Schoonloo: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k r2.6.4) (Robot: toegevoegd: nds-nl:Scheloo |
av |
||
Regel 18:
| lon_sec=1
}}
'''Schoonloo''' (Drents: Scheloo) is een [[dorp]] aan de westkant van de gemeente [[Aa en Hunze]], in de [[Nederland]]se provincie [[Drenthe]], gelegen op de [[Rolderrug]]. Het dorp telde op 1 januari 2008 259 inwoners.▼
▲'''Schoonloo''' ([[Drents]]: ''Scheloo'') is een [[dorp]] aan de westkant van de gemeente [[Aa en Hunze]], in de [[Nederland]]se provincie [[Drenthe]], gelegen op de [[Rolderrug]]. Het dorp telde op 1 januari 2008 259 inwoners. Schimpnamen voor de inwoners van het dorp zijn 'Knollen' (paarden) en 'Knienen' (konijnen).
== Geografie ==
Het is het enige dorp dat het [[Pieterpad]] aandoet tussen Rolde en Sleen, een afstand van 40 km. Omdat het dorp Schoonloo geen winkels heeft (nog wel een [[café]]), wordt de wandelaars aangeraden om voldoende mondvoorraad mee te nemen voor de twee etappes.▼
Het dorp ligt aan de rotonde van de [[Provinciale weg 376|Provinciale weg N376]] (Rolde-Nieuw-Amsterdam) van [[Rolde]] naar [[Sleen]] en de [[provinciale weg 374|provinciale weg N374]] (Stadskanaal-Hoogeveen) tussen de dorpen [[Westerbork (dorp)|Westerbork]] en [[Borger (Nederland)|Borger]]. Aan oost- en zuidzijde van het dorp ligt de gelijknamige [[boswachterij]] [[Boswachterij Schoonloo|Schoonloo]], die onderdeel vormt van het [[Ellertsveld]] en deels werd aangelegd door werklozen in het kader van de [[werkverschaffing]] voor, tijdens en vlak na de Tweede Wereldoorlog. Tot de boswachterij behoort ook het [[Schoonloërveld]]. Aan noordzijde van het dorp liggen de [[Schoonloër Strubben]], dat een restant vormt van de vroegere eikenbossen aldaar. De verschillende open plekken in de bossen rond Schoonloo dragen namen als De Tweelingen, het Elpermeer en de Meeuwenplassen.
In de bodem van Schoonloo
{{Gallery
}}
== Geschiedenis ==
Schoonloo onstond in de [[vroege middeleeuwen]] als dochternederzetting van [[Grolloo]] op het hoogste punt van de Rolderrug, op het kruispunt van de oude [[postweg]] van [[Groningen (stad)|Groningen]] naar [[Coevorden]] met de weg van [[Beilen]] naar [[Borger]]. De plaats wordt voor zover bekend voor het eerst vermeld in 1328 als 'Sconelo'. In de 15e eeuw komt de plaats voor als Schoenlo, Scoenloe, Schelo, Scholo, Scholoe en Sconloe. In de 19e eeuw wordt de plaats gespeld als Schonlo, maar uiteindelijk werd de plaatsnaam toch vastgelegd als 'Schoonloo'. 'schoon' betekent "kaal" of "droog" en 'lo' ([[-loo]]) betekent "open loofbos". De betekenis van de plaats zou aldus kunnen zijn "bos met droge, kale bodem".
In 1693 werd een 'hagespraak' gehouden in Schoonloo, waarbij boeren eisten dat het [[Lijst van drosten van Drenthe|drostambt van Drenthe]] zou worden opgeheven en in plaats daarvan een stadhouder zou worden aangesteld, echter zonder succes. Meer succes had een bijeenkomst in de herberg van Lucas Meursinghe in Schoonloo in 1748 nadat de [[eigengeërfde boer]]en waren verplicht tot het betalen van een eenmalige schatting om het Nederlandse leger weer op oorlogssterkte te krijgen. De door de aanwezige boeren opgestelde 'Poincten van Redres' leidden er dan wel niet toe dat de drost werd afgezet, maar de macht van drost en de Drentse gedeputeerden werd flink ingeperkt ten gunste van de eigengeërfde boeren.
[[Bestand:Schoonloo - schaapskudde (ca. 1900).png|thumb|left|[[Schaapskudde]] in Schoonloo met op de achtergrond enkele boerderijen ([[Geert Jannes Landweer]], ca. 1900)]]
In 1772 zou de laatste [[wolf]] van Drenthe zijn doodgeschoten bij Schoonloo. Ter gelegenheid hiervan werd als gedenkteken de 'Wolfsbaak' geplaatst in het dorp, die later echter weer is verdwenen. Mogelijk zou de naam 'Wolfsakker' nog naar deze gebeurtenis verwijzen.
Begin 19e eeuw bestond Schoonloo uit een tiental boerderijen en huizen, geïsoleerd gelegen in het open heidegebied van het Ellertsveld. De enorme heidegebieden rond het dorp werden gemeenschappelijk gebruikt en onder andere ingezet voor de verkoop van zogenoemde 'voederheide'. De meeste van deze [[woeste grond]]en waren echter in handen van buurdorp Grollo. Tot 1842 vormde Schoonloo samen met Grolloo een [[marke]]. Na 1910 werd de marke van Schoonloo verkocht aan particulieren, waarop het inwonertal van het dorp snel toenam.
