Ruimtegroep: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
sjabloon
→‎Eigenschappen: tekst geordend; dubbelgroepen
Regel 4:
De ruimtegroepen in 3 dimensies werden in 1891 voor het eerst geclassificeerd door [[Yevgraf Fjodorov]] en onafhankelijk daarvan kort daarna, in 1894, door de [[geologie|geoloog]] [[William Barlow]] en door de [[wiskunde|wiskundige]], [[Arthur Moritz Schoenflies]]. Deze eerste classificaties bevatten nog verschillende kleine fouten. De correcte lijst van precies 230 ruimtegroepen in drie dimensies kwam tot stand in een correspondentie tussen Fjodorov en Schönflies.
 
==Ruimtegroepen en dimensie van de ruimte==
==Eigenschappen==
Een patroon zonder translatie (alleen rotatie en eventueel spiegeling) wordt een [[rozet]] genoemd.* Een patroon, dat slechts [[translatie (meetkunde)|translatie]]s in één dimensie (richting) bevat, heet een [[patroon|strookpatroon]]. Er zijn exact 7 '''[[strookpatroongroep]]en. Al meerdere eeuwen is bekend dat er in [[2 (getal)|twee]] [[Dimensie (algemeen)|dimensies]] precies 17 verschillende ruimtegroepen zijn. Dit worden [[behangpatroongroep]]en genoemd'''.
Zonder onderscheid tussen x-, y- en z- richting zijn er 219 3-dimensionale ruimtegroepen, door onderscheid te maken tussen x-, y- en z-richting komen 11 groepen voor als [[Chiraliteit (wiskunde)|enantiomorfe paren]]. Dit brengt het totaal op precies 230 verschillende 3-dimensionale ruimtegroepen.
 
* Al meerdere eeuwen is bekend dat er in [[2 (getal)|twee]] [[Dimensie (algemeen)|dimensies]] precies 17 verschillende ruimtegroepen zijn. Die worden '''[[behangpatroongroep]]en''' genoemd. Een patroon in 2 dimensies zonder translatie (alleen rotatie en eventueel spiegeling) wordt een [[rozet]] genoemd.
In de [[wiskunde]] worden ruimtegroepen soms ook in meer dan 3 dimensies bestudeerd. In dan geval worden zij soms [[Bieberbach-groep]]en genoemd. Bieberbach-groepen zijn discrete nevencompacte (cocompacte) [[groep (wiskunde)|groep]]en van [[Isometrie (wiskunde)|isometrieën]] van een [[oriëntatie (meetkunde)|georiënteerde]] [[Euclidische ruimte]].
 
Zonder* In de 3-dimensionale ruimte zijn er zonder onderscheid tussen x-, y- en z- richting zijn er 219 3-dimensionale '''ruimtegroepen''', door onderscheid te maken tussen x-, y- en z-richting komen 11 groepen voor als [[Chiraliteit (wiskunde)|enantiomorfe paren]]. Dit brengt het totaal op precies 230 verschillende 3-dimensionale ruimtegroepen.
: Ruimtegroepen zijn vooral voor de [[kristallografie]] en de structuurbepaling middels [[Röntgendiffractie]] van groot belang. Voor de bepaling van magnetische structuren middels [[neutronendiffractie]] is het nodig ook rekening te houden met de richting van ongepaarde elektronespins. Dit kan geschieden door de ruimtegroepen uit te breiden met een nieuw symetrie-element R, dat wel tijdsinversie genoemd wordt. Dit element keert de richting van een spin om zonder verder iets aan de atomaire structuur te veranderen. Bij insluiting vanDoor dit extra ''[[Genererende verzameling (groepentheorie)|genererend element]]'' ontstaanworden, ernet als bij de puntgroepen, ''dubbelgroepen'' gevormd en zo verkrijgt men de 1651 ''magnetische ruimtegroepen''.
 
* In strikte zin wordt de naam ruimtegroep gebruikt voor de driedimensionale Euclidische ruimte. In de [[wiskunde]] worden ruimtegroepen soms ook in meer dan 3 dimensies bestudeerd. In dandat geval worden zij soms [[Bieberbach-groep]]en genoemd. Bieberbach-groepen zijn discrete nevencompacte (cocompacte) [[groep (wiskunde)|groep]]en van [[Isometrie (wiskunde)|isometrieën]] van een [[oriëntatie (meetkunde)|georiënteerde]] [[Euclidische ruimte]].
 
== Klassificatie van de 230 ruimtegroepen ==