Excentriciteit (gedrag): verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Thijs!bot (overleg | bijdragen)
k Botgeholpen oplossing voor doorverwijzing: Cadens - Verwijzing(en) gewijzigd naar Cadens (muziektheorie)
Lijst van bekende excentriekelingen (en afbeelding) verwijderd, conform overleg
Regel 1:
[[Bestand:Ribart Elephant triomphal.jpg|thumb|Het plan voor een gebouw in de vorm van een olifant door Charles Ribart.]]
Iemand wordt '''excentriek''' genoemd als hij [[gedrag]] vertoont dat door de [[communis opinio]] (publieke opinie) als ongewoon, vreemd, abnormaal of onbehoorlijk wordt beschouwd.
 
Regel 9 ⟶ 8:
 
Sommige onderzoekers menen dat een gezonde [[Maatschappij (sociologie)|maatschappij]] een bepaald percentage (ongevaarlijke) excentriekelingen ''nodig'' heeft om problemen het hoofd te bieden en om zich verder te ontwikkelen.{{feit|Dit lijkt me eerder een persoonlijke mening (van de onderzoeker?). Sjabloon geplaatst door 它是我|2010|11|13}} Een maatschappij zonder excentriekelingen, of één waaruit deze verwijderd worden, zal tenslotte [[stagnatie|stagneren]].
 
==Bekende excentriekelingen==
In deze lijst zijn geen excentrieke figuren opgenomen wier zonderlinge gedrag bepaald werd door wetenschappelijk aangetoonde of theoretisch veronderstelde [[krankzinnigheid]] of een mentale stoornis, zoals [[Charles Manson]], [[George III van Engeland]], [[Caligula]] of [[Johanna de Waanzinnige]]. (Zie daarvoor: [[krankzinnigheid]].)
 
*[[Al-Hakim bi-Amr Allah]], Egyptisch 11de-eeuws kalief. Leidde een terreur waarbij de meest bizarre wetten werden uitgevaardigd en burgers in groten getale werden gearresteerd en geëxecuteerd. Omdat hij aan [[insomnia]] leed, wilde hij dat de mensen overdag sliepen en 's nachts wakker bleven. Hij verbood honden, wijn en dwong bepaalde vrouwen om twee verschillende schoenen te dragen.
*[[GG Allin]], Amerikaans punkrockzanger. Tijdens concerten ontlastte hij zich geregeld op het podium en deed vervolgens aan [[coprofagie]]. Ook [[zelfmutilatie]] kwam vaak voor.
*[[Roy Bean]], 19de-eeuws Amerikaans rechter en cafébaas. Voerde vaak bizarre processen uit, meestal met de [[galg]] als ultieme boete. Hij hield ook soms treinpassagiers tegen om een glaasje te komen drinken in zijn café, weigerde hen terug te betalen en legde hen bij protest dan een boete op.
* [[William John Cavendish Bentinck-Scott]], Brits 19de-eeuws hertog van Portland. Was enorm introvert en liet daarom een ondergrondse doolhof bouwen onder zijn landgoed waar hij volledig alleen leefde. Zijn personeel en overige gasten werden gevraagd hem te negeren als ze hem zagen.
*[[Björk]], IJslands zangeres. Verscheen in 2000 op de [[Academy Awards]] in een jurk die op een [[Zwanen|zwaan]] leek. Cultiveert haar excentrieke imago ook in haar bizarre videoclips.
*[[Jean-Bédel Bokassa]]: president van de [[Centraal-Afrikaanse Republiek]], liet zich in 1977 in een decadente ceremonie in de stijl van [[Napoleon Bonaparte|Napoleon]] tot keizer van zijn land kronen.
*[[Marlon Brando]], Amerikaans filmacteur. Hield ervan om op de studioset allerlei kwajongensstreken uit te halen en bizarre eisen te stellen. Ook weigerde hij zijn teksten van buiten te leren en las ze gewoon af van borden of de [[autocue]]. Hierdoor gingen opnames vaak bijzonder moeizaam. Toen hij in 1972 een [[Academy Award]] won voor de film [[The Godfather]] weigerde hij naar de ceremonie te komen, maar liet een als Indiaan verklede vrouw een protestbrief voorlezen tegen de stereotiepe voorstelling van [[Indianen]] in de filmwereld.
