Hooghiemstra (Utrecht): verschil tussen versies

[[Bestand:Hooghiemstra Biltsche Grift Utrecht.JPG|thumb|right|Hooghiemstra langs de [[Biltsche Grift]] gezien vanaf de [[Vaaltbrug]]]][[Bestand:Hooghiemstra Avery.jpg|thumb|right|Hooghiemstra (links) en Avery (rechts), gezien vanaf het [[Griftpark]]]]

'''Hooghiemstra''' is een voormalige [[veevoederfabriek]] in [[Utrecht (stad)|Utrecht]].

Jurjen Sjoerd Hooghiemstra was een [[Schipper|schipper]] uit [[Kampen]] die hooi en stro verkocht. In [[1865]] besloot hij zijn handel aan land voort te zetten en vestigde hij zich net buiten [[Utrecht (stad)|Utrecht]] in een schuur aan de [[Wittevrouwensingel]]. In [[1880]] breidde Hooghiemstra zijn handel uit met het malen van voer en in [[1885]] werd een [[Stoommachine|stoommachine]] geïnstalleerd. Rondom de fabriek ontstonden rond de eeuwwisseling de wijken [[Vogelenbuurt]] en [[Wittevrouwen]]. Vanaf [[1911]] was de naam van het bedrijf ''NV Utrechtsche Fouragehandel en Voederkoekenfabriek v/h J.S. Hooghiemstra''. De activiteiten van het bedrijf hadden zich zo uitgebreid dat een nieuw pakhuis nodig was.

In [[1912]] werd een pakhuis gebouwd van zes verdiepingen met hoektorentjes, naar een ontwerp van architect M.E. Kuiler, die zich daarbij liet inspireren door de Franse ''châteaux de l'industrie''. In [[1916]] werd het gebouw verhoogd met twee verdiepingen. In de vroege jaren 20 opende het bedrijf vijf filialen in Midden-Nederland, er werd een fabriek aan de [[Vaartse Rijn]] aangekocht en er werd begonnen met de productie van pluimveevoer. In [[1927]] begon de productie van [[havermout]], waarvan het later een van de drie grootste producenten in Nederland werd. Na de Tweede Wereldoorlog stortte de markt voor havermout in en het bedrijf schakelde niet tijdig over op andere producten, waardoor het bedrijf niet overleefde.

In [[1955]] werd het terrein verkocht aan ''VRG-papier'', dat hier haar dochterbedrijf, de etikettenfabriek ''Avery'', vestigde. Veel gebouwen op het terrein werden gesloopt, waaronder een villa [[Huis Welgelegen (Utrecht)|Huis Welgelegen]], die deels verbouwd was tot stal voor de paarden van Hooghiemstra<ref>[http://www.hetutrechtsarchief.nl/collectie/beeldmateriaal/fotografische_documenten/1910-1920/76084 Gezicht op het voormalige huis Welgelegen Wittevrouwensingel 2 te Utrecht, hier verbouwd tot stalgebouw van de N.V. Utrechtse Fouragehandel en Voederkoekenfabriek v/h J. S. Hooghiemstra (Wittevrouwensingel 100-101 te Utrecht. - Het Utrechts Archief]</ref> die deels verbouwd was tot stal voor de paarden van Hooghiemstra<ref>[http://www.storytrail.nl/content/geschiedenis_van_het_hooghiemstra_in_utrecht Geschiedenis van Hooghiemstra - storytrail]</ref>, die de wagens met handelswaar trokken. Er werd een nieuw gebouw van acht verdiepingen in functionele bouwstijl tegen het Hooghiemstra-gebouw aangebouwd, dat later bekend werd als het Avery-gebouw. In [[1972]] werd het complex door de [[Gemeente (bestuur)|gemeente]] aangekocht met de bedoeling er een nieuwe weg aan te leggen.

In [[1985]] werd het complex [[Kraken (onroerend goed)|gekraakt]]. Tientallen dakloze jongeren vonden een tijdelijk onderdak en er werden oefenruimtes voor bandjes en ateliers voor kunstenaars ingericht. Er vonden [[acid house|acidhouse]]- en andere dansfeesten plaats die veel publiek trokken. Als kraakpand stond het complex bekend als ''De Fabriek''.

In [[1988]] werd de ''Stichting Wittevrouwen Bolwerk'' opgericht, die plannen ontwikkelde om het complex te behouden ten behoeve van een bedrijfsverzamelgebouw. Een haalbaarheidsonderzoek wees uit dat alleen het Avery-gebouw behouden kon blijven en het Hooghiemstra-deel gesloopt zou moeten worden. De ''Werkgroep Industriële Archeologie Utrecht'' noemde het Hooghiemstragebouw echter een zeer belangrijk industrieel monument uit het begin van de [[Twintigste eeuw|twintigste eeuw]] en probeerde de gemeente te overtuigen van het belang van behoud van het gebouw. De gemeente verkocht het complex uiteindelijk voor een symbolisch bedrag van één gulden aan de stichting en gaf 3,5 miljoen gulden [[Subsidie|subsidie]] voor [[Renovatie|renovatie]].