Zweden: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k Wijzigingen door 82.168.123.137 (Overleg) hersteld tot de laatste versie door Olivier Bommel
Oskkar (overleg | bijdragen)
→‎Politiek: + Verkiezingsuitslag 2010
Regel 160:
Sinds 19 september 1973 is [[koning (titel)|koning]] [[Karel XVI Gustaaf van Zweden]] staatshoofd. Hij zal worden opgevolgd door [[prins]]es [[Victoria van Zweden|Victoria Ingrid Alice Desiree]] (geboren op 14 juli 1977).
 
De premier, in Zweden staatsminister genoemd, wordt gekozen door het parlement. Hij benoemt de ministers, die in Zweden staatsraden heten. Sinds 5 oktober 2006 is [[Fredrik Reinfeldt]] regeringsleider., Opnadat [[17hij september]]in [[2006]]dat won hijjaar de [[Zweedse parlementsverkiezingen, 2006|parlementsverkiezingen]] wist te winnen.
 
De Zweedse politiek wordt gekenmerkt door een sterk liberaal karakter gecombineerd met een sterke nationale drang tot het scheppen van gelijke kansen voor ieder individu. Het land staat meestal zeer hoog genoteerd in de [[index van de menselijke ontwikkeling]] van de [[Verenigde Naties]].
 
De regering wordt sinds [[5 oktober]] [[2006]] gevormd door de vier partijen van de centrum-rechtse [[Allians för Sverige|Alliantie voor Zweden]]: [[GematigdeModerata Partij van Zwedensamlingspartiet|Moderaterna]] (de gematigden), [[Centrumpartij van Zweden|Centerpartiet]] (de centrumpartij), [[LiberaleFolkpartiet Volkspartij van Zwedenliberalerna|Folkpartiet]] (de liberale volkspartij) en [[Christendemocraten van Zweden|Kristdemokraterna]] (de christendemocraten).
 
Het Zweedse parlement, de [[Rijksdag (Zweden)|Rijksdag]], bestaat uit één kamer. Deze telt 349 leden. 310 hiervan worden gekozen in 28 districten, waarna er uiteraard een "minder proportionele verdeling" kan optreden. Om dat effect tegen te gaan worden de overgebleven 39 zetels volgens nationale proporties (zoals in Nederland met alle 150 gebeurt) verdeeld, zodat de uiteindelijke samenstelling van het parlement het werkelijke kiesgedrag weerspiegelt. Voor kleine partijen is er echter een drempel: men moet tenminste 4% van de totale stemmen hebben als partij om in aanmerking te komen voor de 39 proportioneel verdeelde zetels. Ook kan men sinds 1998 makkelijker voorkeurstemmen uitbrengen. Men wordt met voorkeurstemmen gekozen als men tenminste 8% van het totale aantal stemmen behaalt dat de partij in totaliteit behaalde. 26% van de Zweden bracht in 2002 een voorkeurstem uit, en uiteindelijk kwamen daardoor 10 van de 349 leden met voorkeurstemmen in de Rijksdag. (Bron: Modern Europe, Gallagher, Laver and Mair).
 
In Zweden is de links/rechts-opdeling erg belangrijk, als in veel andere Europese landen. In het verleden heeft de arbeidersbeweging zich dan ook georganiseerd en is er een sociaaldemocratische partij, de [[SociaaldemocratenSveriges vansocialdemokratiska Zwedenarbetareparti|SAPSocialdemokraterna]], ontstaan. Deze partij is vanaf 1930 tot midmidden jaren zeventig aan de macht geweest, wat overigens niet betekent dat ze altijd een meerderheid had. Ze hebben vaak minderheidsregeringen gevormd met bijvoorbeeld de steun van de kleinere linkse partijpartijen [[Vänsterpartiet]] en [[Miljöpartiet de Gröna|Miljöpartiet]]. Zweden kent tevens een extreemrechtse partij, [[Sverigedemokraterna]], maardie in tegenstelling2010 totvoor inhet buurlandeneerst Noorwegende ([[Fremskrittspartietkiesdrempel]]) envan Denemarken4% ([[Deensewist Volkspartij|Folkepartiet]])te kanhalen diten rechtspopulismesindsdien in Zwedende nietRijksdag opvertegenwoordigd een groot zetelaantal rekenenis.
 
