Versie van 3 mei 2012 21:32 bewerken ZéroBot (overleg \| bijdragen) 295.212 bewerkingen k r2.7.1) (Robot: toegevoegd: bg:Бутен ← Oudere bewerking		Versie van 19 jun 2012 18:46 bewerken ongedaan maken Capaccio (overleg \| bijdragen) 131.676 bewerkingen op Nieuwere bewerking →
Regel 3: \| afbeelding1 = But-1-ene-2D-skeletal.png \| afbeeldingbreedte1 = 150 \| onderschrift1 = [[Structuurformule]] van α-buteen <sup>(1)</sup> \| afbeelding2 = Cis-but-2-ene-2D-skeletal.png \| afbeeldingbreedte2 = 150 \| onderschrift2 = [[Structuurformule]] van cis-β-buteen <sup>(2)</sup> \| afbeelding3 = Trans-but-2-ene-2D-skeletal.png \| afbeeldingbreedte3 = 150 \| onderschrift3 = [[Structuurformule]] van trans-β-buteen <sup>(3)</sup> \| afbeelding4 = Isobutylene-2D-skeletal.png \| afbeeldingbreedte4 = 150 \| onderschrift4 = [[Structuurformule]] van isobuteen <sup>(4)</sup> \| Formule = C<sub>4</sub>H<sub>8</sub> \| SMILES = Regel 75: == Isomeren == Onder de alkenen zijn er vier [[Structuurisomeer\|structuurisomeren]]. Van de vier isomeren is α-buteen een lineair [[Alfa-alkeen\|alfa-alkenen]] en is isobuteen (ook wel methylpropeen genoemd) een vertakt alfa-alkeen. Onder de alkenen zijn er vier [[isomeer\|isomeren]] met de [[molecuulformule]] C<sub>4</sub>H<sub>8</sub> (de butenen); al deze isomeren hebben vier koolstofatomen en een dubbele binding maar verschillende [[structuurformule]]s. Bij 1-buteen staat de 1 voor het feit dat de [[Dubbele binding (scheikunde)\|dubbele binding]] op het eerste koolstofatoom begint en dus naar het tweede koolstofatoom loopt. De 2 bij ''cis''-2-buteen geeft op gelijke wijze aan dat dubbele binding bij het tweede koolstofatoom begint en dan (dus) naar koolstofatoom nummer 3 loopt. De blauwe cijfers in onderstaande figuren geven de nummering van de koolstofatomen volgens [[IUPAC]] aan. Zoals te zien is, zijn ''α''-butyleen, ''cis''-β-butyleen en ''trans''-β-butyleen lineair ([[alfa-olefine]]) en is iso-butyleen een vertakt alfa-olefine. {\| class="wikitable" align="center" Regel 85 ⟶ 84: !Structuurformule \|- \| valign="top" \| ~~'''~~[[1-buteen]]~~'''~~ \| valign="top" \| ~~'''~~α-~~butyleen'''~~buteen \|<center>[[Bestand:1-butene.svg\|200px]]</center> \|- \| valign="top" \| ~~'''Z-~~[[2-buteen\|Z-2-buteen]]~~'''~~ \| valign="top" \| ~~'''~~''cis''-β-~~butyleen'''~~buteen \|<center>[[Bestand:Cis-2-butene.svg\|160px]]</center> \|- \| valign="top" \| ~~'''~~[[2-buteen\|E-2-buteen~~'''~~]] \| valign="top" \| ~~'''~~''trans''-β-~~butyleen'''~~buteen \|<center>[[Bestand:Trans-2-butene.svg\|160px]]</center> \|- \| valign="top" \| ~~'''~~[[2-methylpropeen]]~~'''~~ \| valign="top" \| * '''isobutyleen'''    ofIsobuteen * '''Isobuteen''' \|<center>[[Bestand:Methylpropene.svg\|160px]]</center> \|} Alle isomeren zijn bij kamertemperatuur gasvormig, maar zijn makkelijk vloeibaar te maken door samenpersing of temperatuurverlaging, zoals bij [[butaan]]~~gas~~. Het gas van alle isomeren is kleurloos, maar hebben een verschillende geur. Het gas is zeer brandbaar en is zwaarder dan lucht. In een kleine hoeveelheid wordt α-butyleen gebruikt voor de productie van [[polyetheen\|polyethyleen]] met een grote dichtheid en voor die van lineair polyethyleen met een lage dichtheid. Isobutyleen wordt gebruikt voor de productie van MTBE ([[methyl-tert-butylether]]) en iso-[[octaan]]. Deze beide producten worden aan benzine toegevoegd voor de verhoging van de [[klopvastheid]]. Isobutyleen is ook het [[monomeer]] (de bouwsteen) voor het [[polymeer]] [[polyisobuteen]], een zachte synthetische rubbersoort. Door tijdens de polymerisatie van isobutyleen 2 tot 7 % [[propeen]] mee te polariseren, verkrijgt men het hardere [[butylrubber]].▼ ▲In een kleine hoeveelheid wordt α-~~butyleen~~buteen gebruikt voor de productie van [[polyetheen\|polyethyleen]] met een grote dichtheid en voor die van lineair polyethyleen met een lage dichtheid. Isobutyleen wordt gebruikt voor de productie van MTBE ([[Methyl-tert-butylether\|methyl-''tert''-butylether]]) en ~~iso-~~[[2,2,4-trimethylpentaan\|iso-octaan]]. Deze beide producten worden aan benzine toegevoegd voor de verhoging van de [[klopvastheid]]. ~~Isobutyleen~~Isobuteen is ook het [[monomeer]] (de bouwsteen) voor het [[polymeer]] [[polyisobuteen]], een zachte synthetische rubbersoort. Door tijdens de polymerisatie van ~~isobutyleen~~isobuteen 2 tot 7 % [[propeen]] mee te polariseren, verkrijgt men het hardere [[butylrubber]]. == Externe links == * {{en}} [http://www.mesagas.com/_Specialty%20Gas%20MSDS/1-Butene.pdf MSDS van ''1-buteen''] * {{Link GESTIS\|ZVG=510088\|label=1-buteen}} {{Navigatie alkenen}}

Buteen: verschil tussen versies