Hortus Botanicus Amsterdam: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
ZéroBot (overleg | bijdragen)
k Linkfix ivm sjabloonnaamgeving / parameterfix
Regel 9:
 
==Geschiedenis==
De Reguliershof, de eerste {{feitBron?||2010|09|01}} Amsterdamse hortus werd gesticht in 1638 om als 'Hortus Medicus' (een tuin met [[medicinale planten]]) te dienen voor [[chirurgijn]]s en [[apotheker]]s.<ref>Tussen 1633 en 1645 had de "apothecaris" Van Vleuten een kruidentuin aan het toenmalige einde van de Keizersgracht.</ref> Na enig aandringen betaalden ze mee aan het onderhoud. De hortus lag aanvankelijk ver buiten de Regulierspoort, op het terrein van een voormalig klooster, ter hoogte van de Utrechtsestraat en de [[Keizersgracht]]. De Reguliershof die na de [[Alteratie (Amsterdam)|Alteratie]] onder protest van de eigenaar, de Haarlemse geestelijke [[Jacob Zaffius]] in beslag was genomen, was omgebouwd tot herberg en lusttuin. [[Constantijn Huygens]] en [[P.C. Hooft]] bemoeiden zich met de herschepping van de tuin in een hortus. Vanwege de [[pest (ziekte)|pest]] waren de heren doktoren op zoek naar een kruid of geneesmiddel, zodat het schrikbarende aantal slachtoffers en de daarbij behorende angst zou afnemen, maar ook ziekte onder de schepelingen hadden de aandacht van de medici. [[Willem Piso]] en [[Georg Markgraf]] zaten in [[Nederlands-Brazilië]] op zoek naar inheemse planten met een geneeskrachtige werking.
 
De eerste hortus is mogelijk ingericht naar het Leidse voorbeeld, de [[Hortus botanicus Leiden]] waar [[Carolus Clusius]] werkte. Als extra kreeg de hortus een [[arboretum]] en een brede sloot om [[waterplanten]] te kweken.
Regel 15:
Om aan allerlei onregelmatigheden en bedrog bij de bereiding van medicamenten te ontkomen, is tien jaar later besloten apothekersleerlingen beter op te leiden; het [[Athenaeum Illustre (Amsterdam)|Athenaeum Illustre]] werd bij het onderwijs betrokken. Het aantal planten nam toe van 300 naar 800 rond 1646 onder leiding van beheerder [[Johannes Snippendaal]]. De Amsterdamse hortus had waarschijnlijk als eerste hortus een stookkas geïnstalleerd. [[Isaac Commelin]] beschreef de hortus als in het bezit van tweeduizend planten. De hortus leverde profijt op voor het stadsbestuur door de productie en verkoop van inheemse kruiden en door het opkweken en verhandelen van exoten. Door internationale ruil en uitwisseling verspreidden nuttige planten zich over de hele wereld. Bij de vierde uitbreiding van de stad rond 1664 is het complex opgeheven. De hortus is verplaatst naar het Binnengasthuisterrein, waar [[Gerard Blasius]] colleges medicijnen gaf.
 
[[FileBestand:IMG botanici.new.jpg|thumb|260px|Botanici aan het werk, door [[Gerbrand van den Eeckhout]]]]
 
[[Jan Commelin]] en [[Joan Huydecoper van Maarsseveen (junior)]] waren in 1682 de oprichters en eerste bestuurders van de nieuwe Hortus in de Plantage. In 1684 werden bij kwekers en handelaars tulpen, hyacinten en sinaasappelbomen gekocht. In 1685 werden er asperges, stokrozen en olijfbomen aangeschaft. In resp. 1685 en 1686 kreeg de hortus [[okra (plant)|okra]] en een [[ananas]]plant toegestuurd uit Suriname. Er groeiden ook planten die uit Japan waren gesmokkeld. In 1713 schonk [[Nicolaes Witsen]] twee [[koffieplant]]jes aan de hortus. [[Frederik Ruysch]], [[Caspar Commelin]] en [[Johannes Burman]] waren beroemde [[botanici]]. Twee [[drakenbloedboom|drakenbloedbomen]] trokken veel aandacht van buitenlanders.
Regel 44:
* [http://www.hortus-botanicus.nl/ Website van de Hortus Botanicus Amsterdam]
* [http://www.bgci.org/garden.php?id=8&ftrCountry=&ftrKeyword=Hortus&ftrBGCImem=&ftrIAReg= Hortus Botanicus Amsterdam op de website van Botanic Gardens Conservation International]
 
{{Refs}}
{{Appendix}}
{{Commonscat|Hortus Botanicus Amsterdam}}
{{Coördinaten|52_22_1_N_4_54_29_E_type:landmark_scale:2000_region:NL|52° 22' 1" NB 4° 54' 29" OL}}