Middelpuntzoekende kracht: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Het artikel heeft als onderwerp ''middelpuntzoekende kracht"
formulering
Regel 1:
[[Bestand:Centripetaalkracht.png|thumb|right|250px|De centripetale kracht beweegt zich volgens de verbindingslijn van het middelpunt van de cirkelbaan ''(O)'' en het massapunt ''(m)''.]]
[[Afbeelding:Voyager ring spokes.jpg|thumb|right|250px|De ringen van Saturnus bestaan uit steenbrokken die door de zwaartekracht in hun baan gehouden worden. De zwaartekracht doet in dit geval dienst als middelpuntzoekende kracht.]]
'''Middelpuntzoekende kracht''' of '''centripetale kracht''' is de naam voor een kracht die werkt op een voorwerp <ref> In dit artikel wordt met een voorwerp een [[lichaam (natuurkunde)|lichaam]] bedoeld die tot zijn abstractie terug gebracht is, namelijk een [[puntmassa]] </ref> dat in een cirkelbaan beweegt en die er voor zorgt dat die beweging constant naar het middelpunt van de cirkel wordt afgebogen.
 
MiddelpuntzoekendeDe krachtnaam “middelpuntzoekende kracht” is niet eengebaseerd "soort"op de oorzaak van die kracht, zoals bij [[zwaartekracht]] of [[lorentzkracht]]: de naam is niet gebaseerd op de ''oorzaak'' die de kracht heeft, maar op het ''gevolg'' van dedie kracht.
 
Als op een bewegend voorwerp een kracht werkt die telkens haaks staat op de bewegingsrichting, dan zal dat voorwerp een [[cirkelbaan]] gaan beschrijven. De kracht wijst daarbij continu naar het middelpunt van die cirkelbaan. Hierbij verandert de snelheid van het voorwerp niet van grootte, doordat de kracht haaks op de [[snelheidsvector]] staat. Door de middelpuntzoekende kracht verandert de snelheid enkel van richting.
 
Als op een bewegend voorwerp een kracht, met constante grootte, werkt die telkens haaks staat op de bewegingsrichting, dan zal dat voorwerp een [[cirkelbaancirkel]]baan gaan beschrijven. De kracht wijst daarbij continu naar het middelpunt van die cirkelbaan. Hierbij verandert de snelheid van het voorwerp niet van grootte, doordat de kracht haaks op de [[snelheidsvector]] staat. Door de middelpuntzoekende kracht verandert de snelheid enkel van richting.
De oorzaak van de middelpuntzoekende kracht kan de zwaartekracht zijn. De zwaartekracht van de [[Aarde (planeet)|aarde]] zorgt er bijvoorbeeld voor dat de [[maan]] in een cirkelbaan rond de aarde draait.<ref>Volgens de [[Algemene Relativiteitstheorie]] werkt op de maan geen kracht maar volgt de maan een [[Geodeet (wiskunde)|geodeet]]. Een geodeet is een [[analogon]] van de rechte lijn in een [[euclidische]] ruimte en kan vergeleken worden met een zeilboot die het gekromde zeeoppervlak volgt bij een ''rechte'' koers. De gekromde baan is een gevolg van de massa van de aarde die de [[ruimtetijd]] beïnvloedt. De maanbaan is dus '''niet''' vergelijkbaar met een model waarbij een voorwerp aan een touwtje ronddraait omdat - volgens de Algemene Relativiteitstheorie - de aarde geen kracht op de maan uitoefent.</ref>
Een middelpuntzoekende kracht wordt ook veroorzaakt door het touw waarmee een steen wordt rondgeslingerd.