George Berkeley: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Filosofie (overleg | bijdragen)
kGeen bewerkingssamenvatting
Filosofie (overleg | bijdragen)
kGeen bewerkingssamenvatting
Regel 4:
== Leven ==
 
Zijn familie bekleedde de functie van ontvangers van [[havengeld]]en en bezat landerijen. Ze was gelieerd aan Engelse families met dezelfde naam. De Nederlandse [[Willem III van Oranje]] heeft na de slag aan de Boyne ooit nog korte tijd te Kilkenny verblijf gehouden. Op zijn 15e werd Berkeley ingeschreven aan het [[Universiteit van Dublin|Trinity College]] te [[Dublin]]. Het curriculum bestond uit zowel klassieke als eigentijdse filosofie, wiskunde en talen. Hij behaalde een [[Bachelor of Arts|B.A.]]-graad. In 1707 werd hij 'fellow' en behaalde zo zijn [[Master of Arts|M.A.]]-graad. Berkeley was bevriend met onder andereanderen sir [[John Percival]] en [[Jonathan Swift]]. Hij emigreerde in verband met een evangelisatieproject in [[1728]] naar [[Newport (Rhode Island)|Newport]] ([[Rhode Island (staat)|Rhode Island]], in de tegenwoordige [[Verenigde Staten|V.S.]]), maar remigreerde naar [[Londen]] in [[1731]] wegens het uitblijven van toegezegde subsidiegelden. Hij werd drie jaar later tot bisschop van [[Cloyne]] benoemd, waar hij gedurende de rest van zijn leven naast andere dingen onder meer een soort [[utopisch socialisme]] in de praktijk probeerde te brengen.
 
== Filosofie ==
 
Berkeley is vooral bekend/berucht vanwege zijn immaterialisme. Hij heeft weliswaar niet in deze woorden de tegenstelling tussen [[Materialisme (filosofie)|materialisme]] en [[idealisme]] gepostuleerd, maar toen dat later (door het [[Marxisme]]) wel gedaan werd, werd hij zeer vaak als veronderstelde vertegenwoordiger van het idealisme naar voren geschoven. Zijn immaterialisme ging zelfs zover dat hij enkele jaren na het verschijnen van zijn hoofdwerk (''A Treatise Concerning the Principles of Human Knowledge'') door paters [[jezuïeten]] uit Parijs in de "Mémoires de Trévoux" werd beschreven als een extremist die de leer van [[Nicolas Malebranche]] [[Bewijs uit het ongerijmde|ad absurdum]] voerde en die de leider van een sekte van solipsisten was die buiten het eigen ego niets of niemand een bestaan toekende.
 
Filosofisch gesproken is hij het best te beschouwen als idealist [[empirisme|empirist]], zij het dat zijn filosofie ook als poging tot geloofsverkondiging moet worden gezien. Buiten de geest heeft het stoffelijke geen werkelijkheidskarakter (vandaar dat zijn soort [[idealisme]] ook wel [[spiritualisme]] genoemd wordt, van het Latijn, ''spiritus'', geest). De natuur bestaat slechts uit vingerwijzingen van het opperwezen die de mens maar moet zien te interpreteren. Het wezen van de materiële dingen bestaat slechts doordat ze op een bepaalde manier waargenomen worden ([[esse est percipi]], 'zijn is waargenomen worden'). Het zintuiglijk waarneembare wordt opgevat als de taal waarin God tot ons spreekt. [[John Locke (filosoof)|Locke]] had nog een onderscheid gemaakt tussen primaire en secundaire eigenschappen van de dingen, maar bij Berkeley missen alle zintuiglijk waarneembare eigenschappen een grond en zijn ze slechts nog gewaarwordingen. Hij verenigt in zich het empirisme van Locke en het idealisme van Malebranche.