Dibroom: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Thijs!bot (overleg | bijdragen)
k Botgeholpen doorverwijzing: Bromide - Verwijzing(en) gewijzigd naar Bromide (chemie)
Capaccio (overleg | bijdragen)
+ GHS (bron: Sigma Aldrich)
Regel 14:
| Molgewicht = 159,808
| SMILES = BrBr
| InChI = InChI=1/Br2/c1-2
| IUPAC = dibroom
| AndereNamen = broom; moleculair broom
| CAS = 7726-95-6
| EINECS = 231-778-1
| PubChem = 24408
| Beschrijving = roodbruineRoodbruine rokende vloeistof
| Vergelijkbaar =
| AfbWaarsch = {{Pictogram GHS|T|C|N}}<ref name="esis">[http://ecb.jrc.ec.europa.eu/esis/index.php?GENRE=CASNO&ENTREE=7726-95-6 ESIS (European chemical Substances Information System)]</ref>
| TekstWaarsch = Gevaar
| Carcinogeen =
| Hygroscopisch =
| Rzinnen = {{R26H314}}-{{R35H330}}-{{R50H400}}<ref name="esis"/>
| EUHzinnen = ''geen''
| Szinnen = {{S1/2}}-{{S7/9}}-{{S26}}-{{S45}}-{{S61}}<ref name="esis"/>
| Szinnen = {{P273}}-{{P280}}-{{P305+P351+P338}}-{{P310}}
| Omgang =
| Opslag =
Regel 34 ⟶ 36:
| MAC = 0,7 mg/m<sup>3</sup>
| LethaalRat = ([[oraal]]) 1700<ref name="bandman">"Vrednie chemichescie veshestva. Neorganicheskie soedinenia elementov V-VII groopp" (Hazardous substances. Inornanic substances containing V-VII group elements), Bandman A.L. et al., Chimia, 1989</ref>
| LethaalKonijn = (oraal :) 2500<ref name="bandman"/>
| LethaalMuis = (oraal :) 3100<ref name="bandman"/>
| MSDS =
| Aggregatie = vloeibaar
| Kleur = roodbruin
| Dichtheid = 4,93
| Smeltpunt = -7,2
Regel 44 ⟶ 46:
| Vlampunt =
| Zelfontbranding =
| Dampdruk = 23,3. × 10<sup>3</sup>
| Oplosbaarheid = 35,5
| GoedOplIn = ethanol, etherdiethylether, chloroform, koolstofdisulfide
| MatigOplIn = water
| SlechtOplIn =
Regel 76 ⟶ 78:
}}
 
'''Dibroom''' of '''broom''' (Br<sub>2</sub>) is de belangrijkste [[enkelvoudige stof]] van het element [[broom (element)|broom]]. Bij normale druk en temperatuur komt de stof voor als een giftige, "roodroodbruine rokende", roodbruine vloeistof met een scherpe geur. De stof is erg vluchtig en bij kamertempatuur verdampen al grote hoeveelheden. De stof komt niet voor in de natuur omdat hetde molecuulmolecule zeer reactief is en dus gemakkelijk redoxreacties[[redoxreactie]]s aangaat met andere stoffen.
 
== Eigenschappen ==
Dibroom is minder reactief dan [[dichloor]], maar reactiever dan [[dijood]]. Dibroom kan vlot [[Reductie (scheikunde)|gereduceerd]] worden tot [[Bromide (chemie)|bromide]]-ionen en is dan ook een vrij sterke [[oxidator]] ([[Standaardreductiepotentiaal|E<sup>0</sup>°]] = 1,07 V). Het reageert met de meeste [[Metaal|metalen]] en [[metalloïde]]n tot de corresponderende bromiden.
 
Dibroom reageert met de [[organische verbinding]]en. Met [[Alkaan|alkanen]] treedt [[Radicalaire halogenering|radicaal substitutie]] op tot broomalkanen, met [[Alkeen|alkenen]] gebeurt [[elektrofiele additie]] tot dibroomalkanen. Een voorbeeld hiervan is de synthese van [[1,2-dibroomethaan]] uit [[etheen]] :
 
:<math>\mathrm{H_2C{=}CH_2\ +\ Br_2\longrightarrow\ C_2H_4Br_2}</math>
:C<sub>2</sub>H<sub>4</sub> + Br<sub>2</sub> → CH<sub>2</sub>BrCH<sub>2</sub>Br
 
Dibroom wordt gebruikt als indicator voor de aanwezigheid van [[Dubbele binding (chemischscheikunde)|dubbele bindingen]]. Ook [[fenol]]en en [[aniline]]s reageren met dibroom.
 
Dibroom is het enige [[niet-metaal]] dat vloeibaar is bij standaardtemperatuur en -druk. Onder deze omstandigheden verdampt het gemakkelijk. De roodbruine damp lijkt op [[stikstofdioxide]], maar heeft een karakteristieke geur. Broom is matig oplosbaar in [[water]] en goed oplosbaar in [[ethanol]], [[diethylether|ether]], [[chloroform]] en [[koolstofdisulfide]].
 
== Bereiding ==
Bromiderijk zeewater (bijvoorbeeld uit de [[Dode Zee]]) wordt gebruikt als grondstof voor de industriële bereiding van dibroom. Het zeewater wordt behandeld met [[Dichloor|chloorgas]], waarbij het bromide wordt geoxideerd tot dibroom.:
 
:<math>\mathrm{2\ Br^-\ +\ Cl_2\longrightarrow\ 2\ Cl^-\ +\ Br_2}</math>
:2 Br<sup>−</sup> + Cl<sub>2</sub> → 2 Cl<sup>−</sup> + Br<sub>2</sub>
 
Kleine hoeveelheden dibroom kunnen worden bereid door de behandeling van vast [[natriumbromide]] met geconcentreerd [[zwavelzuur]] (H<sub>2</sub>SO<sub>4</sub>). In de eerste stap wordt het gas [[waterstofbromide]] (HBr) gevormd, maar een gedeelte van het HBr wordt onder deze omstandigheden door het zwavelzuur verder geoxideerd tot Br<sub>2</sub> en [[zwaveldioxide]] (SO<sub>2</sub>) :
 
:<math>\mathrm{NaBr\ +\ H_2SO_4\longrightarrow\ HBr\ +\ NaHSO_4}</math>
:NaBr (s) + H<sub>2</sub>SO<sub>4</sub> (aq) → HBr (aq) + NaHSO<sub>4</sub> (aq)
 
:2 HBr (aq) + H<sub>2</sub>SO<sub>4</sub> (aq) → Br<sub>2</sub> (g) + SO<sub>2</sub> (g) + 2 H<sub>2</sub>O (l)
:<math>\mathrm{2\ HBr\ +\ H_2SO_4\longrightarrow\ Br_2\ +\ SO_2\ +\ 2\ H_2O}</math>
 
== Toepassingen ==