*[[Beau Brummell]], Brits edelman, berucht om zijn excentrieke [[dandy]]kledij.
* [[William Buckland]], 19de-eeuws Brits edelman. Hij stond bekend om zijn excentrieke eetlust. Zo vulde hij zijn huis met allerlei dieren tot het op een dierentuin leek en liet ze vervolgens bereiden als voedsel voor zichzelf en zijn gasten. Enkele van de dieren die bij hem in de kookpot belandden waren [[panter]], [[Krokodillen|krokodil]] en [[muis (dier)|muis]]. Buckland at ook het gemummificeerde hart van koning [[Lodewijk XIV]] op.
*[[Jan Bucquoy]], Belgisch filmregisseur en striptekenaar. Organiseert om de zoveel jaren een aanval op het Belgisch koninklijk paleis om de koning af te zetten en te onthoofden. Altijd weer wordt hij opgepakt omdat hij de datum op voorhand in de media aankondigt.
*[[George Clinton (musicus)|George Clinton]], Amerikaans zanger en producer. Bouwde een hele filosofie en levenswijze rond de muziekstijl [[funk]] en kleedt zich bijzonder kleurrijk.
* [[Robert Coates]], Brits 19de-eeuws acteur. Kon totaal niet acteren en improviseerde vaak hele scènes die niet in het script stonden. Daarnaast droeg hij zelfs bij warm weer graag [[bont (huid)|bont]] en diamanten.
*[[Arnol Kox]], Eindhovenaar die in een [[Scooter (vervoermiddel)|scooter]] rondrijdt en luidkeels zijn christelijke geloofsovertuiging loopt te prediken.
*[[Aleister Crowley]], Brits dichter. Werd berucht vanwege zijn [[occultisme|occulte]] gedrag.
*[[Tom Cruise]], Amerikaans acteur. Door een aantal televisieoptredens waarin hij wild enthousiast over zijn vrouw of [[Scientology]] loopt te vertellen en hierbij zelfs op en neer op de bank van [[Oprah Winfrey]] sprong, wordt hij ook als excentriek gezien.
*[[Salvador Dalí]], Spaans schilder, beschouwde zichzelf als kunstwerk en vertoonde gedrag dat al even [[surrealisme|surrealistisch]] was als zijn schilderijen.
*[[Diogenes van Sinope|Diogenes]], Grieks filosoof. Leefde op straat in een [[vat (verpakking)|vat]] en zocht vaak in de straten naar ''"een mens"''. Hij vond dat de mens zich niet moest schamen voor zijn natuurlijke driften en behoeften.
* [[Francis Henry Egerton]], Britse 19de-eeuwse graaf van Bridgewater. Hij organiseerde 's avonds regelmatig diners voor zijn honden, waarbij hen allemaal verkleed aan tafel liet zitten. Ook droeg hij elk paar schoenen slechts één keer. Daarna zette hij ze in rijen om de afgelopen dagen te tellen. Hij hield ook duiven en patrijzen met geknipte vleugels zodat hij ze makkelijker kon doodschieten als hij ging jagen.
* [[Albert Einstein]], Duits wetenschapper. Hij raapte geregeld sigarettenpeuken op van straat om ze te roken en trachtte te zeilen op windstille dagen ''"vanwege de uitdaging"''. Ook hield hij er niet van sokken te dragen. Een beroemde foto toont het wereldberoemde genie terwijl hij zijn tong uitsteekt naar de camera.
* [[Elagabalus]], Romeins keizer. Hield van [[Travestie (gender)|travestie]], [[prostitutie|prostitueerde]] zichzelf, huwde een [[Vestaalse Maagd]] en brak met de Romeinse religieuze wetten.
* Simeon Ellerton, 18de-eeuwse Brit. Vervoerde stenen op$zijn hoofd om er thuis een huis mee te bouwen. Toen het eenmaal gebouwd was bleef hij voor de rest van zijn leven een zak stenen op zijn hoofd dragen omdat hij zich anders ongemakkelijk voelde.
