Kwartaire ijstijd: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k Wijzigingen door Kleuske (Overleg) hersteld tot de laatste versie door 94.210.227.80 |
k link |
||
Regel 3:
==Onderverdeling van glacialen in het Kwartair==
In de nieuwste visies zijn er in de afgelopen 2.6 miljoen jaar tientallen cycli geweest van [[
Maar ook tijdens een glaciaal was het zeker niet voortdurend zeer koud. Een korte periode in een ijstijd waarin het relatief koud was, wordt een [[stadiaal]] genoemd. Een korte periode in een ijstijd waarin het relatief warm was, wordt een [[interstadiaal]] genoemd.
Regel 58:
==Landschapsvormen en afzettingen in Nederland==
===Oudere ijstijden===
Van oudere ijstijden is vrij weinig bewaard gebleven. Wel zijn er in oude rivierafzettingen verspoelde [[zwerfsteen|zwerfstenen]] uit Scandinavië gevonden, de zogenaamde [[
===Het Elsterien===
Regel 66:
Tijdens het voorlaatste glaciaal (Saale- of Riss-glaciaal) bereikte het landijs uit [[Scandinavië]] Nederland. Dit gebeurde aan het eind van dit tijdvak (het [[Saalien]]), ruwweg rond 150.000 jaar geleden. De landijsbedekking heeft vele sporen achtergelaten. Bij landijs vinden we vooral [[morene]]s (met [[zwerfsteen|zwerfstenen]]), [[stuwwal]]len, [[puinzandwaaier]]s en [[glaciaal bekken|glaciale bekkens]]. Deze structuren komen in noordelijk en midden Nederland veel voor, onder andere de [[Hondsrug]], en de heuvels [[Lemelerberg]], [[Sallandse Heuvelrug]], [[Friezenberg]], [[Markelose Berg]], [[Lochemerberg]], [[Hettenheuvel]], en de heuvels van [[Montferland (heuvel)|Montferland]].
Gletsjers en landijs vervoeren puin dat is opgenomen langs het pad van de ijsstromen. Na afsmelten van het ijs vormt dit de [[morene|grondmorene]]. In [[Nederland]] is de zogenaamde [[keileem]] het karakteristieke afsmeltingsproduct van de laatste ijsbedekking. In deze keileem bevinden zich zeer grote zwerfstenen (soms door de mens tot [[Hunebed]]den opgestapeld). Een relatief klein deel van het door het landijs afgezette materiaal komt uit Scandinavië. Een groot deel betreft eerder door rivieren en de zee afgezet materiaal uit Noord Nederland en aangrenzende gebieden in de Noordzee en Duitsland zelf. Een mooi voorbeeld van een [[morene]] [[landschap]] is de omgeving van [[Lichtenvoorde]]: zwak golvend en vol zwerfstenen van [[Scandinavië|Scandinavische]] oorsprong. Keileem treft men aan in heel Noord Nederland: op [[Texel]], in de [[Waddenzee]], in [[Friesland]], in [[Groningen (provincie)|Groningen]], in Drenthe en in aangrenzend
[[Bestand:Doorsnede IJsseldal.png|480px|thumb|left|Doorsnede van het IJsseldal van west naar oost ter hoogte van Olst]]
| |||