Wikipedia

Slag bij Königgrätz: verschil tussen versies

Interactief door geschiedenis bladeren
← Oudere bewerkingNieuwere bewerking →
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
VisueelWikitekst
Sandree7 (overleg | bijdragen)
65 bewerkingen
Geen bewerkingssamenvatting
Campanile (overleg | bijdragen)
2.728 bewerkingen
Geen bewerkingssamenvatting
Regel 3:
|partof=Pruisisch-Oostenrijkse Oorlog
|image=[[Bestand:1866 prinz-friedrich-karl-bei-koeniggraetz 1b-640x428.jpg|250px]]
|caption=Prins [[Frederik Karel van Pruisen (1828-1885)|Frederik Karel van Pruisen]] commandeert zijn troepen in de Slag bij Königgrätz
|caption=
|date=[[3 juli]] [[1866]]
|place=[[Sadová (okres Hradec Králové)|Sadowa]], [[Bohemen]]
|casus=
|territory=
Regel 24:
|campaign=
}}
De '''Slag bij [[Sadová (okres Hradec Králové)|Sadová]]''' of '''Slag bij [[Hradec Králové|Königgrätz]]''' werd uitgevochten in juli [[1866]] tussen [[Keizerrijk Oostenrijk|Oostenrijk]] en [[Pruisen]] en was de belangrijkste veldslag uit de [[Duitse Oorlog]].▼
[[Afbeelding:Karte zur Schlacht bei Koeniggraetz (3. Juli 1866).jpg|thumb|right|Kaart van de Slag bij Sadowa]]▼
▲De '''Slag bij [[Sadová (okres Hradec Králové)|Sadová]]''' of '''Slag bij [[Hradec Králové|Königgrätz]]''' werd uitgevochten in juli [[1866]] tussen [[Keizerrijk Oostenrijk|Oostenrijk]] en [[Pruisen]].
 
==Vooraf==
File[[Bestand:Ludwig von Benedek (ur Nordisk familjebok).png|thumb|100px|left|[[Ludwig von Benedek]], commandant, afbeelding uit het [[Nordisk familjebok]]]]▼
De [[annexatie]] van [[Hertogdom Sleeswijk|Sleeswijk]] en [[Hertogdom Holstein|Holstein]], na de Pruisische overwinning van de [[Tweede Duits-Deense Oorlog]] in [[1864]], noodzaakte [[Oostenrijk]] ertoe een bondgenootschap aan te gaan met [[Beieren]], [[Koninkrijk Saksen|Saksen]] en [[Koninkrijk Hannover|Hannover]]. Dit was nodig om de verdere uitbreiding van het Pruisische grondgebied tegen te gaan en een tegengewicht te vormen voor het bondgenootschap tussen [[Pruisen]] en [[Italië]].<br />Een oorlog tussen beide [[alliantie]]s zou niet lang op zich laten wachten. In juni van [[1866]] mobiliseerde [[generaal]] [[Helmuth Karl Bernhard von Moltke|Helmuth von Moltke]] de troepen in [[Bohemen]]. Met behulp van zijn goede planning en zijn uitstekend spoorwegennet verdeelde hij zijn 3 legers over een zone van om en bij de 500 km.<br />De Oostenrijkers waren veel langzamer in het verplaatsen van hun troepen en werden overrompeld door de Pruisen. Hun aanvoerder, [[Ludwig von Benedek]], slaagde er uiteindelijk toch in zijn troepen te centraliseren tussen [[Sadowa]] en [[Königgrätz]]. Hij had zijn sporen verdiend tijdens de [[Slag bij Solferino]] door de nederlaag van het Oostenrijkse leger te verhinderen. Omdat hij inzag dat een overwinning op Pruisen nu zo goed als onmogelijk was, had hij de Oostenrijkse keizer [[Frans Jozef I]] gevraagd om vrede te sluiten met de koning van Pruisen, [[Wilhelm I van Duitsland|Wilhelm I]]. Dit werd door de keizer afgewezen.<br />Moltke moest daarentegen een snelle overwinning behalen om te vermijden dat [[Frankrijk]] zich zou mengen in het geschil.▼
[[Bestand:Helmuth Karl Bernhard von Moltke.jpg|thumb|100px|left|Helmuth von Moltke]]
▲[[Afbeelding:Karte zur Schlacht bei Koeniggraetz (3. Juli 1866).jpg|thumb|right260px||Kaart van de Slag bij Sadowa]]
De [[annexatie]] van [[Hertogdom Sleeswijk|Sleeswijk]] en [[Hertogdom Holstein|Holstein]], na de Pruisische overwinning van de [[Tweede Duits-Deense Oorlog]] in [[1864]], noodzaakte [[Oostenrijk]] ertoe een bondgenootschap aan te gaan met [[Beieren]], [[Koninkrijk Saksen|Saksen]] en [[Koninkrijk Hannover|Hannover]]. Dit was nodig om de verdere uitbreiding van het Pruisische grondgebied tegen te gaan en een tegengewicht te vormen voor het bondgenootschap tussen [[Pruisen]] en [[Italië]].
 
