Chanoekia: verschil tussen versies

[[Bestand:Tiffany glasswork Hanukkah menora02.jpg|thumb|right|170px|Chanoekia van [[Tiffany & Co.|Tiffany]]]]

[[Bestand:Maurice_Ascalon_Menorah_Pal-Bell_2.jpg|thumb|right|170px|Pal-Bell Menora, 1948, Maurice Ascalon.]]

De '''chanoekia''' is de negenarmige [[kandelaar (voorwerp)|kandelaar]] die bij het joodse feest [[Chanoeka]] wordt gebruikt.

Volgens een laat-antieke legende herdenkt men met Chanoeka de overwinning van de [[Hasmoneeën|Makkabeeën]] op het superieure [[Seleuciden|Seleucidische]] leger. Daarnaast bericht de [[Talmoed]] over een wonder tijdens de herinwijding van de Tempel door de Makkabeeën: er werd maar genoeg olie gevonden om de menora een nacht te laten branden, maar ze brandde desalniettemin acht nachten lang. (Voordat de kaars gemeengoed werd gebruikte men olijfolie als brandstof.)

De naam "chanoekia" is een recente ontwikkeling in de Hebreeuwse taal, ontstaan in de 20e eeuw. In principe is het een speciaal soort [[menora]] voor de chanoekaviering, naar de [[vorm (fysiek)|vorm]] beschreven in [[Exodus (boek)|Exodus]] 25:31-40, met dit verschil van de gangbare menora (strikt gezien Hebreeuws voor lamp) dat de schacht acht zijarmen in plaats van zes heeft. Er bestaan echter ook andere vormen. Moderne kunstenaars hebben vormen ontworpen die geen relatie hebben met de menora-vorm. In het [[Joods Historisch Museum]] in Amsterdam zijn er enkele te zien.

De chanoekia moet geschikt zijn om er [[Chanoeka]] mee te vieren. Dat betekent dat er 8 kaarsjes in gebrand moeten kunnen worden, plus 1 (de sjamasj), dat zich door de plaatsing enigszins onderscheidt. Het aantal kaarsjes dat nodig is voor de chanoekaviering bedraagt: 2 (1e avond) plus 3 (2e avond) plus ... plus 9 (8e avond), dat is (volgens de formule voor een rekenkundige reeks): (1/2)x8x(2+9) = 44. Er worden doosjes verkocht met 45 kaarsjes, 1 extra voor de zekerheid.