Scattered disk object: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
AStarBot (overleg | bijdragen)
k r2.6.5) (robot Anders: fr:Disque des objets épars
JorisvS (overleg | bijdragen)
kGeen bewerkingssamenvatting
Regel 1:
[[Bestand:Eris and dysnomia2.jpg|thumb|[[Eris (dwergplaneet)|Eris]], het grootst bekende Scattered disk object en haar maan [[Dysnomia (maan)|Dysnomia]]]]
'''Scattered Disk Objects''' (SDO's, '''Verstrooide-Schijfobjecten''') zijn een groep [[planetoïde]]n in de buitenste regionen van het zonnestelsel. Hun omlooptijd om de zonZon is groter dan 330 jaar (twee of meer maal die van de planeet [[Neptunus (planeet)|Neptunus]]), de gemiddelde afstand tot de zonZon is 48 [[astronomische eenheid|AE]] of meer, terwijl de kortste afstand tot de zonZon ([[perihelium]]afstand) in de buurt van de baan van Neptunus ligt, meestal ergens tussen 28 en 40 AE. De banen zijn behoorlijk elliptisch: de baan[[excentriciteit (astronomie)|excentriciteit]] ligt tussen 0,3 en 0,96 – hoe wijder de baan, des te elliptischer (dit is een automatisch gevolg van het feit dat het perihelium in de buurt van de Neptunusbaan moet liggen). Het baanvlak is vaak flink geheld ten opzichte van de [[ecliptica (astronomie)|ecliptica]] ([[inclinatie]] tot 44°). Er zijn sinds 1995 ongeveer honderd Scattered Disk Objects ontdekt, de bekendste en grootste is [[Eris (dwergplaneet)|Eris]] (geschatte [[diameter|middellijn]] 2400 km).
 
Het gaat vermoedelijk om ijs- en steenklompen die oorspronkelijk afkomstig zijn uit de [[Kuipergordel]]. Wanneer twee zulke Kuiperobjecten in hun baan toevallig in elkaars buurt komen, kan de wederzijdse [[zwaartekracht]] ervoor zorgen dat ze van koers veranderen en één van hen naar de meer naar binnen gelegen regionen van het zonnestelsel wordt gestuurd. Wanneer die daarbij de planeten [[Neptunus (planeet)|Neptunus]] of eventueel [[Uranus (planeet)|Uranus]] op voldoende korte afstand passeert, wordt de baan nogmaals gewijzigd, en wel precies in het soort banen dat de SDO's hebben: excentrisch, met een perihelium nabij de Neptunus- (of Uranus)baan, en geheld op de ecliptica. Vandaar de naam Scattered Disk = Verstrooide Schijf: Neptunus en Uranus "verstrooien" de schijf van Kuiper objecten. (Ontmoetingen met de zwaardere planeten [[Jupiter (planeet)|Jupiter]] en [[Saturnus (planeet)|Saturnus]] zijn ook mogelijk, maar dan zal het Kuiperobject doorgaans radicaal het zonnestelsel uitgeslingerd worden).