Vrede van Westfalen: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k r2.6.4) (Robot: gewijzigd: zh:威斯特伐利亚和约
Joost 99 (overleg | bijdragen)
inleiding aangepast
Regel 1:
De '''Vrede van Westfalen''' was een serie van [[vredesverdrag|vredesverdragen]] die getekend werden tussen mei en oktober [[1648]] in [[Osnabrück]] en [[Münster]]. Deze verdragen beëindigden de [[Dertigjarige Oorlog]] (1618–1648) in het [[Heilig Roomse Rijk]], en de [[Tachtigjarige Oorlog]] (1568–1648) tussen [[Koninkrijk Spanje|Spanje]] en de [[Republiek der zeven Verenigde Nederlanden]], waarmee Spanje ook formeel de onafhankelijkheid van de Nederlandse Republiek bevestigde.
De '''Vrede van Westfalen''' omvat 11 verdragen, gesloten door het [[Heilige Roomse Rijk]] en verschillende andere Europese staten in [[1648]], die de [[Dertigjarige Oorlog]] beëindigden. Eén daarvan was de [[Vrede van Münster]] tussen Spanje en de Nederlanden, waarin onder andere het bestaan van [[Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden]] werd erkend. Daarnaast is zeer belangrijk het [[verdrag van Münster]] van 24 oktober tussen het Heilige Roomse Rijk en Frankrijk, die een grote overlapping vertoont met het [[vrede van Osnabrück|verdrag van Osnabrück]] van 14 oktober 1648 tussen het Heilige Roomse Rijk en Zweden. In de praktijk betekenden de structuren van het Heilige Roomse Rijk na 1648 niet veel meer. Dit verdrag symboliseert de geboorte van een nieuw stelsel van buitenlandse relaties.
 
De partijen betroffen de [[Koning van Duitsland|Heilig Roomse Keizer]], [[Ferdinand III van het Heilige Roomse Rijk|Ferdinand III]], het Koninkrijk Spanje, [[Frankrijk]], [[Zweden]], de Republiek der Zeven verenigde Nederlanden, en de [[vrije rijksstad|vrije rijkssteden]] van het Heilig Roomse Rijk. De belangrijkste wapenfeiten waren:
 
* Het tekenen van de [[Vrede van Münster]]<ref>{{cite web |url=http://beeldbank.nationaalarchief.nl/na:col1:dat515773 |title=Originele tekst in het Nationaal Archief}}</ref> tussen de Nederlandse Republiek en het Koninkrijk Spanje op 30 januari 1648. Dit verdrag werd geratificeerd in Münster op 15 mei 1648.
* Het tekenen van twee elkaar overlappende verdragen op 24 oktober 1648:
** Het Vedrag van Münster (Instrumentum Pacis Monasteriensis, IPM),<ref>{{cite web |url=http://www.lwl.org/westfaelische-geschichte/portal/Internet/finde/langDatensatz.php?urlID=741&url_tabelle=tab_quelle |title=Digital Duitse tekst vedrag van Münster|publisher=lwl.org }}</ref> tussen de Heilig Roomse Keizer en Frankrijk en hun respectievelijke aanhangers.
** Het Vedrag van Osnabrück (Instrumentum Pacis Osnabrugensis, IPO),<ref>{{cite web |url=http://www.lwl.org/westfaelische-geschichte/portal/Internet/finde/langDatensatz.php?urlID=740&url_tabelle=tab_quelle |title=Digital Duitse tekst Verdrag van Osnabrück |publisher=lwl.org}}</ref> tussen de Heilig Roomse Keizer en Zweden en hun respectievelijke aanhangers.
 
De verdragen worden gezien als de eerste voorkomend uit modere diplomatische onderhandelingen.<ref>[http://www.muenster.de/en/peace_of_westphalia.php Informatie van de stad Münster]</ref> hierbij werd het begrip soevereine staat in Europa opnieuw gedefinieerd. In de praktijk betekenden de structuren van het Heilige Roomse Rijk na 1648 niet veel meer. Dit verdrag symboliseert de geboorte van een nieuw stelsel van buitenlandse relaties.
 
De verdragen zorgden echter niet voor de vrede in heel Europa. Frankrijk en Spanje zouden nog de volgende elf jaren oorlog voeren, die beëindigd werd bij de [[Vrede van de Pyreneeën]] in 1659.
 
[[Bestand:Europa,_1648_copy.jpg|thumb|600px|right|Europa in 1648]]
Regel 12 ⟶ 23:
De Habsburgers, de Oostenrijkse vorstenfamilie, bleef echter wèl een toonaangevende internationale rol spelen. Ze regeerde nog steeds over [[Spanje]], Oostenrijk, [[Bohemen]], gedeelten van [[Hongarije]], de [[Zuidelijke Nederlanden]] en delen van [[Italië]].
 
{{Bronnen|bronvermelding=
== Externe links ==
<references />
* [http://www.lwl.org/westfaelische-geschichte/portal/Internet/ku.php?tab=que&ID=740 Osnabrücker Friedensvertrag (Instrumentum Pacis Osnabrugensis, IPO) in Volltext]
}}
* [http://www.lwl.org/westfaelische-geschichte/portal/Internet/ku.php?tab=que&ID=741 Münsterscher Friedensvertrag (Instrumentum Pacis Monasteriensis, IPM) in Volltext]
 
<!-- Oostenrijk -->