Huize Windekind (Den Haag): verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Henk Obee (overleg | bijdragen)
k klaar - meebezig weg
link; externe link; {feit}
Regel 13:
}}
 
'''Huize Windekind''' (Nieuwe Parklaan te [[Den Haag]]), ook bekend als '''Villa Windekind''', is gebouwd gedurende de jaren 1927-1928 naar een ontwerp van de architect [[Dirk Roosenburg]]. Opdrachtgever was [[François_van_%27t_Sant|François van 't Sant]], de Haagse commissaris van politie en later vertrouwensman van koningin [[Wilhelmina_der_Nederlanden|Wilhelmina]].
[[fileBestand:WLM - roel1943 - Windekind.jpg|thumb|250px|Huize Windekind]]
 
[[file:WLM - roel1943 - Windekind.jpg|thumb|250px|Huize Windekind]]
== Geschiedenis ==
=== Bijzonderheden ===
Huize Windekind is gebouwd op een steile helling, die ontstond na de aanleg van het [[Westbroekpark]],. hierdoorHierdoor telt het gebouw maar liefst vier etage's. Het trappenhuis is in het midden van het huis geplaatst. De onderbouw, of benedenverdieping van het huis, steekt in het [[talud]]. Op de begane grond bevindt zich de eetkamer en meerdere dienstbodekamers. De eerste verdieping is geheel ingericht als woonkamer. De slaapkamers zijn op de tweede verdieping gesitueerd. De garage is inpandig gebouwd.
 
De invloed van Roosenbergs leermeester, de architect [[Hendrik_Petrus_Berlage|H.P. Berlage]] is duidelijk te zien in het gebruik van baksteen in de hal en het trappenhuis. Ook de invloed van architect [[Frank_Lloyd_Wright|Frank Lloyd Wright]] blijkt uit de opvallende uitkragende dakconstructie, de zogenaamde 'prairiehouse-architectuur'.<br>
[[Dirk Roosenburg]] ontwierp in 1927 ook de [[Villa Wulff ten Palthe (Den Haag)|villa Wulff]], eveneens aan de Nieuwe Parklaan te Den Haag.
 
Daar François van 't Sant een vertrouweling van Wilhelmina was en er diverse gevallen door hem waren geregeld waarin de prins-gemaal [[Hendrik_van_Mecklenburg-Schwerin|Hendrik]] min of meer werd gechanteerd, arrangeerde hij in zijn huis voor Hendrik ontmoetingen met prostituees, zodat hij enig overzicht hield over diens seksuele escapades.{{feit}}
 
=== Tweede Wereldoorlog ===
Op 13 mei 1940, tijdens de [[Tweede Wereldoorlog]] vertrok Koningin Wilhelmina met François van 't Sant naar [[Londen]]. Het gezin van 't Sant bleef in huize Windekind achter.
 
Begin 1942 werd de villa gevorderd door de Duitsers, die er een afdeling van de [[Sicherheitsdienst]] (SD) onderbrachten, het zogenaamde 'Referat IVB4' van het [[Reichssicherheitshauptamt]].<ref>MvJ dossier: pv 14-5-1948 MvJ CABR 248</ref> <ref>[http://www.denhaag.nl/home/bewoners/to/Toespraak-burgemeester-bij-opening-tentoonstelling-Oorlog-en-bevrijding-in-3D.htm 'Toespraak burgemeester Van Aartsen bij opening tentoonstelling Oorlog en bevrijding, 5 mei 2010']</ref> Villa Windekind was het gespecialiseerde politiebureau van de [[Sicherheitspolizei_und_SD|Sicherheitspolizei]] waarin de opsporing en het verhoor van ondergedoken [[Joden_in_Nederland#Holocaust|Joden]] en hun helpers waren geconcentreerd.<ref>[http://www.dbnl.org/tekst/pres003onde01/ Ondergang, pagina 108]</ref> Bij de [[Verhoor_(ondervraging)|verhoren]] door de 'Sachbearbeiter' ging het veelal ruw toe; niet-meewerkende verdachten werden in de [[Foltering#Manieren_van_lichamelijke_foltering|folterkamers]] in de onderbouw van Windekind zwaar mishandeld. De beruchte [[Franz_Fischer_(SS%27er)|Franz Fischer]], één van de [[Vier van Breda]], kreeg in Windekind nagenoeg carte-blanche voor het werk van de Sicherheitspolizei rond de 'ordelijke' [[Deportatie#Nazi-Duitsland|deportatie]] van de Haagse Joden en de opsporing van ondergedoken Joden en hun helpers. Zijn specialiteit was het 'U-boot Spiel' waarbij de slachtoffers in een badkuip langdurig onder water werden gehouden om bekentenissen of inlichtingen af te dwingen. <ref>[http://www.wittebrugpark.nl/bijlagen/jborgman/wittebrugpark_40_45.htm 'Jan Borgman: Het Wittebrugpark in de Tweede Wereldoorlog']</ref>
 
=== Monumentenlijst ===
Regel 34:
 
==Literatuur==
* F. Weinreb, ''Collaboratie en verzet'', Den Haag en handelsuitg. Meulenhoff, Amsterdam 1969/1970, 3 delen, deel II: Van Windekind naar Westerbork - in het Duits vertaald als ''Die langen Schatten des Krieges'' 1989, 3 Bände. {{ISBN|3-88411-035-7}}
** [http://www.hebreeuwseacademie.nl/index.php?location=cv&PHPSESSID=6826bea0dbac936b58511658b10052f0 tekst van Collaboratie en Verzet 1940-1945], Weinreb beschrijft het interieur van de villa onder andere in hoofdstuk 23
* [[Jacques_Presser|Jacob Presser]], [[Ondergang (boek)|Ondergang, De vervolging en verdelging van het Nederlandse Jodendom 1940-1945]] over de geschiedenis van de Jodenvervolging in Nederland tijdens de Tweede Wereldoorlog.