Tempel van Artemis Brauronia: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k Titel van Brauron gewijzigd in Tempel van Artemis Brauronia: In lijn met de andere titels van Artemistempels, en daarover gaat het artikel ook |
definitie aangepast aan de titel en de inhoud |
||
Regel 1:
'''Brauron''' ([[Oudgrieks]]: Βραυρών) is een antiek [[Artemis (godin)|Artemis]]-[[Grieks heiligdom|heiligdom]] dat gelegen is nabij het moderne '''Vravróna''' of '''Vravronas''' of '''Vraóna''' ([[Grieks]]: Βραυρώνα), aan de oostkust van het Griekse schiereiland [[Attika]]. Er zijn alleen nog de ruïnes van overgebleven. Aan de vondsten die tentoongesteld zijn in het plaatselijke museum kan men afleiden hoe belangrijk het heiligdom van [[Artemis Brauronia]] ooit is geweest. ▼
[[Afbeelding:Brauron3.jpg|thumb|right|300px|Het zogenaamde Graf van Iphigèneia ...]]▼
==De mythe==▼
De legende verbindt de stichting van het heiligdom met [[Orestes (mythologie)|Orestes]] en zijn zuster [[Iphigeneia]], de kinderen van [[Agamemnon]]. Volgens een traditie, betuigd door de dichter [[Euripides]], werd Iphigeneia van de offerdood gered door de godin Artemis, die het meisje onderbracht (en min of meer gevangen hield) in haar heiligdom in Tauris (nu de [[Krim]]). Daar werd zij jaren later ontdekt door haar broer Orestes. Samen vluchtten zij naar Griekenland, en namen een houten cultusbeeld van de godin mee. Hier, in Brauron gingen zij aan land, stichtten er een heiligdom voor Artemis en brachten er het cultusbeeld in onder. Tot aan haar dood bleef Iphigeneia als priesteres verbonden aan de [[tempel]], waarna ze op het terrein van het heiligdom begraven werd. De ontdekkingsreiziger [[Pausanias (schrijver)|Pausanias]] beweert dat hij er inderdaad een houten cultusbeeld heeft gezien.▼
==Geschiedenis==▼
[[Afbeelding:Brauron.jpg|thumb|right|250px|Het Artemis-heiligdom van Brauron...]] Archeologische vondsten tonen aan dat de omgeving van het heiligdom sinds het Laat-[[Neolithicum]] bewoond werd. In de [[Myceense cultuur|Myceense periode]] bestond er een kleine nederzetting van vissers en landbouwers. Volgens de overlevering was Brauron een van de Attische nederzettingen die toetraden tot de ''Twaalfstedenbond'' van de mythische koning [[Cecrops]]. Sinds de 8e eeuw v.Chr. gold het als het meest beroemde Artemisheiligdom van geheel Attika. ▼
De [[Athene|Atheense]] [[tiran]] [[Pisistratus]] was afkomstig uit Brauron. Hij verhief de plaatselijke eredienst van Artemis tot staatscultus, en liet een Dorische tempel bouwen, die later door de [[Perzische Oorlogen|Perzen]] werd vernield maar vervolgens weer opgebouwd onder [[Kimon II|Cimon]]. De bloeitijd van de cultusplaats viel in de [[5e eeuw v.Chr.|5e]] en [[4e eeuw v.Chr.]]▼
Het heiligdom bleef tot het einde van de Oudheid in gebruik. In de [[6e eeuw]] na Chr. werd een vroeg-christelijke [[basilica]] (waarvan nog zichtbare sporen bestaan) in de onmiddellijke omgeving gebouwd. Tennslotte werd in de 15e eeuw vlak naast de vroegere tempel de ''Agios Georgios''-kapel (ter ere van de H. Joris) gebouwd.▼
==De eredienst==▼
In Brauron werd Artemis vereerd als een pre-helleense godin, de ''meesteres der dieren'', beschermster van de ongerepte natuur en van de maagdelijkheid. Precies omdat zij waakt over de maagdelijkheid, brachten kinderen bij het begin van de puberteit een verzoeningsoffer aan de [[godin]], net op het ogenblik dat zij riskeerden die maagdelijkheid te verliezen. Jonge moeders offerden aan Artemis de kleren waarin zij bevallen waren, en dat deed men ook wanneer de vrouw de bevalling niet had overleefd. ▼
[[Afbeelding:Brauron2.jpg|thumb|right|250px|Beeld van een "berinnetje" (Museum van Brauron)...]] Om de vier jaar werd in het voorjaar het lentefeest van de ''Brauronia'' gevierd. Hoewel er weinig bekend is over de mysterieuze rituelen, verwijst [[Aristophanes (blijspeldichter)|Aristophanes]] in zijn blijspel ''Lysistrate'' naar de ''"berendans"'', waarbij kinderpriesteresjes (de zgn. αρκτοι, d.i. ''"berinnetjes"''), gehuld in saffraangele gewaden, dansten ter ere van een berin, heilig dier van Artemis, die volgens de mythe door Orestes en Iphigenieia bij hun aankomst in Attika per ongeluk zou zijn gedood. Het feest zou ontstaan zijn om dit euvel goed te maken en de godin te verzoenen. De ''"berinnetjes"'' werden op de leeftijd van 7 jaar aan de eredienst van Artemis toegewijd.▼
De aanwezigheid van een [[Heiligdom van Artemis Brauronia]], een "filiaal" op de [[Akropolis van Athene|Atheense akropolis]] (rechts van de ingang), toont aan welke belangrijke positie de eredienst van Artemis Brauronia wel innam in het Atheense staatsbestel.▼
==Bezoek aan de opgravingen==▼
{{Infobox plaats in Land
| land = Griekenland
Regel 45 ⟶ 24:
| lon_dir = E
}}
▲De '''
▲[[Afbeelding:Brauron3.jpg|thumb|right|300px|Het zogenaamde Graf van Iphigèneia ...]]