*[[Bobby Fischer]], Amerikaans schaakkampioen. Stelde tijdens de [[Olympische Spelen]] van 1972 verregaande eisen vooraleer hij zijn wedstrijden wilde spelen. Zo stond hij erop dat het publiek blootshoofds was en de eerste drie rijen de zaal verlieten. Later ontpopte hij zich als een [[antisemitisme|antisemiet]] en drukte openlijk zijn haat tegen de [[Verenigde Staten|VS]] uit.
* [[Hetty Green]], Amerikaans 19de-eeuws miljonair. Was berucht om haar gierigheid en paranoia, waarbij ze om dokterskosten uit te sparen zelfs haar eigen zoon probeerde te genezen. Helaas moast tenslotte het been van het kind geamputeerd worden.
* [[Oliver Heaviside]], Brits 20ste-eeuws wiskundige en fysicus. In zijn laatste levensjaren ondertekende hij al zijn brieven met de initialen ''"W.O.R.M."'', verfde zijn vingernagels roze en verhuisde grote granieten blokken naar zijn huiskamer om als meubilair te dienen.
*[[Robert Jasper Grootveld]], Nederlands [[Provo]]activist, hield performances waarbij hij verkleed en, ironisch genoeg, al rokend protesteerde tegen [[Roken (tabak)|roken]].
*[[Rudolf Hess]], Duits nazi. Liet zich tijdens de Tweede Wereldoorlog per parachute boven Engeland droppen om met de geallieerden te onderhandelen. Deze actie gebeurde compleet onverwacht en buiten medeweten van Hitler. Hij werd gevangengenomen en onderzocht door een arts die concludeerde dat Hess'' "niet gek was, maar mentaal niet helemaal in orde."'' Tijdens zijn proces zag men hem vaak zonder reden in zichzelf praten, tellen en lachen.
* James "Jenny" Hirst, 18de/19de-eeuws Brits edelman. Weigerde ooit een bezoek van koning George III omdat hij naar eigen zeggen "een [[otter (dier)|otter]] leerde vissen". Toen het bezoek toch doorging smeet Hirst een bokaal water over een lachende hoveling omdat hij dacht dat die een hysterische aanval kreeg. Hirst trainde een [[Stier (rund)|stier]] om zich als een paard te gedragen zodat de stier zijn koets kon trekken en hij hem als rijdier kon gebruiken. Daarnaast gebruikte hij varkens als jachthonden. Hij blies vaak op een hoorn om zo de armen te laten weten dat ze bij hem thuis gratis eten konden krijgen, weliswaar in een doodskist geserveerd. Toen hij overleed liet hij 12 oude vrouwen zijn kist naar zijn graf volgen, evenals een doedelzakspeler en fiedelaar die vrolijke muziek speelden.
*[[Howard Hughes]], Amerikaans piloot, regisseur en miljardair: knipte nooit zijn haren en nagels en bewaarde zijn urine in glazen containers.
* [[Idi Amin]], Oegandees dictator. Deed bizarre uitspraken en liet mensen uit [[paranoia]] executeren. Ooit zette hij een hulpactie op touw ''"tegen de hongersnood in Groot-Brittannië"'', wenste [[Richard Nixon]] véél beterschap in verband met de [[Watergate]]-affaire en noemde [[Adolf Hitler|Hitler]] ''"een held".'' Hij noemde zich de ''"laatste koning van [[Schotland]]"''. De internationale media schilderden hem hierom af als een onschuldige [[clown]], wat volgens sommige historici wel eens zijn bedoeling kan geweest zijn.
*[[David Icke]], Brits politicus die zichzelf de'' "zoon van [[God]]"'' noemt en via allerlei [[complottheorie]]ën probeert te achterhalen wie of wat de wereld echt regeert. Beweert dat een aantal vooraanstaande politici, waaronder de Britse koningin, afstammen van een [[reptiel]]achtige buitenaardse wezens.
*[[Michael Jackson (zanger)|Michael Jackson]], Amerikaans popzanger. Liet nabij zijn huis een [[pretpark]] en een [[dierentuin]] bouwen waar hij geregeld kinderen liet spelen en bij hem thuis logeren. Daarnaast liet hij ook in verschillende stappen zijn gezicht [[plastische chirurgie|plastisch opereren]], waardoor onder andere zijn neus steeds smaller werd en zijn huid veel bleker. De popster liet zijn kinderen in het openbaar altijd gesluierd of gemaskerd rondlopen om te vermijden dat potentiële kidnappers hen zouden kunnen herkennen.
