Martelaarsgracht: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
kGeen bewerkingssamenvatting |
-google wegens coord,+duiding Hardeveld,afb |
||
Regel 1:
{{Coördinaten|52_22_40_N_4_53_47_E_zoom:18|52° 23' NB, 4° 54' OL}}
[[Bestand:Martelaarsgracht.jpg|thumb|
De '''Martelaarsgracht''' is de verbinding tussen de [[Nieuwezijds Voorburgwal]] en het [[Station Amsterdam Centraal|Centraal Station]] in [[Amsterdam]]. Het is sinds de [[Demping (water)|demping]] in [[1884]] een korte maar brede en drukke [[Straat (verharde weg)|straat]], voorzien van een middenberm met een tramhalte. Er bevinden zich veel hotels, snackbars en internetcafés.
De herkomst van de opmerkelijke naam is onbekend. Wel bestaan er veel theorieën. De plek zou gebruikt kunnen zijn als [[galg]]enveld, maar daar zijn geen aanwijzingen voor. Volgens het [[gemeentearchief]] zou er ooit een huis hebben gestaan met een [[uithangbord]] waarop een [[martelaar]] stond afgebeeld. In een oude bron is sprake van een pand "waar de martelaar uithing".<ref>[http://forum.at5.nl/viewtopic.php?p=203717&sid=1bf49dcbca41837a376f143e24d5b20b Forum.at5.nl: Antwoord op mijn vraag] (Lieveheersbeestje, 2 februari 2006)</ref>
Regel 10:
Een deel van de bebouwing is opgetrokken in statige [[Lodewijk XIV van Frankrijk|Louis XIV]]-stijl uit het begin van de 18e eeuw. Voor de komst van het station werd de [[gracht]] eind 19e eeuw gedempt, tegelijk met veel andere grachten. Het imposante gebouw van de [[Koninklijke Hollandsche Lloyd]] op de hoek met de [[Prins Hendrikkade]] werd in 1917-1921 gebouwd tegen het advies van de toenmalige [[Welstandscommissie]] in.<ref>[http://www.amsterdamsebinnenstad.nl/binnenstad/185/jongerebouwkunst.html Amsterdamsebinnenstad.nl: De nieuwe Rijksmonumenten] (Walther Schoonenberg, november 2000)</ref> Het pand op de hoek hiertegenover, met op de kroonlijst de wervende tekst "Kopje Koffie Karpershoek", dateert uit [[1629]]. Op de vloer van dit bruine café ligt nog steeds [[zilverzand]] zoals dat in de 17e eeuw ook werd gebruikt. In 1928 verkregen veel panden aan de Martelaarsgracht de status van [[monument (erfgoed)|monument]]. Dit kon niet voorkomen dat in de jaren '80 en '90 enkele panden ten prooi vielen aan [[speculatie (handel)|speculatie]] en vervolgens werden [[Kraken (pand)|gekraakt]].
Op 4 mei 1945 kreeg de 21-jarige verpleegster [[Annick van Hardeveld]] de opdracht naar Amsterdam-Noord te gaan om de leden van de [[verzetsbeweging|verzetsgroep]] Max III zich te laten verzamelen in het [[Vossius Gymnasium]].<ref>[http://www.4en5mei.nl/content/11436/amsterdam_monument_voor_annick_van_hardeveld Amsterdam, monument voor Annick van Hardeveld], Nationaal Comité 4 en 5 mei.</ref> Ze had haar Rode Kruisuniform aan en een Nederlandse vlag omgeslagen. Zij werd door de ''Grüne Polizei'' op het Hekelplein doodgeschoten.<ref>[http://video.nl.msn.com/watch/video/nieuw-dagboek-uit-wo-ii-duikt-op/5cxdo76y Nieuw dagboek uit WO II duikt op], video op MSN Video <small>([[Adobe Flash]] benodigd)</small>.</ref>
Er staat een klein monument met een bronzen plaquette, ontworpen door [[Hans Bayens]], op het oude Hekelveld ter hoogte van de splitsing van de Nieuwezijds Voorburgwal en de [[Spuistraat (Amsterdam)|Spuistraat]] ter herdenking van vermoedelijk de laatste [[koerier]] van het Nederlandse verzet die slachtoffer werd tijdens de [[Tweede Wereldoorlog]].
== Meer Martelaarsgrachten ==
| |||