Obliquiteit: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Luckas-bot (overleg | bijdragen)
k r2.7.1) (Robot: toegevoegd: uk:Нахил вісі обертання
3wisemen (overleg | bijdragen)
k sp
Regel 1:
'''Obliquiteit''' of axiale variatie is een [[astronomie|astronomische]] term en beschrijft de hellingshoek of ''inclinatie'' (Engels: ''tilt'') van de [[Evenaar|equator]] ten opzichte van het omloopvlak, het vlak van de Aarde in de baan om de zon, de [[ecliptica (astronomie)|ecliptica]]. Een [[planeet]] met een rotatie-asrotatieas loodrecht op het omloopvlak heeft een axiale variatie van 0°. Een planeet die een rotatie-asrotatieas op het omloopvlak heeft, ongeveer zoals de planeet [[Uranus (planeet)|Uranus]] (98°), heeft een axiale variatie van 90°.
 
==Aarde==
Regel 5:
De [[aarde (planeet)|Aarde]] heeft op het moment een axiale variatie van 23,45°. Het gevolg van de obliquiteit is dat er op aarde [[seizoen]]en heersen: hoe groter de helling, des te groter het verschil tussen zomer en winter.
 
De hellingshoek is niet constant maar varieert met een [[Periode (natuurkunde)|periode]] van ongeveer 41.000 jaar. Het laatste maximum viel 10.700 jaar geleden en bedroeg 24,4°, het volgende minumumminimum zal over 9800 jaar vallen en uitkomen op ongeveer 22,6°. Over de afgelopen 5 miljoen jaar schommelde de hoek tussen ongeveer 24,5° en 22,0°.
 
Het [[noordelijk halfrond]] kent een "[[zomer]]" tussen [[21 maart]] en [[21 september]] en een "[[winter]]" tussen 21 september en 21 maart. Het [[zuidelijk halfrond]] kent precies het omgekeerde. Als de inclinatie kleiner wordt zal de zon niet de [[Kreeftskeerkring]] (op 23,5° noorderbreedte) als hoogste punt op [[21 juni]] kennen, maar een [[Parallel (geografie)|parallel]] dichter bij de [[evenaar]]. Bij een maximale obliquiteit, van 24,4°, zal de zon juist 1° dichter bij de polen kunnen komen.
Regel 11:
De obliquiteit is, naast de [[precessie]] en de [[excentriciteit (astronomie)|excentriciteit]], een van de [[Milanković-parameter]]s en is van invloed op het ontstaan van [[glaciaal (tijdvak)|glacialen]] en [[interglaciaal|interglacialen]].
 
Gedurende het jaar is de aarde in dezelfde richting gekanteld, de aardas wijst steeds naar de [[poolsterPoolster]]. Over een periode van 26.000 jaar verandert de richting van de aardas, dit wordt [[precessie]] genoemd.
 
==Zie ook==