▲==De mythe==
▲De legende verbindt de stichting van het heiligdom met [[Orestes (mythologie)|Orestes]] en zijn zuster [[Iphigeneia]], de kinderen van [[Agamemnon]]. Volgens een traditie, betuigd door de dichter [[Euripides]], werd Iphigeneia van de offerdood gered door de godin Artemis, die het meisje onderbracht (en min of meer gevangen hield) in haar heiligdom in Tauris (nu de [[Krim]]). Daar werd zij jaren later ontdekt door haar broer Orestes. Samen vluchtten zij naar Griekenland, en namen een houten cultusbeeld van de godin mee. Hier, in Brauron gingen zij aan land, stichtten er een heiligdom voor Artemis en brachten er het cultusbeeld in onder. Tot aan haar dood bleef Iphigeneia als priesteres verbonden aan de [[tempel]], waarna ze op het terrein van het heiligdom begraven werd. De ontdekkingsreiziger [[Pausanias (schrijver)|Pausanias]] beweert dat hij er inderdaad een houten cultusbeeld heeft gezien.
▲==Geschiedenis==
▲[[Afbeelding:Brauron.jpg|thumb|right|250px|Het Artemis-heiligdom van Brauron...]] Archeologische vondsten tonen aan dat de omgeving van het heiligdom sinds het Laat-[[Neolithicum]] bewoond werd. In de [[Myceense cultuur|Myceense periode]] bestond er een kleine nederzetting van vissers en landbouwers. Volgens de overlevering was Brauron een van de Attische nederzettingen die toetraden tot de ''Twaalfstedenbond'' van de mythische koning [[Cecrops]]. Sinds de 8e eeuw v.Chr. gold het als het meest beroemde Artemisheiligdom van geheel Attika.
▲De [[Athene|Atheense]] [[tiran]] [[Pisistratus]] was afkomstig uit Brauron. Hij verhief de plaatselijke eredienst van Artemis tot staatscultus, en liet een Dorische tempel bouwen, die later door de [[Perzische Oorlogen|Perzen]] werd vernield maar vervolgens weer opgebouwd onder [[Kimon II|Cimon]]. De bloeitijd van de cultusplaats viel in de [[5e eeuw v.Chr.|5e]] en [[4e eeuw v.Chr.]]
▲Het heiligdom bleef tot het einde van de Oudheid in gebruik. In de [[6e eeuw]] na Chr. werd een vroeg-christelijke [[basilica]] (waarvan nog zichtbare sporen bestaan) in de onmiddellijke omgeving gebouwd. Tennslotte werd in de 15e eeuw vlak naast de vroegere tempel de ''Agios Georgios''-kapel (ter ere van de H. Joris) gebouwd.
▲==De eredienst==
▲In Brauron werd Artemis vereerd als een pre-helleense godin, de ''meesteres der dieren'', beschermster van de ongerepte natuur en van de maagdelijkheid. Precies omdat zij waakt over de maagdelijkheid, brachten kinderen bij het begin van de puberteit een verzoeningsoffer aan de [[godin]], net op het ogenblik dat zij riskeerden die maagdelijkheid te verliezen. Jonge moeders offerden aan Artemis de kleren waarin zij bevallen waren, en dat deed men ook wanneer de vrouw de bevalling niet had overleefd.
▲[[Afbeelding:Brauron2.jpg|thumb|right|250px|Beeld van een "berinnetje" (Museum van Brauron)...]] Om de vier jaar werd in het voorjaar het lentefeest van de ''Brauronia'' gevierd. Hoewel er weinig bekend is over de mysterieuze rituelen, verwijst [[Aristophanes (blijspeldichter)|Aristophanes]] in zijn blijspel ''Lysistrate'' naar de ''"berendans"'', waarbij kinderpriesteresjes (de zgn. αρκτοι, d.i. ''"berinnetjes"''), gehuld in saffraangele gewaden, dansten ter ere van een berin, heilig dier van Artemis, die volgens de mythe door Orestes en Iphigenieia bij hun aankomst in Attika per ongeluk zou zijn gedood. Het feest zou ontstaan zijn om dit euvel goed te maken en de godin te verzoenen. De ''"berinnetjes"'' werden op de leeftijd van 7 jaar aan de eredienst van Artemis toegewijd.
▲De aanwezigheid van een [[Heiligdom van Artemis Brauronia]], een "filiaal" op de [[Akropolis van Athene|Atheense akropolis]] (rechts van de ingang), toont aan welke belangrijke positie de eredienst van Artemis Brauronia wel innam in het Atheense staatsbestel.
▲==Bezoek aan de opgravingen==
In [[1948]] begonnen Griekse archeologen aan de systematische opgravingen. Zij hebben een groot deel van het heiligdom blootgelegd en de rijke vondsten ondergebracht in een '''museum''', ± 500 m verderop gelegen. Behalve de grondvesten van de Dorische Artemis-tempel (10 x 20 m), kan men ook het zgn. ''graf van Iphigéneia'' zien, het oudste gedeelte van het heiligdom. Volgens de overlevering lag Iphigéneia begraven in deze (later ingestorte) tufstenen grot, en vondsten tonen aan dat deze plek sinds de 8e eeuw vereerd werd. Rond 430 v.Chr. werd het tempelgebied naar het noorden toe uitgebreid met de zgn. ''Parthenon van de Berinnen'', een grote binnenplaats (24 x 27 m), die aan drie zijden was afgesloten met een (gedeeltelijk heropgebouwd) zuilenhal, waarachter zich de leef- en slaapkamers van de ''berinnetjes'' bevonden.
| |||