|
'''Hypocrisie''' of '''huichelarij''' is het voorwenden van [[geloven (gedrag)|geloof]], [[gevoel]]ens, [[moraal]] of [[deugd]]en zonder daar volledig achter te staan of de daaraan verbonden [[normen en waarden]] zelf in praktijk te brengen, in het bijzonder bij het bekritiseren van anderen. De term wordt vaak gebezigd in tegenstelling tot oprecht (zie ''[[Integriteit (persoon)|integriteit]])''.
Het woord komt uit het [[Griekse taal|Grieks]] {{polytonic|ὑπόκρισις}} ''"hypokrisis"'', dat inoorspronkelijk zijn meest oorspronkelijke gebruik “acteerkunst”“toneelspel” betekende. Soms wordt verondersteld dat het woord werd afgeleiden vangevormd deis samenstelling:uit {{polytonic|ὑπό}} ''"hypo-"'' (=onder-) + {{Polytonic|κρίνειν}} ''"krinein"'' (=oordelen, onderscheiden, waaruit ook {{Polytonic|κριτής}}, ''"krités"'': zie hiervoor ''[[Kritiek]]'').
[[François de La Rochefoucauld]] noemde hypocrisie het eerbetoon van de ondeugd aan de deugd. Het begrip is verwant met termen en uitdrukkingen als ''vals'', ''schone schijn'', ''[[heilig boontje]]'', ''[[farizeeër]]'', ''iemand met twee gezichten'', ''[[januskop]]'', ''schijnheilige'', ''smoelentrekker'' en ''De pot verwijt de ketel dat hij zwart ziet''.
''Hypocrisie'' is een [[gedrag]]svorm die erop gericht is beter voor de dag te treden dan strikt genomen verdedigbaar is, zowel gezien vanuit oprechtheid als vanuit noodzaak door omstandigheden. In groter verband wordt ''hypocrisie'' ook toegepast als [[politiek]]e strategie voor het bereiken van al of niet verborgen doeleinden. De onwaarachtigheid van de gedragslijn wordt maatschappelijk, ook internationaal gezien, weinig gewaardeerd, maar er zijn subtiele culturele verschillen. Wat voor de één verdedigbaar en onder omstandigheden aanvaardbaar is (zie bijvoorbeeld ''[[takiyya]]''), kan voor de ander een doodszonde betekenen en bestraffing of maatschappelijke uitsluiting opleveren, zonder kans op parool. Los van de precieze context waarin het woord gebruikt wordt geeft het populaire associaties met ''vals, schone schijn, [[heilig boontje]], [[farizeeër]], iemand met twee gezichten, [[januskop]], schijnheilige, smoelentrekker''.
'''Voorbeeld van hypocrisie'''
*Persoon 1 zegt tegen Persoon 2, wanneer Persoon 2 afval op straat heeft gegooid, dat dit slecht is voor het milieu, maar Persoon 1 doet het zelf ook.
== Externe links ==
|
