Wikipedia

Hagiografie: verschil tussen versies

Interactief door geschiedenis bladeren
← Oudere bewerkingNieuwere bewerking →
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
VisueelWikitekst
Sonuwe (overleg | bijdragen)
129.301 bewerkingen
geen bron voor het gestelde
Witger (overleg | bijdragen)
2.145 bewerkingen
Geen bewerkingssamenvatting
Regel 1:
'''Hagiografie''', '''hagiologie''' of '''heiligenleer''' is de beschrijving van het leven[[biografie]] van een (christelijke) [[heilige (christendom)|heilige]]. Het woord is ontstaan uit eende samentrekkingsamenvoeging van de [[Grieks]]e woorden ''hagios'', (heilig,) en ''grafein'', schrijven(schrijve). HetDe woordauteur verwijstvan zoweleen naarhagiografie denoemt takmen vaneen dehagiograaf. [[literatuurwetenschap]]De en [[geschiedschrijving]]wetenschap die zich hiermee bezig houdt, alsmet naarde hetstudie, eigenlijkegeschiedkundige literaireevaluatie werk.en Eende bedrijvertekstkritische uitgave van hagiografieën, noemt men de hagiografie[[hagiologie]]. heetDe wetenschapper die dit studiegebied beheerst, noemt men een ''hagiograafhagioloog''.
 
Meerdere aspecten spelen bij hagiografie een rol:
* de historische of [[biografie|biografische]] beschrijving die de hagiograaf wil geven;
* de uitdrukking van zijn bewondering voor de heilige ;
* het overbrengen van een stichtend verhaal via een vorm van [[legende (volksverhaal)|legende]] of mirakelverhaal.;
* de associatie van het leven van een heilige met [[Bijbel|Bijbelverhalen]] of de biografie van oudere (meer bekende) heiligen.
 
Geschiedkundige realiteit en [[fictie]] lopen in een heiligenverhaal dikwijls door elkaar. MenEr magis eenderhalve hagiografievoorzichtigheid danaangewezen ookbij niethet ahanteren priorivan een hagiografie als een objectieve historische bron beschouwen.
 
De hagiografie was vooralenorm populair tijdens de [[Middeleeuwen]], in het bijzonderook in het [[Byzantijnse Keizerrijk]]. Men stelt wel eens dat de [[Bijbel]] de oudste hagiografie is.
 
== Genres van hagiografieën==
Hagiografische werken kunnen in vele versies voorkomen:
* een ''vita'' (meervoud ''vitae'') is de eigenlijke biografie van de heilige;
Regel 16 ⟶ 18:
* een ''translatio'': een verhaal geschreven ter gelegenheid van de overbrenging van een [[reliek]] naar een ander vereringsoord of een nieuw schrijn;
* een ''elevatio'': een verhaal over de heiligverklaring van de reliek van een heilige.
* een "revelatio": de getuigenis over de waarneming van een mirakuleuze gebeurtenis in verband met een heilige of zijn cultus
 
== Varia ==
Tot de vroegste heiligenlevens behoren de zogeheten ''Acta martyrum''. Een belangrijk officieel overzicht van heiligen was het ''[[Martyrologium Romanum]]'', dat ten onrecht op naam van de kerkvader [[Hiëronymus van Stridon|Hiëronymus]] werd gezet. Het eerste en invloedrijkste voorbeeld van een heiligenleven is de ''Vita Antonii'' uit de vierde eeuw door [[Athanasius van Alexandrië]] over [[Antonius van Egypte]]. Paus [[Paus Gregorius I|Gregorius de Grote]] gaf een grote impuls aan het genre heiligenlevens door zijn verhalen over Italiaanse monniken in zijn ''Dialogi''. Met name het gedeelte over [[Benedictus van Nursia]] werd een klassiek voorbeeld van een heiligenleven. Onder andere auteurs als [[Usuardus]], [[Beda]], [[Hrabanus Maurus]] en [[Notger|Notker van Sankt Gallen]] hebben dit [[martyrologium]] aangevuld. In de dertiende eeuw verscheen de beroemdste verzamelingen van heiligenlevens en legenden over heiligen, de [[Legenda Aurea]] van de [[dominicanen|dominicaan]] [[Jacobus de Voragine]]. Als bronnen gebruikte hij verschillende eerdere verzamelingen heiligenlevens. Van vele heiligen bestaan er meerdere ''vitae''. Vaak was de [[heiligverklaring]] aanleiding voor het schrijven van een nieuwe versie van een heiligenleven.▼
* Tot de vroegste heiligenlevens behoren de zogeheten ''Acta martyrum''.
 