*[[Thomas Jackson|Stonewall Jackson]], 19de-eeuws Amerikaans generaal. Geloofde zijn leven lang dat één van zijn armen langer was dan de andere. Hierom hield hij gewoonlijk de ''"langere"'' arm omhoog om zijn [[bloedsomloop]] gelijk te houden. Viel ook vaak en onverwacht in slaap (soms terwijl hij at).
*[[Elton John]], Brits popzanger. Trad vaak op met groteske brillen en in buitenissige podiumkostuums. Hield legendarisch decadente fuiven.
*[[Kamagurka]], Belgisch striptekenaar en komiek. Tijdens mediaoptredens vertoonde hij gestoord, haast pesterig gedrag, uitsluitend bedoeld om andere mensen op stang te jagen. Sommige mensen vonden dit gedrag humoristisch, anderen zagen het als aanstellerij.
*[[Andy Kaufman]], Amerikaans komiek die tijdens zijn carrière enkel grappen maakte waar exclusief hij om kon lachen. Geregeld zette hij situaties in scène om het publiek in de war te brengen. Ondanks het feit dat de man meermaals werd ontslagen blééf hij dit soort grappen uithalen.
*[[Mi Fu]], Chinees 11de-eeuws schilder, verzamelde graag stenen en noemde één ervan zelfs zijn broer. Hij boog elke ochtend voor het ding.
*[[Keith Moon]], Brits drummer ([[The Who]]). Had een reputatie voor [[vandalisme]]. Zo blies hij ooit een trommel op met [[vuurwerk]], vernielde instrumenten, hotelkamers en zelfs zijn eigen huis. Tijdens tournees hield hij ervan met explosieven toiletten te laten ontploffen. Ooit reed hij een limousine in zijn zwembad.
* [[John Mytton]], Brits 18de-eeuws edelman. Ging tijdens alle weersomstandigheden graag jagen en trok soms tijdens een opwindende jachtachtervolging zijn kleren uit. Hij genoot er ook van per koets roekeloze ongelukken te veroorzaken. Ooit kwam hij op de rug van een [[Beren|beer]] een feestdiner binnenrijden en werd toen door het dier gebeten. De man trachtte ook eens een hikaanval te genezen door zijn hemd in brand te steken.
*[[Saparmurat Niazov]], dictator van [[Turkmenistan]]. Liet veel gebouwen en straten in zijn land naar hem noemen. Hij voerde zelfs een nieuwe [[kalender]] in die zijn naam droeg. Ook liet de man zijn gezicht op iedere fles, klok, krantenvoorpagina en als logo voor de televisiezender gebruiken. Niazov liet ook in het midden van de woestijn een [[ijspaleis]] bouwen en verbood [[videospel]]letjes, [[opera (muziek)|opera]], [[ballet]], [[playback]], [[make-up]] bij nieuwslezers, baarden en lang haar bij mannen. Ook liet hij alle bibliotheken sluiten.
*[[Joshua Norton]], Amerikaan die zich in de 19de eeuw tot Keizer van de VS uitriep. Hij hield dit gedrag jarenlang vol en de lokale bevolking speelde uit amusement het spelletje mee.
*[[Lee Perry|Lee "Scratch" Perry]], Jamaicaans reggaezanger en producer, bekend om zijn getikte vrolijke gedrag. Had een [[vijver]] in zijn studio en aanbidt bomen en bananen. Stak eind jaren '70 zijn studio in brand omdat hij dacht de [[Duivel]] erin gevaren was. Heeft ook de eigenaardige gewoonte met iedereen die hij samenwerkt later ruzie te krijgen. Sprak een [[vloek (onheilsbezwering)|vloek]] uit over de [[British Broadcasting Corporation|BBC]] die hij pas wil opheffen als ze zijn muziek 24 uur per dag draaien.
