Versie van 19 sep 2011 14:42 bewerken AGL (overleg \| bijdragen) 330.279 bewerkingen minder hoofdletters ← Oudere bewerking		Versie van 18 dec 2011 23:26 bewerken ongedaan maken Mbch331 (overleg \| bijdragen) interfacemoderatoren, moderatoren 75.062 bewerkingen k clean up, typos fixed: ideën → ideeën met AWB Nieuwere bewerking →
Regel 1: De '''Gewondenmedaille''', (Duits: "Verwundetenmedaille" ook wel "Blessiertenmedaille"), was een [[onderscheiding]] van de [[Dubbelmonarchie]] [[Oostenrijk-Hongarije]]. [[File:Verwundetenmedaille 1917 Österreich-Ungarn.jpg\|150px\|right\|Medaille voor een vijfmaal verwonde veteraan]] De [[medaille]] werd op 12 augustus 1917<ref>[http://www.orden.e4n.at/themen/orden/verwundetenmedaille.htm Verwundetenmedaille]</ref> door keizer en koning [[Karel I van Oostenrijk]] ingesteld. De statuten werden op 13 juli 1918 gepubliceerd en pas op 25 juli 1918 verschenen in de krant de nadere aanwijzingen over de toekenning. Het Ministerie van Oorlog publiceerde op die dag ook tekeningen van de medaille<ref name="Austro-Hungarian Army - Wound Medal"/>. De Gewondenmedaille werd aan officieren, onderofficieren en manschappen toegekend die in wat nu de [[Eerste Wereldoorlog]] wordt genoemd streden op aan het front. Oostenrijk-Hongarije vocht op de Balkan, in Rusland, op de Middellandse Zee en in Italië tegen een geallieerde overmacht. Het gaat dus om gewonden in het leger en in de [[Oostenrijkse marine]]. De vliegeniers in het luchtkorps behoorden tot het leger. Regel 24 ⟶ 23: ==Het juridische kader voor toekenning van de medaille== Keizer Karel was een nog jonge man met vooruitstrevende ~~ideën~~ideeën. Anders dan zijn oude en zeer conservatieve oudoom Frans Jozef I wist de nieuwe monarch wat de wensen van de soldaten aan het front waren. Hij gad het front meerdere malen zelf bezocht. De klacht dat veel soldaten door ziekte of verwonding naar huis werden gestuurd zonder een tastbaar teken van waardering had de jonge keizer bereikt. Daarom bepaalde keizer Karel dat er net als in Duitsland een [[gewondeninsigne]] of -verwonding moest komen. Dat de nieuwe onderscheiding voor zowel manschappen en onderofficieren als officieren bestemd was, dat was voor de conservatieve Oostenrijks-Hongaarse strijdkrachten een grote vernieuwing en een eerste aanpassing aan de door de oorlog veranderde omstandigheden<ref name="Austro-Hungarian Army - Wound Medal">[http://www.austro-hungarian-army.co.uk/woundmed.htm Austro-Hungarian Army - Wound Medal]</ref>. De Oostenrijks-Hongaarse Minister van Oorlog stelde strenge en precieze eisen aan de voordrachten voor de Gewondenmedaille. Zoals altijd werd in het ''K. und K. Normalverordnungsblatt'' , de [[Staatscourant]] van Oostenrijk-Hongarije een besluit gepubliceerd. Dit besluit werd door circulaires en andere publicaties uitgewerkt en gespecificeerd. In het reglement wordt in Artikel III geregeld wie wel, en wie niet, in aanmerking kwamen voor de medaille. [[File:Verwundetenmedaille 1917 Österreich-Ungarn für Invaliden Zeichnung.jpg\|thumb\|right\|200px\|De officieel verspreide tekening van de medaille]] Artikel III "Behalve de daadwerkelijk gewonde of [[strijdgas\|vergaste]] militairen komen ook leden van de strijdkrachten die blijvende schade aan de gezondheid opliepen en niet met een medaille voor dapperheid werden gedecoreerd voor de Gewondenmedaille in aanmerking. (1) Ook zij die van het front moesten worden teruggetrokken vanwege zieken en gezondheidsklachten en personen die achter het front dienden en wiens gezondheid door vijandelijke acties zoals bombardementen en artillerievuur ernstig was aangetast komen in aanmerking voor de Gewondenmedaille. Regel 36 ⟶ 35: (3) Militairen die niet in het veldleger dienden maar door vijandelijkheden gewond waren geraakt of anderszins letsel door andere oorlog-gerelateerde omstandigheden hadden opgelopen. Artikel IV: Personen die niet in het leger dienden kwamen voor toekenning van de medaille in aanmerking wanneer aan een van de voorwaarden in artikel III is voldaan. Wie van zijn paard viel en zo gewond raakte was in de ogen van de Oostenrijkse autoriteiten een slecht ruiter, daarvoor werd geen medaille toegekend. Anders was het wanneer de ruiter viel omdat het paard gewond raakte. Ook verwondingen door onzorgvuldig gebruik van de persoonlijke wapens, verwondingen door eigen vuur of explosies van de eigen munitie gaven geen recht op de Gewondenmedaille. Regel 60 ⟶ 59: In het veld droegen Oostenrijkse militairen, een traditie volgend, niet in de reglementen vastgestelde strepen aan de linker-kant van de grijze of in camouflagekleuren gehouden pet. Twee [[regiment]]en, de Kaiserjäger of lichte infanterie en de Kaiserschützen droegen die strepen aan de rechterkant van de pet. Zij droegen immers al een zwarte hanenveer op de linkerkant van hun hoofddeksel. Er zijn behalve ongeveer vijf centimeter lange streepjes groen of rood stof ook als aanduidingen van verwondingen bedoelde versieringen van goudkleurige kant bekend<ref>Foto's in het Heersgeschichtliches Museum in Wenen, genoemd op [http://gmic.co.uk/index.php?showtopic=13163 Austria Hungary - Gentleman's Military Interest Club]</ref>. Het Oostenrijkse leger liet de soldaten min of meer vrij in het versieren van hun pet met amuleten, takjes groen en speldjes van liefdadigheidsorganisaties<ref name="GMIC">[http://gmic.co.uk/index.php?showtopic=13163 Austria Hungary - Gentleman's Military Interest Club]</ref>. </ref>. == Literatuur == * Johann Stolzer und Christian Steeb: ''Österreichs Orden vom Mittelalter bis zur Gegenwart'', Akademische Druck- und Verlagsanstalt Graz, ISBN 3-201-01649-7 * [[Václav Měřička]], Orden und Ehrenzeichen der Österreichisch-Ungarischen Monarchie (1974) * Arthur H. Houston en Vicken Koundakjian, "Wound Medals, Insignia And Next-Of-Kin Awards Of The Great War", OMSA 1995

Gewondenmedaille: verschil tussen versies