Coltrane changes: verschil tussen versies

Na de bloei van de (tonale) [[swing (stijlperiode)|swingmuziek]] in de [[1920-1929|jaren 20]] en [[1930-1939|30]], na de stomende [[bebop]] periode van de [[1940-1949|jaren 40]], en eveneens na de intimistische [[Cool Jazz]] in de [[1950-1959|jaren 50]], sloeg "Giant Steps" (1959) in als een bom. John Coltrane had voor de eerste keer in de geschiedenis van de jazzmuziek (en wellicht ook in die van de [[klassieke muziek]]) een compositie geschreven die integraal gebruikmaakte van het "[[multitonaal systeem]]". Bij deze techniek verdeelt men het [[octaaf (muziek)|octaaf]] (vb.: van do tot do') in twee, drie, vier, of meer gelijke delen, zodat er twee, drie, vier, of meer ijkpunten ontstaan. Die ijkpunten worden dan bijgevolg beschouwd als de verschillende [[toonsoort|toonaarden]] van de compositie. Coltrane, bijvoorbeeld, verdeelde het octaaf voor "Giant Steps" in drie delen: B groot - D# of Eb groot - G groot (telkens een [[Terts (muziek)|grote terts]] van elkaar verwijderd). Op die manier had hij drie toonaarden die een heel symmetrisch verband vertoonden. Coltrane zorgde ervoor dat elke toonaard evenwaardig was, en gebruikte ze elk ongeveer evenveel. Hij verbond de ene toonaard met de andere door simpelweg elke toonaard door zijn eigen vijfde graad ([[Dominant (muziek)|dominant]]) te laten voorafgaan (vb.: B-D7-G-Bb7-Eb-Gb7-B), of door middel van de overbekende [[II-V-I]] progressie (vb.: B /Am7 D7/G /Fm Bb7/Eb /Dbm Gb7/B ). Men mag zich hierbij niet vergissen door te trachten, zoals in traditionele ([[tonale muziek|tonale]]) muziek, een toonaard te achterhalen door bijvoorbeeld te kijken op welk [[akkoord (muziek)|akkoord]] het stuk eindigt. Bij het multitonaal systeem zijn er diverse toonaarden (meestal drie of vier) die allemaal even belangrijk zijn.