Wikipedia

Jean Sibelius: verschil tussen versies

Interactief door geschiedenis bladeren
← Oudere bewerkingNieuwere bewerking →
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
VisueelWikitekst
k Robot: es:Jean Sibelius is een goed artikel
Nlkalwien (overleg | bijdragen)
50.714 bewerkingen
k + Aanvulling werklijst + opmaak
Regel 9:
| land = {{FI}}
| jaren-actief =
| genre = [[Klassiekesymfonie|symfonische muziek|Klassiek]]
| beroep = [[componist]], [[muziekpedagoog]], [[dirigent]]
| instrument =
Regel 27:
Sibelius verklaarde de stijl van zijn latere werk door te stellen dat andere componisten zich bezighielden met het produceren van cocktails waar hij het publiek puur koud water aanbood.
 
== Oeuvre (selectief)Composities ==
=== Werken voor orkest ===
{{Kolommen
==== Symfonieën ====
| Kolom1=
* [[1892]] ''Kullervo'', symfonie voor sopraan, bariton, mannenkoor en orkest, op. 7
*# Introductie (Johdanto), Allegro moderato ([[e mineur]])
*# Kullervos jeugd (Kullervon nuoruus), Grave ([[B majeur]]/[[b mineur]])
*# Kullervo en zijn zuster (Kullervo ja hänen sisarensa), Allegro vivace (met sopraan, bariton en mannenkoor)
*# Kullervo trekt in het gevecht (Kullervon sotaanlähtö), Alla marcia. ([[C majeur]])
*# Kullervos dood (Kullervon kuolema), Andante (met mannenkoor en orkest)
* [[1899]] ''Symfonie nr. 1 in [[e mineur]]'', op. 39
*# Andante ma non troppo - Allegro energico
*# Andante (ma non troppo lento)
*# Scherzo: Allegro
*# Andante - Allegro molto (Quasi una fantasia)
* [[1901]]-[[1902]] ''Symfonie nr. 2 in [[D majeur]]'', op. 43
*# Allegretto – Poco allegro – Tranquillo, ma poco a poco ravvivando il tempo all’allegro – Poco largamente – Tempo I – Poco allegro
*# Tempo andante, ma rubato – Poco allegro – Molto largamente – Andante sostenuto – Andante con moto ed energico – Allegro – Poco largamente – Molto largamente – Andante sostenuto – Andante con moto ed energico – Andante – Pesante
*# Vivacissimo – Lento e soave – Tempo primo – Lento e soave – (attacca)
*# Finale: Allegro moderato – Moderato assai – Meno moderato e poco a poco ravvivando il tempo – Tempo I – Largamente e pesante – Poco largamente – Molto largamente
* [[1907]] ''Symfonie nr. 3 in [[C majeur]]'', op. 52
*# Allegro moderato
*# Andantino con moto, quasi allegretto
*# Moderato - Allegro ma non tanto
* [[1911]] ''Symfonie nr. 4 in [[a mineur]]'', op. 63
*# Tempo molto moderato, quasi adagio
*# Allegro molto vivace
*# Il tempo largo
*# Allegro
* [[1915]], rev.[[1916]] en [[1919]] ''Symfonie nr. 5 in [[Es majeur]]'', op. 82
*# Tempo molto moderato - Allegro moderato (ma poco a poco stretto) - Vivace molto - Presto - Più Presto
*# Andante mosso, quasi allegretto - Poco a poco stretto - Tranquillo - Poco a poco stretto - Ritenuto al tempo I
*# Allegro molto - Misterioso - Un pochettino largamente - Largamente assai - Un pochettino stretto
* [[1923]] ''Symfonie nr. 6 in [[d-mineur]]'', op. 104
*# Allegro molto moderato
*# Allegretto moderato
*# Poco vivace
*# Allegro molto
* [[1924]] ''Symfonie nr. 7 in [[C majeur]]'', op. 105
*# Adagio
*# Un pochettino meno adagio – poco affrettando – Vivacissimo – rallentando – Adagio – poco meno lento
*# Allegro molto moderato – meno moderato – dolce e poco a poco più – Vivace – Presto – poco a poco rallentando – Adagio – Largamente – Affetuoso – Tempo I
* [[1929]] ''[[Symfonie nr. 8 (Sibelius)|Symfonie nr. 8]]'', (vernietigd)
 