Uitslag [[Zweedse parlementsverkiezingen 2010|laatste parlementsverkiezingen]] (1719 september 20062010):
 
{| class="wikitable" align="center"
! Partij !! Stemmen !! % !! ±% !! zetels !! verschil
|- style="background:#efefef;"
! '''Partij/Alliantie''' !! '''Stemmen''' !! '''Percentage''' !! '''Verschil''' !! '''Zetels''' !! '''Zetelverschil'''
|-
| [[Sveriges socialdemokratiska arbetareparti|Socialdemokraterna]] || 1.780.974 <span style="color: red; font-size: larger;">▼</span> 137.121 || 30,9% || <span style="color: red; font-size: larger;">▼</span> 4,4|| 113 || <span style="color: red; font-size: larger;">▼</span> 17
|[[Sociaaldemocraten van Zweden|SAP]] (''Sveriges socialdemokratiska arbetareparti'') || 1.942.625 || 34,99% || -4,86% || 130 || -14
|-
| [[Moderata samlingspartiet|Moderaterna]] || 1.729.010 <span style="color: #0c0; font-size: larger;">▲</span> 272.996 || 30,0 || <span style="color: #0c0; font-size: larger;">▲</span> 3,9 || 107 || <span style="color: #0c0; font-size: larger;">▲</span> 10
|[[Gematigde Partij van Zweden|Gematigde Partij]] (''Moderaterna'') || 1.456.014 || 26,23% || +10,97% || 97 || +42
|-
| [[Miljöpartiet de Gröna|Miljöpartiet]] || 415.879 <span style="color: #0c0; font-size: larger;">▲</span> 134.824 || 7,2 || <span style="color: #0c0; font-size: larger;">▲</span> 2,0 || 25 || <span style="color: #0c0; font-size: larger;">▲</span> 6
|[[Centrumpartij van Zweden|Centrumpartij]] (''Centerpartiet'') || 437.389 || 7,88% || +1,69% || 29 || +7
|-
| [[Folkpartiet liberalerna|Folkpartiet]] || 407.816 <span style="color: red; font-size: larger;">▼</span> 1.151 || 7,1 || <span style="color: red; font-size: larger;">▼</span> 0,4 || 24 || <span style="color: red; font-size: larger;">▼</span> 4
|[[Liberale Volkspartij van Zweden|Liberale Volkspartij]] (''Folkpartiet liberalerna'') || 418.395 || 7,54% || -5,85% || 28 || -20
|-
| [[Centerpartiet]] || 380.215 <span style="color: red; font-size: larger;">▼</span> 50.128 || 6,6 || <span style="color: red; font-size: larger;">▼</span> 1,3 || 22 || <span style="color: red; font-size: larger;">▼</span> 7
|[[Christendemocraten van Zweden|Christendemocraten]] (''Kristdemokraterna'') || 365.998 || 6,59% || -2,56% || 24 || -9
|-
| [[Sverigedemokraterna]] || 330.157 <span style="color: #0c0; font-size: larger;">▲</span> 169.946 || 5,7 || <span style="color: #0c0; font-size: larger;">▲</span> 2,8 || 20 || <span style="color: #0c0; font-size: larger;">▲</span> 20
|[[Linkse Partij van Zweden|Linkse Partij]] (''Vänsterpartiet'') || 324.722 || 5,85% || -2,54% || 22 || -8
|-
| [[Kristdemokraterna]] || 324.715 <span style="color: red; font-size: larger;">▼</span> 35.987 || 5,6 || <span style="color: red; font-size: larger;">▼</span> 1,0 || 19 || <span style="color: red; font-size: larger;">▼</span> 5
|[[Milieupartij van Zweden|Milieupartij]] (''Miljöpartiet de Gröna'') || 291.121 || 5,24% || +0,59% || 19 || +2
|-
| [[Vänsterpartiet]] || 321.854 <span style="color: #0c0; font-size: larger;">▲</span> 4.005 || 5,6 || <span style="color: red; font-size: larger;">▼</span> 0,3 || 19 || <span style="color: red; font-size: larger;">▼</span> 3
|[[Sverigedemokraterna]] || 162.463 || 2,93% || +1,49% || - || -
|-
! style="text-align:left" | Totaal || || style="text-align:right" | 100% || || style="text-align:right" | 349 ||
|[[Feministiskt initiativ]] || 37.954 || 0,68% || +0,68% || - || -
|-
|[[Piratenpartij (Zweden)|Piratenpartij]] || 34.918 || 0,63% || +0,63% || - || -
|-
|Overig || 79.679 || 1,44% || -0,34% || - || -
|-
| '''Geldige stemmen''' || 5.551.278 || 98,25 || || 349 ||
|-
| Ongeldige stemmen || 82.218 || || ||
|-
| '''Totaal''' || 5.385.430<br />''(80,11 %)''
|}