IJzermolen: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
red. |
Geen bewerkingssamenvatting Label: Misbruikfilter: Experimenteren |
||
Regel 1:
[[Afbeelding:gieterijdeventer TN.JPG|thumb|right|250px|Gebouw -nu rijksmonument- van oerijzergieterij [[Nering Bögel]] te Deventer. Op de gevel staat nog 'ijzermolen' te lezen. Nadat de gieterij in 1932 failliet ging, werd het gebouw als opslagplaats voor graan, zaden en kunstmest gebruikt.]]
Een '''ijzermolen''' is een molen die diende voor het aandrijven van installaties voro de bereiding en verwerking van ijzer. Dit gebeurde in twee typen bedrijven:
*De molen dreef de [[blaasbalg]]en van een vroeg-industrieel [[hoogoven]]bedrijf aan. Doorgaans betrof het hierbij een [[Watermolen (door water aangedreven molen)|watermolen]]. *De molen dreef de hamers aan in een [[smederij]] of ''ijzerpletterij''.
IJzermolens komen onder meer voor in Oost-Nederland. Het hoogovenbedrijf aldaar produceerde ruwijzer uit het plaatselijk aanwezige [[ijzeroer]], ten behoeve'''Vetgedrukte tekst''' van de daarmee verbonden [[ijzergieterij (bedrijf)|ijzergieterij]]. Het reductiemiddel dat in de hoogovens gebruikt werd was [[houtskool]]. Als toeslag werd [[Muschelkalk]] gebruikt, dat in de omgeving van [[Winterswijk]] werd gewonnen.
De oudste Nederlandse ijzermolen dateert van kort na [[1689]] en bevond zich op de [[Bielheimerbeek]] nabij [[Doetinchem]]. In genoemd jaar vroeg [[Josias Olmius]] een vergunning aan ''om te mogen ontdecken, soecken ende reduceren sodaene minerael van ijser ende alle andere mineraliën, als hij aldaer sal konnen vinden, dienstig om iser te gieten''. Enkele jaren later kreeg deze ''nieuw geïnventeerde ijsermakerie'' toestemming om betreffende watermolen op te richten. Deze heeft bestaan tot kort na [[1741]].
Regel 10 ⟶ 12:
De met de ijzermolens verbonden ijzergieterijen vervaardigden munitie (kogels, bommen en granaathulzen), huishoudelijke artikelen (kachels, haardplaten, roosters, potten) en ballastblokken voor schepen.
Ook in België waren meerdere ijzermolens, zoals de [[IJzerkotmolen]] te [[Sint-Maria-Latem]]. Deze dreef
==Externe link==
| |||