▲De [[annexatie]] van [[Hertogdom Sleeswijk|Sleeswijk]] en [[Hertogdom Holstein|Holstein]], na de Pruisische overwinning van de [[Tweede Duits-Deense Oorlog]] in [[1864]], noodzaakte [[Oostenrijk]] ertoe een bondgenootschap aan te gaan met [[Beieren]], [[Koninkrijk Saksen|Saksen]] en [[Koninkrijk Hannover|Hannover]]. Dit was nodig om de verdere uitbreiding van het Pruisische grondgebied tegen te gaan en een tegengewicht te vormen voor het bondgenootschap tussen [[Pruisen]] en [[Italië]].<br />Een oorlog tussen beide [[alliantie]]s zou niet lang op zich laten wachten. In juni van [[1866]] mobiliseerde [[generaal]] [[Helmuth Karl Bernhard von Moltke|Helmuth von Moltke]] de troepen in [[Bohemen]]. Met behulp van zijn goede planning en zijn uitstekend spoorwegennet verdeelde hij zijn 3 legers over een zone van om en bij de 500 km.<br />De Oostenrijkers waren veel langzamer in het verplaatsen van hun troepen en werden overrompeld door de Pruisen. Hun aanvoerder, [[Ludwig von Benedek]], slaagde er uiteindelijk toch in zijn troepen te centraliseren tussen [[Sadowa]] en [[Königgrätz]]. Hij had zijn sporen verdiend tijdens de [[Slag bij Solferino]] door de nederlaag van het Oostenrijkse leger te verhinderen. Omdat hij inzag dat een overwinning op Pruisen nu zo goed als onmogelijk was, had hij de Oostenrijkse keizer [[Frans Jozef I]] gevraagd om vrede te sluiten met de koning van Pruisen, [[Wilhelm I van Duitsland|Wilhelm I]]. Dit werd door de keizer afgewezen.<br />Moltke moest daarentegen een snelle overwinning behalen om te vermijden dat [[Frankrijk]] zich zou mengen in het geschil.
 
==De Slag bij Sadowa==
De opstelling van de Oostenrijkers deed meer denken aan een 18e-eeuwse oorlogvoering dan aan de 19e-eeuwse: zij stelden zich op met hun rug naar de [[Elbe (rivier)|Elbe]], hun rechterflank op de lager gelegen gronden en hun linkerflank werd quasi onbeschermd gelaten. De reservetroepen bevonden zich veel te dicht bij de hoofdmacht en de rivier zou een terugtrekking bemoeilijken tot zelfs onmogelijk maken. De opstelling was ook ideaal om omsingeld te worden. Zijn leger bestond daarbij nog eens voor meer dan de helft uit [[Slavische volkeren|Slaven]] die niet veel interesse hadden in wie dit deel van [[Europa (werelddeel)|Europa]] beheerstbeheerste. <br />Moltke kreeg de positie van het Oostenrijkse leger van zijn [[Militaire verkenning|verkenners]] op 2 juli. Hij besloot de volgende ochtend met zijn volledige 3 legers aan te vallen. Zijn [[cavalerie]] moest beletten dat de Oostenrijkers zich zouden terugtrekken. Hij was ervan overtuigd dat hij de vijand, die ongeveer even groot was, zou kunnen verslaan.<br />Maar zoals steeds zijn plannen plannen. Doordat het [[telegram]] van de geplande aanval het Tweede Leger niet bereikte, blevenbleef zedat ter plaatste. De ochtend van de 3e juli konden de Oostenrijkers, door middel van hevige [[artillerie|artilleriebeschietingen]], dehet PruisenPruisische (Eerste en Derde Leger) op afstand houden. De Pruisen konden wel een bebost terrein, het Swiepwald, veroveren. Op het eerste zicht een onbelangrijke verovering ware het niet dat de Oostenrijkers het gebied wilden heroveren. Ze trokken ten aanval maar botsten op een muur van liggende, zich aan het zicht onttrekkende Pruisische [[infanterie|infanteristen]]. De Oostenrijkers kregen er de gehele voormiddag van langs maar weigerden het bos op te geven. Het Tweede Leger was ondertussen toch aangekomen op het slagveld. Maar dit wisten de Oostenrijkers niet.<br />Het Tweede Leger trok op naar de Oostenrijkse rechterflank en bereikte die rond 2 uur. ZeHet trokkentrok op naar de troepen die eerder hadden getracht Swiepwald te heroveren. Toen het Eerste Leger het Oostenrijkse centrum kon bezighouden, was de rechterflank een makkelijk doelwit voor het Tweede Leger. De flank viel snel en de Oostenrijkers moesten zich, onder dekking van tegenaanvallen, terugtrekken. Het leger was gered maar ze hadden er toch een hoge prijs voor betaald.
 
==Gevolgen==
Na eende verpletterende Pruisische overwinning en de daaropvolgende [[Verdrag van Praag (1866)|Vrede van Praag]], die een einde maakte aan de Duitse Oorlog, op 23 augustus 1866 was de rol van Oostenrijk als spil van de [[Weense Wereldorde]] danuitgespeeld. ookDe uitgespeeld[[Noord-Duitse Bond]] ([[1867]]) en de [[Oostenrijk-Hongarije|Dubbelmonarchie Oostenrijk-Hongarije]] ([[1866]]) ontstonden.
Hiermee werd een einde gemaakt aan de [[Duitse Oorlog|Pruisisch-Oostenrijkse Oorlog]].
De [[Noord-Duitse Bond]] ([[1867]]) en de [[Dubbelmonarchie|Dubbelmonarchie Oostenrijk-Hongarije]] ([[1866]]) ontstonden.
 
Sadowa (in het Tsjechisch Sadová) is een dorp in de buurt van [[Hradec Králové]] (Königgrätz).
 
Naar aanleiding van de overwinning schreef [[Gottfried Piefke]] in [[1866]] de ''Königgrätzer Marsch''.
 
<gallery>
▲File:Ludwig von Benedek (ur Nordisk familjebok).png|[[Ludwig von Benedek]], commandant, afbeelding uit het [[Nordisk familjebok]]
</gallery>
 
{{DEFAULTSORT:Slag Sadowa}}
Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/wiki/Slag_bij_Königgrätz"