Eduard Verkade: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Prompter (overleg | bijdragen)
corr.
Prompter (overleg | bijdragen)
details
Regel 16:
 
Hospiterend aan de [[Max Reinhardt|Reinhardt]] Hochschule in Berlijn ontmoet Verkade de toneelrevolutionair [[Edward Gorden Craig]], wiens ideeën over spel, decor en belichting een onuitwisbare indruk maakten.
Samen met Royaards organiseert Verkade in 1907 ''de Zomerspelen''. Hun keuze van het [[Abele spelen|abele spel]] ''[[Lanseloet van Denemerken]]'' en de [[moraliteit]] ''[[Elckerlyk]]'' uit het [[Middelnederlands]] repertoire is een keerpunt in het Nederlands theater en boorde een heel nieuw publiek aan.
 
== Eerste Haagse periode 1908-1917==
Regel 28:
 
== Tweede Amsterdamse periode ==
Onder directie van Verkade en Dirk Verbeek ontstaat in 1924 uit een fusie tussen ''Comoedia'' en ''De Haghespelers'' het gezelschap: ''Het Verenigd Tooneel''. Enige tijd na het vertrek van Royaards wordt dit grote gezelschap de vaste bespeler van de ''Amsterdamse Stadsschouwburg''. Men speelde ook in het openluchttheater van de [[buitenplaats]] [[Frankendael]] (met meerdere stukken van Shakespeare en het Middelnederlandse spel ''Lanseloet van Denemerken''), het Centraal Theater in de Amstelstraat en in de grotere theaters in het land. Het ensemble was kostbaar en niet direct een homogeen geheel, maar bood de mogelijkheid groot bezette en gecompliceerde voorstellingen uit te brengen. Bij de enscenering van één van zijn eerste producties: ''St. Joanne'' ; maakte Verkade dankbaar gebruik van de ruimte, de vernieuwde lichtinstallatie en verdere technische mogelijkheden van de Stadsschouwburg. H. Th. Wijdeveld ontwierp de suggestieve architecturale decors. De voorstelling, een dramatisering van het leven van [[Jeanne d'Arc]] met Nel Stants in de titelrol, trok na een matige start veel publiek en behoorde, evenals zijn latere Shaw-ensceneringen, tot Verkades beste werk. In 1927 was de verlenging van het mandaat als vaste bespeler van de ''Amsterdamse Stadsschouwburg'' moeiteloos verlopen. In 1929 verliep de voorbereiding van de procedure gecompliceerd. Verkade maakte zich los van ''Het Verenigd Tooneel'' en solliciteerde samen met van Dalsum met het nieuw te formeren: ''Amsterdamsch Tooneel''. DeIn raad1930 gunde daaropde gemeenteraad de bespeling van de Schouwburg aan beide gezelschappen, die daarbij om beurten konden beschikken over ''De Hollandse Schouwburg'' en het ''Rika Hopper Theater''.
 
ZijnVerkades regie van de ''Gijsbrecht'' met van Dalsum in de titelrol (1924) oogstte lof, maar ook kritiek op "''de wijze van verzen zeggen... (net of het geen verzen waren)'' ". Opmerkelijk is Verkadeszijn ''Hamlet'' in modern kostuum uit 1926. De ''Gijsbrecht'' in 1929 met [[Paul Huf (acteur)|Paul Huf]] speelde zich als een [[Mysteriespel]] af, tegen een op een Middeleeuwse [[Triptiek (schilderij)|triptiek]] geïnspireerd decor van Rie Cramer. Ondanks publiekssuccessen als het speciaal voor Else Mauhs bewerkte ''Adelaarsjong'' over de zoon van [[Napoleon Bonaparte|Napoleon]], de thriller ''Het Chinese Landhuis'' met van Dalsum als mysterieuze Aziaat, [[Maurice Maeterlinck| Maeterlincks]] sprookje ''De Blauwe Vogel'', het loopgravendrama: ''De Grote Reis'', het rechtzaaldrama ''De Strafzaak Van Mary Ducan'' en het in de tropen spelende ''Regen'' naar een novelle van [[William Somerset Maugham|Somerset Maugham]], bleef de zakelijke situatie precair. Verkade was als directeur persoonlijk aansprakelijk voor tekorten. Als de schulden met de hulp van zijn familie na jaren zijn afbetaald, breekt de [[Grote Depressie]] uit.
 
== Later werk ==
Regel 36:
 
Hij speelde Kolonel Pickering in de [[Pygmalion (1937)|filmklassieker]] uit 1937 naar [[Bernard Shaw|Shaw]]s toneelstuk ''[[Pygmalion (toneelstuk)|Pygmalion]]''.
----------------
 
Verkade trouwde in 1902 de Hengelose fabrikantendochter Johanna van Wulfften Palthe. In 1910 trouwt hij met Maria Müller (beter bekend als de toneelspeelster Enny Vrede). Zijn derde vrouw, de schrijfster, tekenares en schilderes [[Rie Cramer|Marie (Rie) Cramer]], huwt hij in 1922. In 1935 trouwt hij met de toneelschrijfster E.F. Cartier van Dissel, die in later dagen als dramaturge voor de [[avant-garde]] Toneelgroep Studio werkte. Zij publiceerde in 1978 de biografie ''Eduard Verkade en zijn strijd voor een nieuw toneel''.<ref>''Eduard Verkade en zijn strijd voor een nieuw toneel'', Eline Françoise Verkade-Cartier van Dissel, Walburg Pers, Zutphen, 1978. ISBN 90-6011-254-7</ref>