Christenfundamentalisme: verschil tussen versies

De fundamentalistische beweging{{feit||2011|07|05}} heeft aanhangers binnen diverse christelijke denominaties. Naarmate de beweging zich ontwikkelde, is ook de aanduiding mee ontwikkeld. Het tegenwoordige fundamentalisme is doorgaans pessimistisch over de toekomst van de wereld en legt zich toe op het afstand nemen van wat zijzelf ziet als [[theologie|theologische]], [[wetenschap]]pelijke en [[moraal|morele]] dwalingen. Fundamentalisten zien het [[Secularisme|seculiere]] [[Modern humanisme|humanisme]] dikwijls als een dodelijke vijand en als het werk van [[Satan]], die de samenleving probeert weg te leiden van de ware weg.

Behalve de zelf-benoemde fundamentalisten, houden ook zelf-benoemde{{feit||2011|07|05}} evangelicalen, pinkstergemeenteleden, mennonieten en de belijdende beweging binnen de grotere denominaties zich aan deze ''vijf fundamenten''. Toch blijkt hoe buigbaar dit etiket is als een van deze groepen een andere groep voor ''fundamentalistisch'' uit gaat maken.{{feit||2011|07|05}}

Hoewel de moderne fundamentalistische beweging binnen de gevestigde denominaties is ontstaan, heeft de fundamentalistische neiging tot afscheiding een steeds grotere groep van rand-denominaties doen ontstaan, waarbij de keuze voor een onafhankelijke weg steeds meer de "betere" geloofskeuze is gaan worden. Daarom wordt ''fundamentalisme'' geassocieerd met ''verdeeldheidsgezindheid'' en ''separatisme''.{{feit||2011|07|05}}

Christen-fundamentalisme gaat ook over het volgen van een striktere morele code dan die van het gemiddelde Protestantisme, waarbij de fundamentalistische gelovige zichzelf probeert te onderscheiden van de wereld en zich wil identificeren met de gemeenschap van ware gelovigen. Daarom wordt het etiket ook geassocieerd met ''puriteinse gedragingen'' en ''intolerantie''.{{feit||2011|07|05}}

Evangelicalen en fundamentalisten hebben een identieke visie op de autoriteit van de Bijbel. Zij hechten zeer aan de waarde van het individu en hebben meestal een radicaal individualistisch begrip van "[[sola fide]]" en "[[sola scriptura]]". Daarom wordt het ''fundamentalisme'' soms negatief geassocieerd met een achtergebleven kijk op de moderniteit, een negatieve kijk op de Christelijke Kerk of een minimalistische, te beperkte kijk op het christelijke geloof. Omgekeerd zetten fundamentalistische christenen hun liberale tegenstanders op eenzelfde rauwe manier weg als ''modernisten'' of ''liberalen''.{{feit||2011|07|05}}

Waar het fundamentalisme vooral voorkomt onder protestanten, zijn er ook binnen het katholicisme groepen die als fundamentalistisch omschreven zouden kunnen worden. Ze worden echter meestal [[Traditionalisme (rooms-katholicisme)|traditionalisten]] genoemd. Deze groep verwerpt sommige teksten van het [[Tweede Vaticaans Concilie]] en vele aspecten van de hierop volgende veranderingsgolf.{{feit||2011|07|05}} Een belangrijk verschil met de protestantse fundamentalisten is dat hun opvattingen minder betrekking hebben op de onfeilbaarheid van de Schrift (hoewel ze deze wel erkennen), maar meer gericht zijn op de 'onfeilbaarheid' van het leergezag en de overlevering. Veel van die groepen verkeren echter aan de marges of soms zelfs buiten de kerk.

{{refsRefs}}