Huize Windekind (Den Haag): verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k klaar - meebezig weg |
link; externe link; {feit} |
||
Regel 13:
}}
'''Huize Windekind''' (Nieuwe Parklaan te [[Den Haag]]), ook bekend als '''Villa Windekind''', is gebouwd gedurende de jaren 1927-1928 naar een ontwerp van de architect [[Dirk Roosenburg]]. Opdrachtgever was [[François_van_%27t_Sant|François van 't Sant]], de Haagse commissaris van politie en later vertrouwensman van koningin [[Wilhelmina_der_Nederlanden|Wilhelmina]].
▲[[file:WLM - roel1943 - Windekind.jpg|thumb|250px|Huize Windekind]]
== Geschiedenis ==
=== Bijzonderheden ===
Huize Windekind is gebouwd op een steile helling, die ontstond na de aanleg van het [[Westbroekpark]]
De invloed van Roosenbergs leermeester, de architect [[Hendrik_Petrus_Berlage|H.P. Berlage]] is duidelijk te zien in het gebruik van baksteen in de hal en het trappenhuis. Ook de invloed van architect [[Frank_Lloyd_Wright|Frank Lloyd Wright]] blijkt uit de opvallende uitkragende dakconstructie, de zogenaamde 'prairiehouse-architectuur'.<br>
[[Dirk Roosenburg]] ontwierp in 1927 ook de [[Villa Wulff ten Palthe (Den Haag)|villa Wulff]], eveneens aan de Nieuwe Parklaan te Den Haag.
Daar François van 't Sant een vertrouweling van Wilhelmina was en er diverse gevallen door hem waren geregeld waarin de prins-gemaal [[Hendrik_van_Mecklenburg-Schwerin|Hendrik]] min of meer werd gechanteerd, arrangeerde hij in zijn huis voor Hendrik ontmoetingen met prostituees, zodat hij enig overzicht hield over diens seksuele escapades.{{feit}}
=== Tweede Wereldoorlog ===
Op 13 mei 1940, tijdens de [[Tweede Wereldoorlog]] vertrok Koningin Wilhelmina met François van 't Sant naar [[Londen]]. Het gezin van 't Sant bleef in huize Windekind achter.
Begin 1942 werd de villa gevorderd door de Duitsers, die er een afdeling van de [[Sicherheitsdienst]] (SD) onderbrachten, het zogenaamde 'Referat IVB4' van het [[Reichssicherheitshauptamt]].<ref>MvJ dossier: pv 14-5-1948 MvJ CABR 248</ref> <ref>[http://www.denhaag.nl/home/bewoners/to/Toespraak-burgemeester-bij-opening-tentoonstelling-Oorlog-en-bevrijding-in-3D.htm 'Toespraak burgemeester Van Aartsen bij opening tentoonstelling Oorlog en bevrijding, 5 mei 2010']</ref> Villa Windekind was het gespecialiseerde politiebureau van de [[Sicherheitspolizei_und_SD|Sicherheitspolizei]] waarin de opsporing en het verhoor van ondergedoken [[Joden_in_Nederland#Holocaust|Joden]] en hun helpers waren geconcentreerd.<ref>[http://www.dbnl.org/tekst/pres003onde01/ Ondergang, pagina 108]</ref> Bij de [[Verhoor_(ondervraging)|verhoren]] door de 'Sachbearbeiter' ging het veelal ruw toe; niet-meewerkende verdachten werden in de [[Foltering#Manieren_van_lichamelijke_foltering|folterkamers]] in de onderbouw van Windekind zwaar mishandeld. De beruchte [[Franz_Fischer_(SS%27er)|Franz Fischer]], één van de [[Vier van Breda]], kreeg in Windekind nagenoeg carte-blanche voor het werk van de Sicherheitspolizei rond de 'ordelijke' [[Deportatie#Nazi-Duitsland|deportatie]] van de Haagse Joden en de opsporing van ondergedoken Joden en hun helpers. Zijn specialiteit was het 'U-boot Spiel' waarbij de slachtoffers in een badkuip langdurig onder water werden gehouden om bekentenissen of inlichtingen af te dwingen. <ref>[http://www.wittebrugpark.nl/bijlagen/jborgman/wittebrugpark_40_45.htm 'Jan Borgman: Het Wittebrugpark in de Tweede Wereldoorlog']</ref>
=== Monumentenlijst ===
Regel 34:
==Literatuur==
* F. Weinreb, ''Collaboratie en verzet'', Den Haag en handelsuitg. Meulenhoff, Amsterdam 1969/1970, 3 delen, deel II: Van Windekind naar Westerbork - in het Duits vertaald als ''Die langen Schatten des Krieges'' 1989, 3 Bände. {{ISBN|3-88411-035-7}}
** [http://www.hebreeuwseacademie.nl/index.php?location=cv&PHPSESSID=6826bea0dbac936b58511658b10052f0 tekst van Collaboratie en Verzet 1940-1945], Weinreb beschrijft het interieur van de villa onder andere in hoofdstuk 23
* [[Jacques_Presser|Jacob Presser]], [[Ondergang (boek)|Ondergang, De vervolging en verdelging van het Nederlandse Jodendom 1940-1945]] over de geschiedenis van de Jodenvervolging in Nederland tijdens de Tweede Wereldoorlog.
|