Vrede van Westfalen: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
kGeen bewerkingssamenvatting
GrouchoBot (overleg | bijdragen)
clean up, replaced: vedrag → verdrag met AWB
Regel 1:
[[Bestand:The Ratification of the Treaty of Munster, Gerard Ter Borch (1648).jpg|thumb|260px|De ratificatie van de [[Vrede van Münster]] door [[Gerard ter Borch (II)|Gerard ter Borch]]]]
 
De '''Vrede van Westfalen''' was een serie van [[vredesverdrag|vredesverdragen]]en die getekend werden tussen mei en oktober [[1648]] in [[Osnabrück]] en [[Münster (stad)|Münster]]. Deze verdragen beëindigden de [[Dertigjarige Oorlog]] (1618–1648) in het [[Heilig Roomse Rijk]], en de [[Tachtigjarige Oorlog]] (1568–1648) tussen [[Spaanse Rijk|Spanje]] en de [[Republiek der zeven Verenigde Nederlanden]], waarmee Spanje ook formeel de onafhankelijkheid van de Nederlandse Republiek bevestigde.
 
De partijen waren de [[Koning van Duitsland|Heilig Roomse Keizer]], [[Ferdinand III van het Heilige Roomse Rijk|Ferdinand III]], het Koninkrijk Spanje, [[Frankrijk]], [[Zweden]], de Republiek der Zeven verenigde Nederlanden, en de [[vrije rijksstad|vrije rijkssteden]] van het Heilig Roomse Rijk. De belangrijkste wapenfeiten waren:
Regel 7:
* Het tekenen van de [[Vrede van Münster]]<ref>{{cite web |url=http://beeldbank.nationaalarchief.nl/na:col1:dat515773 |title=Originele tekst in het Nationaal Archief}}</ref> tussen de Nederlandse Republiek en het Koninkrijk Spanje op 30 januari 1648. Dit verdrag werd geratificeerd in Münster op 15 mei 1648.
* Het tekenen van twee elkaar overlappende verdragen op 24 oktober 1648:
** Het Verdrag van Münster (Instrumentum Pacis Monasteriensis, IPM),<ref>{{cite web |url=http://www.lwl.org/westfaelische-geschichte/portal/Internet/finde/langDatensatz.php?urlID=741&url_tabelle=tab_quelle |title=Digital Duitse tekst vedragverdrag van Münster|publisher=lwl.org }}</ref> tussen de Heilig Roomse Keizer en Frankrijk en hun respectievelijke aanhangers.
** Het Verdrag van Osnabrück (Instrumentum Pacis Osnabrugensis, IPO),<ref>{{cite web |url=http://www.lwl.org/westfaelische-geschichte/portal/Internet/finde/langDatensatz.php?urlID=740&url_tabelle=tab_quelle |title=Digital Duitse tekst Verdrag van Osnabrück |publisher=lwl.org}}</ref> tussen de Heilig Roomse Keizer en Zweden en hun respectievelijke aanhangers.
 
Regel 14:
De verdragen zorgden echter niet voor de vrede in heel Europa. Frankrijk en Spanje zouden nog de volgende elf jaren oorlog voeren, die beëindigd werd bij de [[Vrede van de Pyreneeën]] in 1659.
 
[[Bestand:Europa,_1648_copy 1648 copy.jpg|thumb|260px|right|Europa in 1648]]
== Gevolgen ==
Door de Vrede van Westfalen verloor het huis van [[Habsburg]], dat traditioneel de [[keizer]] leverde, het grootste gedeelte van zijn zeggenschap over de Duitse vorsten binnen het Heilige Roomse Rijk. Bovendien werden ze verplicht tot religieuze verdraagzaamheid jegens de [[calvinisme|calvinistische]] vorsten en staten binnen het Rijk en moesten ze de secularisatie van alle kerkelijke bezittingen erkennen, evenals de onafhankelijkheid van het [[Zwitserse Eedgenootschap]] en de ''de jure'' onafhankelijkheid van de [[Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden]].