Vaslav Nijinsky: verschil tussen versies

'''Vaslav Fomytsch Nijinsky'''<ref>De tekst van de eerste versie van dit artikel is een bewerking van het corresponderende artikel in de [http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Vaslav_Nijinsky&oldid=50761572 Engelse Wikipedia].</ref> ([[Russisch]]: Вацлав Фомич Нижинский; ''Vatslav Fomitsj Nizjinski'', [[Pools]]: ''Wacław Niżyński''; [[Kiev]], [[1888]] of [[17 december]] [[1889]] of [[12 maart]] [[1890]] – [[Londen]], [[8 april]] [[1950]]) was een van de meest getalenteerde mannelijke [[dans]]ers uit de geschiedenis. Hij was zeer geliefd vanwege zijn virtuositeit en de diepgang die hij aan zijn karakters meegaf. Hij beheerste de techniek van het dansen op [[spitzen]], hetgeen destijds onder mannen een zeldzame vaardigheid was.<ref>Albright, Daniel (2004). "Modernism and Music: An Anthology of Sources", p.19. </ref> Ook wist hij sprongen uit te voeren die de [[zwaartekracht]] tartten.

 

 

== Diaghilev en Les Ballets Russes ==

[[Bestand:Bakst_Nizhinsky.jpg|thumb|180px|right|Nijinsky in het ballet [[Prélude à l'après-midi d'un faune|L'après-midi d'un faune]], 1912, door [[Léon Bakst]]]]

Een belangrijk moment voor de [[carrière]] van Nijinsky was in 1909 zijn ontmoeting met [[Serge Diaghilev]], een kunstliefhebber uit Sint-Petersburg, die in [[Parijs]] grote Russische [[Tentoonstelling|exposities]] en [[concert (uitvoering)|concerten]] organiseerde. Diaghilev was steeds op zoek naar nieuwe uitingen van kunst (zijn motto was ''Etonne-moi'', ofwel ''verbaas mij''). Nijinsky en Diaghilev raakten verwikkeld in een [[homoseksualiteit|homoseksuele]] relatie (waarbij het de vraag is in hoeverre dat bij Nijinsky geheel vrijwillig was), en Diaghilev stuurde de carrière van Nijinsky. Hij nam hem op in zijn nieuwe balletgezelschap [[Les Ballets Russes]], waar hij met [[Anna Pavlova]] een leidende rol kreeg. Nijinsky zorgde ervoor dat ook zijn zusje Bronislava een contract kreeg.

 

Het ballet dat het gezelschap in [[Europa (continent)|Europa]] kwam brengen was geheel nieuw. De originele decors en kostuums, verrassende muziek en bovenal de goed getrainde dansers sloegen in. Rond zijn twintigste jaar was Nijinsky een gevierde ster. Na Parijs en de rest van Europa veroverde het gezelschap ook de [[Verenigde Staten]]. Een fameuze rol van Nijinsky was die van de [[marionet]] [[Petroesjka]] in het gelijknamige ballet van [[Igor Stravinsky]]. Legendarisch was de gigantische sprong waarmee Nijinski aan het einde van de korte solo 'Spectre de la Rose' de coulissen in sprong.

In 1912 produceerde Nijinsky ''[[Prélude à l'après-midi d'un faune]]'' met muziek van [[Claude Debussy]]. Dit ballet werd met groot enthousiasme ontvangen, hoewel critici beweerden dat het eigenlijk geen dans meer was. Nijinsky week af van de gebruikelijke vloeiende dansbewegingen, geïnspireerd door schilderingen op Grieks aardewerk. De hoekige en soms ook homoseksueel getinte bewegingen die hij gebruikte, veroorzaakten bij de première van ''L'apres-midi d'un faune'' een rel in het [[Théâtre des Champs-Elysées]], waar men meende dat hij [[masturberen|masturbeerde]] met de sjaal van de [[nimf (mythologie)|nimf]].

In 1913 volgden ''Jeux'' (een spel van drie mannen op een tennisbaan) en ''[[Le sacre du printemps]]'', beide op muziek van Igor Stravinsky. De 'Sacre' veroorzaakte een ware rel bij de première in Parijs.

 

== Moeilijke jaren ==

 

Toen de [[Eerste Wereldoorlog]] uitbrak, werd Nijinsky als Russisch staatsburger in Hongarije gedetineerd. Diaghilev had inmiddels ook problemen en besloot alles in het werk te stellen om Nijinsky weer vrij te krijgen, zodat hij zich weer kon aansluiten bij de Ballets Russes en die groep zodoende van de ondergang kon redden. De bemiddeling van Diaghilev slaagde, en Nijinsky kreeg toestemming om met zijn gezin naar de Verenigde Staten te vertrekken. Daar danste hij in 1916 een hoofdrol in weer een eigen choreografie: ''Tijl Uilenspiegel'' met muziek van [[Richard Strauss]].

Over Nijinski's "moeilijke jaren", het einde van diens carrière en vooral zijn laatste optreden schreef [[Arthur Japin]] in 2010 de roman ''Vaslav''.<ref>http://www.arbeiderspers.nl</ref><ref>http://www.arthurjapin.nl</ref>

 

== Voetnoten ==

}}

 

{{DEFAULTSORT:Nijinsky, Vaslav}}

[[Categorie:Russisch balletdanser]]