==== OrkestwerkenSymfonische gedichten ====
* [[1892]] rev.[[1902]] '''''En saga''''', symfonisch gedicht, op. 9
* Ouverture in E, 1890-1891;
* [[1894]] rev.[[1895]] ''Vårsång (Lentelied)'', symfonisch gedicht, op. 16
* Balettikohtaus (balletscène), 1891;
* [[1895]] ''Skogsrået (De woundnimf)'', symfonisch gedicht, op. 15
* Cassazione op. 6, 1895, revisie 1904;
* [[1899]], rev.[[1900]] ''[[Finlandia (Sibelius)|Finlandia]]'', op. 26 (versies met en zonder koor)
* En saga, op. 9, 1892, revisie 1902;
* [[1907]] ''Öinen ratsastus ja auringonnousu (Nachtelijke rit en zonsopgang)'', symfonisch gedicht, op. 55
* Menuetto, 1894;
* Skogsrået,[[1910]] op. 15''Dryadi (De woundnimfdruïde)'', [[symfonisch gedicht]], 1895;op. 45
* Vårsång,[[1913]] oprev.[[1914]] 16''Barden (LenteliedDe bard)'', symfonisch gedicht, 1894, revisieop. 1895;64
* [[1914]] ''Aallottaret (De Oceaniden)'', symfonisch gedicht, op. 73
* Lemminkäis-sarja, op. 22 ([[Lemminkäinen-suite]]):
* [[1926]] ''Tapiola'', symfonisch gedicht, op. 112
** 1. Lemminkäinen ja saaren neidot (Lemminkäinen en de meisjes van het eiland), 1895, revisie 1897 en 1939
 
** 2. Lemminkäinen Tuonelassa (Lemminkäinen in Tuonela), 1895, revisie 1897 en 1939
==== Concerten voor instrumenten en orkest ====
** 3. Tuonelan joutsen ([[De zwaan van Tuonela]]), 1893, revisie 1897 en 1900
* [[1903]] rev.[[1905]] ''[[Vioolconcert (Sibelius)|Vioolconcert]] in [[d mineur]]'', op. 47
** 4. Lemminkäinen palaa kotitienoille (Lemminkäinens terugkeer), 1895, revisie 1897 en 1900;
 
* Scènes historiques I, op. 25, 1899, revisie 1901;
==== Suites ====
* [[Finlandia (Sibelius)|Finlandia]], op. 26, 1899, revisie 1900; versies met en zonder koor;
* [[1893]] '''''[[Karelia-suite]]''''', suite voor orkest, op. 11
* Symfonie nr. 1 op. 39, 1899;
* [[1893]]-[[1939]] ''Lemminkäis-sarja ([[Lemminkäinen-suite]])'', op. 22
* Porilaisten marssi, 1900;
*# Lemminkäinen ja saaren neidot (Lemminkäinen en de meisjes van het eiland), 1895, revisie 1897 en 1939
* Romance op. 42, voor strijkers, 1903;
*# Lemminkäinen Tuonelassa (Lemminkäinen in Tuonela), 1895, revisie 1897 en 1939
* Symfonie nr. 2 op. 43, 1901-1902;
*# Tuonelan joutsen ([[De zwaan van Tuonela]]), 1893, revisie 1897 en 1900
* Ouverture‚ 1902;
*# Lemminkäinen palaa kotitienoille (Lemminkäinens terugkeer), 1895, revisie 1897 en 1900;
* Dryadi, op. 45 (De druïde), symfonisch gedicht, 1910;
* [[1899]] rev.[[1901]] ''Scènes historiques I'', op. 25
* [[Vioolconcert (Sibelius)|Vioolconcert]] op. 47, 1903, revisie 1905;
* [[1905]] ''Pelleas en Melisande'', suite uit de toneelmuziek voor orkest, op. 46
* Cortège, 1905;
* [[1912]] ''Scènes historiques II'', suite, op. 66
* Pohjolan tytär, op. 49 ([[Pohjola]]'s dochter), symfonische fantasie, 1906;
* [[1921]] ''Suite mignonne'', voor fluit en strijkers, op. 98/1
* Symfonie nr. 3 op. 52, 1907;
* Grevinnans[[1921]] konterfej''Suite champêtre, voor strijkers, 1907;op. 98/2
* [[1929]]? ''Suite'', voor viool en strijkers, op. 117
* Pan & Echo, op.53, dans intermezzo, 1906;
 