*[[Elvis Presley]], Amerikaans rock 'n rollzanger. In zijn laatste levensjaren werd hij door overmatig voedsel- en drugsgebruik erg vet. Hij gebruikte zelfs zijn privévliegtuig om in een andere staat [[sandwich (brood)|sandwich]]es te gaan halen. Deelde diamanten horloges uit aan complete vreemdelingen. Schoot geregeld met een revolver zijn televisietoestel kapot als een programma hem niet beviel.
*[[Prince]], Amerikaans popzanger, veranderde zijn naam 7 jaar lang in een [[symbool]].
*[[Charles Ribart]], 18de-eeuws Frans architect die ooit van plan was een gebouw in de vorm van een [[Olifanten|olifant]] te bouwen. De regering wees zijn plan echter af.
*[[Matthew Robinson]], Britse 18de-eeuwse baron van Rokeby. Had een obsessie met [[water]] en hield ervan om er uren in te zwemmen, hoe koud het ook was.
*[[Dennis Rodman]], Amerikaans basketballer, verfde zijn haar rood en liet zich overal op zijn lichaam tatoeëren. Ook houdt hij van [[Travestie (gender)|travestie]].
*[[J.D. Salinger]], Amerikaans schrijver. Vanaf 1965 verscheen hij niet meer in het openbaar en publiceerde hij ook geen nieuwe boeken meer, omdat hij niet wilde dat mensen zijn gedachten lazen.
*[[Erik Satie]], Frans componist. Gaf zijn muziekstukken ironische titels en woonde zijn hele leven lang alleen in een huis waar hij niemand binnenliet. Hij componeerde ooit ''"muziek zonder muziek"'' en voerde dit muziekstuk zelfs in het openbaar op. Na zijn dood ontdekte men stapels ongelezen brieven, paraplu's, kledingstukken en een volledig bestofte piano die nooit gebruikt was.
* [[George Sitwell]], vader van schrijfster [[Edith Sitwell]]. Vond een pistool uit om de wespen in zijn tuin dood te schieten. Was een groot boekenliefhebber die zeven bibliotheken in zijn huis had. Liet de koeien op zijn landgoed stencilen in een blauw-en-wit patroon zodat ze er beter uitzagen. Ook liet hij een plakkaatje hangen aan de poort van zijn landhuis waarop hij bezoekers waarschuwde hem ''"nooit tegen te spreken of van mening te verschillen, aangezien het invloed heeft op mijn [[maagsap]]pen en me moeite bezorgt om 's nachts te kunnen slapen."''
*[[Sun Ra]], Amerikaans jazzmusicus die ervan overtuigd was dat hij afkomstig was van de planeet [[Saturnus (planeet)|Saturnus]] en dit concept ook in zijn muziek uitwerkte.
*[[Phil Spector]], Amerikaans muziekproducer. Bedreigde geregeld zijn muzikanten met wapens, zoals [[John Lennon]] met een pistool en [[Leonard Cohen]] met een [[kruisboog]]. In 2009 werd hij veroordeeld wegens moord.
*[[Stephen Tennant]], Brits 20ste-eeuws aristocraat die de laatste 17 jaar van zijn leven haast voortdurend verkoos in bed te blijven liggen.
*[[Nikola Tesla]], Servisch-Oostenrijks fysicus, was bang voor bacteriën en parels en was [[obsessie|geobsedeerd]] door het getal 3.
* [[George Francis Train]], Amerikaans 19de-eeuws ondernemer. In de laatste jaren van zijn leven deelde hij aan iedereen munten uit en wilde hij slechts met kinderen en dieren praten.
*[[Timothy Treadwell]], Amerikaan die bij [[beren]] in de natuur leefde en beweerde hun gedrag te begrijpen. Er werd een documentaire rond hem gedraaid, ''"[[Grizzly Man]]" (2005)''. Hij stierf toen de dieren hem aanvielen en opaten.
* [[Gerald Tyrwhitt-Wilson]], ook bekend als Lord Berners, Brits 20ste-eeuws heer. Hij liet de duiven op zijn landgoed in diverse kleuren verven en had een [[Giraffe (dier)|giraffe]] als huisdier waarmee hij geregeld zijn middagthee dronk. Tijdens autoritten nam hij een [[klavecimbel]] mee zodat hij muziek kon spelen tijdens de rit.
