De tuinman en de dood: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting
Regel 19:
 
== Wortels ==
De oudste versie van het verhaal is de [[Babylonische Talmoed]],<ref>Babylonische Talmoed, Sukka 53a.</ref> waarin [[koning Salomo]] een gesprek heeft met de [[Engel des Doods]], die twee van Salomo's klerken zegt te komen halen. Salomo, die in de [[Jodendom|Joodse]] traditie al eerder een reputatie had verworven als [[magiër]], beveelt daarop enkele geesten om het tweetal in veiligheid te brengen in het land Luz.<ref>Dit is de [[Bijbel|Bijbelse]] naam voor een deel van het land der [[Hittieten]]: [http://www.biblija.net/biblija.cgi?m=Rechters+1.22-26&id18=1&l=nl&set=10 ''Richteren'' 1.22-26].</ref> De volgende dag komt de Dood Salomo lachend tegemoet, omdat de koning zijn dienaren heeft gezonden naar de plaats waar de Engel des Doods ze moest afhalen.
 
Varianten op dit verhaal duiken in de [[Middeleeuwen]] op in allerlei teksten, geschreven door [[Islam|islamitische]] [[Soefisme|soefi's]], zoals de negende-eeuwse schrijver Fudail ibn Ayad en - vooral - bij de grote schrijver [[Roemi]] (1207-1273). Deze versie, te vinden in het [[Koran]]commentaar ''Masnavi-i Ma'navi'', kan worden beschouwd als de standaardversie: Roemi vertelt hoe Sulayman (koning Salomo) in zijn paleis (in [[Jeruzalem]]) een dienaar ontvangt die zegt de doodsdemon [[Azraël]] te hebben ontmoet, vraagt te mogen vluchten en op weg gaat naar [[India]], waarna Sulayman van Azraël verneemt dat hij diens dienaar in India moest halen.
 
DezeRoemi's versieverhaal vanbehoort tot de bekendste vertellingen in het verhaal[[Midden-Oosten]]. isVerschillende versies zijn opgenomen in ''[[Duizend-en-een-nacht]]''<ref>''Duizend-en-een-nacht'', nachtnachten 483462-465.</ref> en behoort tot de bekendste vertellingen in het [[Midden-Oosten]]. Een moderne versievariant is bijvoorbeeld te vinden in het stripverhaal ''[[Persepolis (strip)|Persepolis]]'' van [[Marjane Satrapi]].
 
Roemi'sHet verhaal is in [[Europa (werelddeel)|Europa]] geïntroduceerd door de [[Frankrijk|Franse]] schrijver/filmmaker [[Jean Cocteau]], in diens roman ''Le grand écart'', die drie jaar vóór Van Eycks gedicht werd gepubliceerd. Net als in Van Eycks versie speelt Cocteaus verhaal zich af in Perzië en is de hoofdpersoon een Perzische aristocraat. Omdat deze aanpassingen van Roemi's versieverhaal vrij specifiek zijn, is het niet aannemelijk dat Van Eyck onafhankelijk van Cocteau het verhaal van Roemi heeft bewerkt. Daarom wordt ervan uitgegaan dat Van Eyck - afhankelijk van het gekozen perspectief - óf Cocteau heeft [[plagiaat|geplagieerd]] óf zich zonder bronvermelding door de Fransman heeft laten inspireren.
 
De auteur [[Herman Franke]] behandelde deze kwestie in het boek ''De tuinman en de dood van Diana'' (1999).<ref>HijFranke had het plagiaat al eerder aan de orde gesteld in "De onsterfelijkheid van Van Eyck", in: ''[[Trouw]]'' van 10 juni 1995.</ref>
 
== Andere versies ==