* Öinen ratsastus ja auringonnousu, op. 55 (Nachtelijke rit en zonsopgang), symfonisch gedicht, 1907;
==== Andere werken voor orkest ====
* In memoriam, op. 59, begrafenismars, 1909;
* [[1890]]-[[1891]] ''Ouverture in E''
* Balettikohtaus (balletscène), 1909;
* [[1891]] ''Balettikohtaus (balletscène)''
* Canzonetta & Valse romantique, op. 62, 1911;
* [[1895]] rev.[[1904]] ''Cassazione'', op. 6
* Symfonie nr. 4 op. 63, 1911;
* [[1894]] ''Menuetto''
* Barden, op. 64 (De bard), symfonisch gedicht, 1913, revisie 1914;
* [[1900]] ''Porilaisten marssi''
* Scènes historiques II, op. 66, suite, 1912;
* 2[[1903]] serenades''Romance'', voor viool en orkeststrijkers, op. 69, 1912-1913;42
* [[1902]] ''Ouverture''
* Aallottaret, op. 73 (De Oceaniden), symfonisch gedicht, 1914;
* [[1905]] ''Cortège''
* 2 stukken op. 77, voor viool of cello en orkest, 1914;
* [[1906]] ''Pohjolan tytär ([[Pohjola]]'s dochter)'', symfonische fantasie, op. 49
* Symfonie nr. 5, op. 82, 1915, revisie 1916 en 1919;
* [[1906]] ''Pan & Echo'', dans intermezzo, op.53
* Humoresques nrs. 1-2, op. 87, voor viool en orkest, 1917;
* [[1909]] ''In memoriam'', begrafenismars, op. 59
* Humoresques nrs. 3-6, op. 89, voor viool en orkest, 1917;
* [[1909]] ''Balettikohtaus (balletscène)''
* Promootiomarssi (Academische feestmars), 1919;
* [[1911]] ''Canzonetta & Valse lyriqueromantique'', op. 96/1, 1920;62
* [[1912]]-[[1913]] ''2 serenades'', voor viool en orkest, op. 69
* Autrefois, op.96/2, scène pastorale, 1919;
* [[1914]] ''2 stukken'', voor viool of cello en orkest, op. 77
* Valse chevaleresque, op. 96/3, 1920;
* Suite[[1917]] mignonne,''Humoresques opnrs. 98/1-2'', voor fluitviool en strijkersorkest, 1921;op. 87
* Suite[[1917]] champêtre,''Humoresques opnrs. 98/23-6'', voor strijkersviool en orkest, 1921;op. 89
* [[1919]] ''Promootiomarssi (Academische feestmars)''
* [[Andante festivo (Sibelius)|Andante festivo]] voor strijkkwartet, 1922, versie voor strijkorkest en pauken, 1938;
* [[1919]] ''Autrefois'', scène pastorale, op.96/2
* Symfonie nr. 6 op. 104, 1923;
* Symfonie[[1920]] nr.''Valse 7lyrique'', op. 105, 1924;96/1
* [[1920]] ''Valse chevaleresque'', op. 96/3
* Ett ensamt skidspår (Een eenzaam skispoor), 1925;
* [[1922]]/[[1938]] ''[[Andante festivo (Sibelius)|Andante festivo]]'', versie voor strijkorkest en pauken
* Morceau romantique (sur un motif de M. Jakob de Julin), 1925;
* [[1925]] ''Ett ensamt skidspår (Een eenzaam skispoor)''
* Tapiola op. 112, symfonisch gedicht, 1926;
* [[1925]] ''Morceau romantique (sur un motif de M. Jakob de Julin)''
* [[Symfonie nr. 8 (Sibelius)|Symfonie nr. 8]], voltooid 1929, vernietigd;
* Suite voor viool en strijkers, op. 117, 1929?
| Kolom2=
 
=== Werken voor harmonieorkest ===
Regel 91 ⟶ 128:
* ''Isänmaalle'' (Tykistökoulun kunniamarssi)''
* ''Partiomarssi''
 