* [[Martin van Butchell]], Brits 18de-eeuws tandarts die het lijk van zijn vrouw balsemde om er een bezoekersattractie van te maken. Toen hij hertrouwde dwong zijn nieuwe echtgenote hem het lijk weg te doen, waarop hij het wegschonk aan een dokter.
*[[Jean-Pierre Van Rossem]], Belgisch ondernemer. Droeg lang haar, kettingrookte en schold vaak om uiteenlopende redenen mensen om zich heen uit. Hij noemde zich tijdens zijn leven op verschillende momenten een [[marxist]], dan weer [[anarchist]] die tegen het establishment schopte, maar was tijdens zijn hoogdagen een multi[[miljardair]] en in feite een schoolvoorbeeld van een [[kapitalist]]. Richtte een [[populisme|populistische]] politieke partij op, maar belandde in de cel wegens [[fiscale fraude]]. Verkozen als [[Senaat (volksvertegenwoordiging)|senator]] riep hij: ''"Vive la république!"'' tijdens de eedaflegging van [[Albert II van België]] in 1993.
*[[Roman von Ungern-Sternberg]], Russisch 20ste-eeuws baron en officier, bijgenaamd ''"de dolle baron"''. Hij waande zich de reïncarnatie van [[Gautama Boeddha|Boeddha]] en [[Djenghis Khan]] en veroverde in 1921 enkele maanden lang [[Mongolië]]. Hij stond berucht om zijn wrede, sadistische gedrag tegenover krijgsgevangenen. Ook dronk de man veel en deed aan [[zelfkastijding]]. Ooit beweerde hij dat: ''"indien mensen van hun vlees en beenderen zouden worden ontdaan ze nog altijd zouden kunnen verder lopen."''
* [[Vergilius]], Romeins dichter. Liet ooit zijn [[huisvlieg]] begraven in een [[mausoleum]], begeleid door een peperdure ceremonie.
* [[Christopher Walken]], Amerikaans acteur. Hij staat bekend om zijn [[stoïcisme|stoïcijns]] gedrag en rare manier van spreken. Walken heeft de gewoonte geen rekening te houden met [[punctuatie]] en schrapt dit zelfs uit zijn scripts omdat hij ''"de [[Cadens (muziektheorie)|cadens]] van een [[danser]] aan zijn dialogen wil geven."''
* [[Eddy Wally]], Belgisch zanger. Wally's vreemde gedrag wekt het publiek al decennia op de lachspieren. Hij lijkt altijd en overal onverstoorbaar optimistisch te zijn. De man kleedt zich graag in glitterkostuums en andere [[kitsch]]erige pakken. Hij gebruikt vaak dezelfde [[stopwoord]]en ''("Geweldig", "onvoorstelbaar", "wauw")'' en maakt voortdurend uitspraak- en [[intonatie]]fouten.
* [[Charles Waterton]], Brits 18de-eeuws ontdekkingsreiziger. Als [[prepareren|taxidermist]] verkleedde hij zijn opgezette dieren als bekende Engelsen. Ook kroop hij wel eens onder tafel tijdens dineetjes en beet dan in de benen van zijn gasten.
* [[Oscar Wilde]], Iers 19de-eeuws schrijver. Kleedde en gedroeg zich als een flamboyante dandy. Als student aan de Universiteit van Oxford liep hij door de straten met een [[kreeften|kreeft]] aan de leiband. Zijn kamer was versierd met zonnebloemen, helderblauw porselein en pauwenveren.
* [[Wendy O. Williams]], Amerikaans punkzangeres ([[The Plasmatics]]). Tijdens concerten vernietigde ze op podium met een [[kettingzaag]] allerlei objecten. De politie arresteerde haar meermaals omdat ze (half)naakt op het podium [[seks]] simuleerde.
* [[Ed Wood]], Amerikaans filmregisseur die films maakte die zo amateuristisch waren dat ze lachwekkend werden. Nochtans geloofde hij oprecht dat het meesterwerken waren. Hield ook van travestie.
*[[Nicolás Zúñiga y Miranda]], Mexicaans politicus, de eeuwige tegenstander van de [[Mexico (land)|Mexicaanse]] dictator [[Porfirio Díaz]]. Verloor verkiezing na verkiezing maar meende telkens de winnaar en wetmatige president te zijn.
 
== Externe links ==