Omen (voorteken): verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting
Geen bewerkingssamenvatting
Regel 2:
'''Omen''' (meervoud 'omina') is de oorspronkelijk Romeinse, maar tegenwoordig in de [[etnologie]] overal gebruikte, term voor een gunst­ig of ongunstig '''voorteken''', dat uit een geobserveerd fenomeen wordt afgeleid. Deze voortekenen komen over de hele wereld voor. Zo kan de waarneming van de vlucht van vogels ([[auguren]]) of de beweging van de hemellichamen ([[astrologie]]) aanleiding zijn om voorspellingen te doen over toekomstige ontwikkelingen. Ook de komst van een komeet kan een oorlog of een ramp voorspellen. De dood van een naaste kan voorzien worden als de klok stilstaat, of als iemand voortijdig een lijkstatie voorbij ziet trekken.<ref>''Volkscultuur: een inleiding in de Nederlandse etnologie/ T. Dekker, H. Roodenburg [et al.](red.), 2000'', pp. 329-330.</ref>
[[Bestand:Tapestry of bayeux10.jpg|thumb|left|[[Komeet Halley]] werd gezien als omen, [[tapijt van Bayeux]]]]
Een ''omen'' konkan worden geaccepteerd of verworpen, en zelfs op een eigenmachtige manier worden geïnterpreteerd, behalve met betrekking tot woorden die reeds een gunstige of ongunstige betekenis in zich hadden. Toen [[Marcus Licinius Crassus Dives|Crassus]] bijvoorbeeld op het punt stond zijn ongelukkige expeditie tegen de [[Parthen]] aan te vangen en een man in de [[haven]] die droge [[vijg (fruit)|vijgen]] verkocht van [[Caunus]] verkocht terwijl hij ''Cauneas'' riep, klonk dit als ''cave ne eas'', "pas op te gaan", was dit een kwaad ''omen'' ([[Marcus Tullius Cicero|Cic.]], ''De Div.'' De II 84.).
 
Op feestelijke gelegenheden werden voorzorgen genomen om zich tegen zo'n voortekens te beschermen; bijvoorbeeld, wanneer een [[offer (religie)|offer]] werd gebracht, door het [[hoofd (anatomie)|hoofd]] te om[[Sluier (kleding)|sluieren]], stilte te vragen en [[muziek]] die elk woord dat werd uitgesproken deed verdrinken in haar klanken. Mensen waren bijzonder voorzichtig in hun plechtige aanspreekvormen, [[nieuwjaar]]sgroeten, enzovoorts. Aan de andere kant was het gebruikelijk om bij belastingsheffingen en volkstellingen te beginnen met het uitroepen van die namen die een goede betekenis hadden, zoals Valerius (van ''valere'', sterk zijn), Salvius (van ''salvere'', gezond zijn), enz. (Cic., ''Pro Scauro'' 30. Het woord ''omen'' betekent waarschijnlijk een stem of uitroep).
 
Nog altijd spelen omensomina een rol. Zo wordt een zwarte kat als slecht voorteken gezien. Ook kometen werden als voorteken gezien. Wellicht de bekendste is [[Komeet Halley]], deze komeet staat afgebeeld op het [[tapijt van Bayeux]].
 
== Zie ook ==
* [[Bijgeloof|Volksgeloof]]
* [[Divinatio]]
* [[Nomen est omen]]