* Het eerste en invloedrijkste voorbeeld van een heiligenleven is de ''Vita Antonii'' uit de vierde eeuw door [[Athanasius van Alexandrië]] over [[Antonius van Egypte]].
In de zestiende eeuw begon het meer wetenschappelijke onderzoek naar heiligenlevens. De [[Bollandist]]en, een genootschap van [[jezuïeten]], hebben sinds de 17e eeuw zeer veel [[Tekstkritiek van de Bijbel|tekstkritisch]] onderzoek naar heiligenlevens verricht en gepubliceerd in de monumentale reeks van de [[Acta Sanctorum]] en in andere publicaties, zoals hun tijdschrift ''Analecta Bollandiana''.▼
* Paus [[Paus Gregorius I|Gregorius de Grote]] gaf een grote impuls aan het genre heiligenlevens door zijn verhalen over Italiaanse monniken in zijn ''Dialogi''. Met name het gedeelte over [[Benedictus van Nursia]] werd een klassiek voorbeeld van een heiligenleven.
 
▲Tot* de vroegste heiligenlevens behoren de zogeheten ''Acta martyrum''. Een belangrijk officieel overzicht van heiligen was het ''[[Martyrologium Romanum]]'', dat ten onrechtonrechte op naam van de kerkvader [[Hiëronymus van Stridon|Hiëronymus]] werd gezet. Het eerste en invloedrijkste voorbeeld van een heiligenleven is de ''Vita Antonii'' uit de vierde eeuw door [[Athanasius van Alexandrië]] over [[Antonius van Egypte]]. Paus [[Paus Gregorius I|Gregorius de Grote]] gaf een grote impuls aan het genre heiligenlevens door zijn verhalen over Italiaanse monniken in zijn ''Dialogi''. Met name het gedeelte over [[Benedictus van Nursia]] werd een klassiek voorbeeld van een heiligenleven. Onder andere auteurs als [[Usuardus]], [[Beda]], [[Hrabanus Maurus]] en [[Notger|Notker van Sankt Gallen]] hebben dit [[martyrologium]] aangevuld. In de dertiende eeuw verscheen de beroemdste verzamelingen van heiligenlevens en legenden over heiligen, de [[Legenda Aurea]] van de [[dominicanen|dominicaan]] [[Jacobus de Voragine]]. Als bronnen gebruikte hij verschillende eerdere verzamelingen heiligenlevens. Van vele heiligen bestaan er meerdere ''vitae''. Vaak was de [[heiligverklaring]] aanleiding voor het schrijven van een nieuwe versie van een heiligenleven.
Het woord hagiografie wordt ook wel gebruikt voor een uitermate bewonderende biografie van een (niet heilige of niet religieuze) persoon.▼
* Van sommige heiligen bestaan er meerdere uitvoeringen van hun biografie'. Vaak was de [[heiligverklaring]] aanleiding voor het schrijven van een nieuwe versie van een heiligenleven. De [[hagiologie]] bestudeert de authenticiteit van de diverse teksten.
▲In* Tijdens de zestiende16e eeuw begonwerd het meer wetenschappelijke onderzoek naar heiligenlevens meer wetenschappelijk aangepakt. De [[Bollandist]]en, een genootschap van [[jezuïeten]], hebben sinds de 17e eeuw zeer veel [[Tekstkritiek van de Bijbel|tekstkritisch]] onderzoek naar heiligenlevens verricht en gepubliceerd in de monumentale reeks van de [[Acta Sanctorum]] enevenals in anderebijzondere publicaties, zoals hunhet tijdschrift ''Analecta Bollandiana''.
▲* Het woord hagiografie wordt ook wel eens gekscherend gebruikt voor een uitermate bewonderende biografie van een (niet heilige of niet religieuze) persoon.
 
[[Categorie:Literair genre]]
[[Categorie:Geschiedenis naar onderwerp]]
[[Categorie:Geschiedenis van het christendom]]
 
[[Categorie:Volksverhaal]]
 
[[ast:Haxiografía]]
Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/wiki/Hagiografie"