Giuseppe Piazzi: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
link van dp naar juiste pagina, replaced: <sup>e</sup> → e met AWB |
k Opmaak, sjablonen |
||
Regel 1:
[[
[[
'''Giuseppe Piazzi''' ([[Ponte in Valtellina]], [[17 juli]] [[1746]] - [[Napels (stad)|Napels]], [[22 juli]] [[1826]]) was een [[astronoom]], [[wiskundige]] en [[Theatijnen|Theatijner]] [[monnik]]. Hij ontdekte in [[1801]] te [[Palermo (stad)|Palermo]] de dwergplaneet [[Ceres (dwergplaneet)|Ceres]]. Hij onderwees [[filosofie]] in [[Genève (stad)|Genève]], wiskunde aan de universiteit van [[Malta (eiland)|Malta]] en [[theologie]] in Rome.
Regel 8:
In zijn [[Dagboek (persoonlijk)|dagboek]] tekende Piazzi het volgende op:
▲::"Haar licht was zwakjes en dezelfde kleur als [[Jupiter (planeet)|Jupiter]], maar gelijk aan vele andere die tot de achtste [[magnitude]] worden gerekend. Daarom twijfelde ik niet over haar aard. Toen ik op de avond van de 2e mijn waarneming herhaalde en vond dat deze noch in tijd noch in [[hoogte]] overeenkwam met de [[Zenit (astronomie)|zenit]], begon ik te twijfelen of er een fout zat in de eerste waarneming. Pas later kwam bij mij een klein vermoeden op dat het een nieuwe ster (''nuovo astro'') kon zijn. De avond van de derde werd mijn vermoeden zekerheid, toen ik me ervan overtuigde dat het geen vaste ster was. Toch wachtte ik alvorens erover te spreken tot de avond van de vierde, waarop ik de voldoening had te zien dat ze zich verplaatst had met dezelfde snelheid als de voorgaande dagen."
Ondanks zijn vermoeden dat het een planeet betrof, was Piazzi voorzichtig en kondigde hij zijn ontdekking aan als een [[komeet]]. Hij maakte zijn vermoeden pas bekend aan de [[Milaan (stad)|Milanese]] astronoom Barnaba Oriani, die hij een brief schreef met de volgende opmerking:
▲::"Ik heb deze ''ster'' bekendgemaakt als een komeet , maar omdat zij niet vergezeld gaat van enige nevel en verder haar beweging zo langzaam is en vrij uniform, is de gedachte meermalen bij me opgekomen dat het iets beters is dan een komeet. Maar ik heb deze gedachte expres niet publiekelijk geuit."
Piazzi kon het object niet lang genoeg volgen om met de bestaande technieken zijn baan te berekenen. Maar de bekende [[wiskundige]] [[Carl Friedrich Gauss]] ontwikkelde een nieuwe methode van baanberekening - de [[Kleinste-kwadratenmethode|kleinste kwadratenmethode]] - waarvoor weinig punten nodig waren die het astronomen mogelijk maakte de [[baanelement]]en te bepalen en het object terug te vinden. Toen bleek dat Piazzi's vermoeden juist was: het object was geen komeet maar een kleine planeet. Bovendien voorspelde de [[wet van Titius-Bode]] op vrijwel dezelfde positie een planeet.
| |||