In 1843 werd er een winter[[bijschool]] gesticht in het buurtschap, die in 1888 echter alweer haar deuren sloot. Rond 1930 telde het dorp naast 40 boerderijen ook 2 café's, 2 kruidenierszaken en een smederij. Tussen 1918 en 1947 had Schoonloo zelfs een station, aan de [[Tramlijn Assen - Coevorden]]. Na de Tweede Wereldoorlog werd een tweede poging ondernomen om een school te stichten. Er werd eerst les gegeven in het lokale café Klaassens, maar in 1952 verkreeg Schoonloo toestemming om een schooltje te stichten. Echter, tussen 1959 en 1970 werd een grote [[ruilverkaveling]] doorgevoerd in het gebied, waarbij ook een groot aantal boerenbedrijven verdween en het inwonertal van het dorp onder de invloed van [[vergrijzing]], het uitblijven van [[sociale woningbouw]] en het verdwijnen van de middenstand weer afnam. In 1984 werd ook het schooltje gesloten wegens een tekort aan leerlingen. De kinderen worden sindsdien door de ouders per pendeldienst naar de nabijgelegen school in Grollo vervoerd. Het oude schoolgebouw werd verbouwd tot 2 woningen en [[dorpshuis]] De Zevenster. Het dorp had vroeger ook een busverbinding, maar die werd in 2005 geschrapt.
In de tweede helft van de 20e eeuw is het dorp zich steeds meer gaan richten op het toerisme. Zo werd bijvoorbeeld in 1968 camping Clinckenholt (sinds 1989 camping De Tien Heugten) opgericht, in 1972 camping Boerhaarsveld (later ook bungalowpark) en in 1983 camping De Baanderij (vanuit Boerhaarsveld, sinds 1986 camping De Warme Bossen). Ook werd er een [[manege]] opgericht in 1974 en verder verschillende pensions, minicampings, een [[Stichting Natuurkampeerterreinen|natuurkampeerterrein]] en minicampings. In het dorp bevinden zich 'Herbergh de Loohoeve' (sinds 1977) en café Hegeman. Bij Hegeman staat een [[zwerfsteen|zwerfkei]] (de 'Trekkerskei'), die in 1966 bij de ruilverkaveling werd gevonden en eerst in Rolde stond.
{{Tabel demografie
| 1795 = 42 | 1849 = 88 | 1859 = 96 | 1869 = 106 | 1879 = 109 | 1889 = 129
| 1899 = 167 | 1909 = 184 | 1920 = 156 | 1947 = 138 | 1995 = 190 | 2010 = 170
| noot = Data afkomstig van [http://www.volkstellingen.nl volkstellingen.nl] & CBS.
}}
== Trivia ==
* De eerste TT-race van 1925 kwam dwars door Schoonloo.<ref>Motorracehistorie: [http://www.motorracehistorie.nl/Uitgelicht/1925.html#1925-Een-kinderhand-is-gauw-gevuld. 1925 Een kinderhand is gauw gevuld]</ref>
▲
{{Gallery
|Schoonloo - herberg Hegeman.jpg|Café Hegeman
|Schoonloo - gesloten café.jpg|Gesloten café tegenover Hegeman
|Schoonloo - Trekkerskei.jpg|De Trekkerskei
▲|Tweelingen1.jpg|''De Tweelingen''
▲|Tweelingen2.jpg|''De Tweelingen''
▲|meeuwenplassen1.jpg|''Meeuwen Plassen''
▲|meeuwenplassen2.jpg|''Meeuwen Plassen''
}}
== Literatuur ==
* Boivin, B. et al. (2006), ''Knapzakroute Schoonloo-Grolloo''. Assen. 5e druk
{{coördinaten|52_54_16_N_6_42_1_E_type:city_scale:12500_region:NL|52° 54' NB, 6° 42' OL}}▼
* Hofsteenge, R.E. [red.] (1996), ''Geschiedenis van Schoonloo''. Drouwen: Grafimix.
* Ruytenberg, E. van (1953), ''Vijftig huizen en een kerk''. Grolloo: Kerkeraad Ned. Herv. Gemeente Grollo.
{{commonscat}}
{{bron|1=
{{References}}
----
* {{voetnoot web|url=http://www.encyclopediedrenthe.nl/Schoonloo|titel=Schoonloo|werk=[[Encyclopedie Drenthe]]|auteur=C. Schaafsma}}
* {{voetnoot web|url=http://www.oldgrol.nl/consist/boeken/vijftig.html|titel=Vijftig huizen en .... een kerk|auteur=E. van Ruytenberg|jaar=1953}}
}}
{{Navigatie gemeente Aa en Hunze}}
{{Navigatie Pieterpad}}
▲{{coördinaten|52_54_16_N_6_42_1_E_type:city_scale:12500_region:NL|52° 54' NB, 6° 42' OL}}
[[Categorie:Aa en Hunze]]
Regel 48 ⟶ 85:
[[en:Schoonloo]]
[[fr:Schoonloo]]
[[pt:Schoonloo]]
| |||