Thermokoppel: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k r2.6.4) (Robot: toegevoegd: kk:Термопара
Geen bewerkingssamenvatting
Label: Misbruikfilter: Leeghalen
Regel 1:
{{wrapper}}
| | [[Chromel]]
| [[Bestand:Thermokoppel in Oxypilot.jpg|thumb|240px|Een universeel thermokoppel (midden)]]
|-
| [[Bestand:Thermokoppelstekers.jpg|thumb|240px|Enkele thermokoppelstekers]]
|-
| [[Bestand:Thermokoppel.jpg|thumb|240px|Principe van een thermokoppel]]
|}
Een '''thermokoppel''' is een temperatuursensor die gebruik maakt van het [[Seebeck-effect]], genoemd naar de [[Estland]]se [[natuurkundige]] [[Thomas Seebeck]], die het in [[1822]] bij toeval ontdekte.
 
== Principe ==
Een thermokoppel bestaat uit twee draden van verschillende [[metaal|metalen]] of [[legering|metaallegeringen]] die aan elkaar zijn verbonden, bij voorkeur door ineensmelting.
Als er tussen beide contactpunten een temperatuurverschil heerst zal een [[Elektrische spanning|potentiaalverschil]] ontstaan, waarvan de grootte afhankelijk is van het temperatuurverschil en de gebruikte metalen. De spanning U<sub>Th</sub> die wordt opgewekt is:
:<math>U_{Th} = \alpha \cdot (T_w - T_k) </math>.
Hierin is
α: de Seebeckconstante;
T<sub>w</sub>: de temperatuur van de warme aansluiting;
T<sub>k</sub>: de temperatuur van de koude aansluiting
 
Het potentiaalverschil is in de orde van 6 tot 60 [[Volt (eenheid)|microvolt]] per °C (µV/°C). Door gebruik te maken van dit verschijnsel kan het thermokoppel uitstekend gebruikt worden als sensor voor een temperatuurmeting. Een thermokoppel meet een temperatuurverschil tussen twee punten (T1 en T2 in de illustratie), dit in tegenstelling tot een [[thermometer]], waarmee de temperatuur ten opzichte van een bepaalde standaard wordt gemeten.
 
[[Temperatuur#Meting van de temperatuur|Meettechnisch]] is het gebruik van een thermokoppel niet eenvoudig vanwege het uiterst kleine signaal, verouderingsverschijnselen, verstoring van het warmteveld en de [[Thermische impedantie|tijdsconstante]] van het gemaakte meetpunt. Hoewel in principe met elke combinatie van metalen een thermokoppel gemaakt kan worden, worden combinaties die bij benadering een lineair verband hebben tussen temperatuurverschil en potentiaalverschil het meest gebruikt. Voorbeelden hiervan zijn:
 
<br style="clear:both;">
{| border="1" style="border-collapse:collapse;border:1px solid white;background:#e0e0ff;" align="left"
|- style="background:#f0f0ff;text-align:left;"
| colspan="9" | '''Thermokoppels''' ''enkele veel toegepaste soorten''
|- style="background:#abcdef;text-align:center;"
| colspan="2" |'''Pluspool'''
| colspan="2" |'''Minpool'''
| style="width:5em;" |'''Type'''
| style="width:12em;" |'''Temperatuurbereik'''
| style="width:12em;" |'''Uitgangsspanning'''
| colspan="2" |'''Kleur steker'''
|-
|- style="background:#f0f0aa;text-align:center;"
| style="width:12em;" |'''Legering'''
| style="width:5em;" |'''SI'''
| style="width:12em;" |'''Legering'''
| style="width:5em;" |'''SI'''
| style="width:5em;" |
| style="width:5em;" |
| style="width:5em;" |
| style="width:5em;" |IEC
| style="width:5em;" |ANSI
|-
| style="text-align:center;" | [[Chromel]]
| style="text-align:center;" | Ni-Cr
| style="text-align:center;" | [[Constantaan]]