=== Muziektheater ===
==== Opera's ====
{| class="wikitable"
! Voltooid in
! titel
! aktes
! première
! libretto
|-
| [[1896]]
| ''Jungfrun i tornet (De maagd in de toren/Meisjeskamer)''
| 1 akte, 8 scènes
| [[2 november]] [[1896]], [[Helsinki]]
| [[Rafael Hertzberg]] naar een Finse ballade (volksverhaal)
|}
 
==== Balletten ====
{| class="wikitable"
! Voltooid in
! titel
! aktes
! première
! libretto
! choreografie
|-
| [[1913]]
| ''Scaramouche'', pantomime op. 71
|
| [[12 mei]] [[1922]], [[Kopenhagen]]
| [[Poul Knudsen]]
|
|}
 
==== Toneelmuziek ====
* [[1893]] ''Kuvaelmanusiikia/Tablåmusik (Tableaumuziek)''
* [[1898]] ''Kung Kristian II (Koning Kristian II)'', op. 27 - tekst: [[Adolf Paul]]
* [[1903]] ''Kuolema (De dood)'', toneelmuziek voor het drama in 3 bedrijven van [[Arvid Järnefelt]], op. 44
*# '''[[Valse triste|Tempo di valse lente - Poco risoluto]]''' (1e akte)
*# Moderato (Paavali's lied: 'Pakkanen puhurin poika', voor solo bariton, 2e akte)
*# Moderato assai - Moderato (Elsa's lied: 'Eilaa, eilaa', voor solo sopraan) - Poco adagio (2e akte)
*# Andante (de kraanvogels, 2e akte)
*# Moderato (3e akte)
*# Andante ma non tanto (3e akte)
* [[1904]]-[[1905]] ''Pelléas och Mélisande'' - tekst: [[Maurice Maeterlinck]], Zweedse vertaling: [[Bertel Gripenberg]]
* [[1906]] ''Belsazars gästabud'' - tekst: [[Hjalmar Procopé]]
* [[1909]] ''Trettondagsafton ([[As You Like It]])'', op. 60 - tekst: [[William Shakespeare]], vertaling: [[Carl August Hagberg]]
* [[1907]] ''Grevinnans konterfej (Het konterfeitsel van de gravin)'', voor strijkers - tekst: [[Zacharias Topelisu]]
* [[1925]] ''Stormen (De storm)'' - tekst: William Shakespeare, vertaling: [[Edvard Lembcke]]
 
=== [[Orkestlied]]eren ===
* [[1897]] ''Koskenlaskian morsiammet''
* Våren flyktar hastigt, op.13 no.4 ([[Runeberg]]), 1914
* [[1903]] ''I natten (’s nachts)'', op. 38 no.3
* Koskenlaskian morsiammet, 1897
* [[1905]] ''Höstkväll (herfstavond)'', op.38 no.1
* S'en har jag ej frågat mera (…en ik stelde verder geen vragen meer), op.17 no.1 (Runeberg)
* [[1914]] ''Våren flyktar hastigt'', op.13 no.4 ([[Runeberg]])
* Sången om korsspindeln op.27 (lied van de kruisspin)
* [[1957]] ''Kom nu hit, död (come away, death)'', op.60
* Soluppgång op.37 no.3
* ''S'en har jag ej frågat mera (...en ik stelde verder geen vragen meer)'', op.17 no.1 (Runeberg)
* Höstkväll op.38 no.1 (herfstavond), 1905
* ''Sången om korsspindeln (lied van de kruisspin)'', op.27
* På verandan vid havet op.38 no.2 (op een veranda bij de zee)
* I natten''Soluppgång'' op. 3837 no.3 (’s nachts), 1903
* ''På verandan vid havet (op een veranda bij de zee)'', op.38 no.2
* Demanten på marssnön op.36 no.6
* ''Demanten på marssnön'' op.36 no.6
* Kom nu hit, död op.60 (come away, death), 1957
* ''Luonnotar op.70'', voor sopraan en orkest (aangeduid als [[symfonisch gedicht]])([[Kalevala]]) op.70
 
=== Overig composities ===
Regel 110 ⟶ 196:
* [[Strijkkwartet in Bes majeur (Sibelius)|Strijkkwartet in Bes majeur]]
* [[Strijkkwartet in d mineur (Sibelius)|Strijkkwartet in d mineur]]
}}
 
== Opnames ==
Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/wiki/Jean_Sibelius"