Kruisvaardersinvasie van Egypte: verschil tussen versies

{{Infobox Militairmilitair Conflictconflict

| conflict = Kruisvaardersinvasie van Egypte

| image = [[Bestand:Gustave dore crusades the syrian army by a sand storm.jpg|250px|thumb|Een Syrisch leger overvallen door een zandstorm. (tekening [[Gustave Doré]])]].

| partof = de Kruistochten

| date = 1154 - 1169

| place = Egypte

| territory

| result = Saladin verbindt uiteindelijk Syrië en Egypte

| combatant1 = [[Koninkrijk Jeruzalem]]<br />[[Byzantijnse Rijk]]

| combatant2 = [[Zengi]]-dynastie<br />[[Kalifaat van de Fatimiden]]

| commander1 = [[Amalrik I van Jeruzalem]]<br />Andronikos Kontostephanos

| commander2 = [[Nur ad-Din]]<br />Shirkuh<br />[[Saladin]]

| strength1 =

| strength2 =

| casualties1 =

| casualties2 =

In de nasleep van de [[Eerste Kruistocht]] en de [[Slag bij Ascalon]] van 1099 bleven de Fatimiden uit Egypte plundertochten ondernemen tegen de kruisvaarders in hun nieuw veroverde koninkrijk. Ondertussen had [[Zengi]], gouverneur van [[Aleppo (stad)|Aleppo]], in het noorden een aantal aanvallen uitgevoerd, waarbij het [[Vorstendom Antiochië]] grote schade had geleden.<br />

De [[Tweede Kruistocht]] (1146-1148) was erop gericht om de schade te herstellen die door Zengi was toegebracht. De aanval werd echter gericht op [[Damascus]], Zengi's rivaal. Het beleg werd een mislukking, en de kruisridders hoopten nu in de richting van Egypte te expanderen.

Tijdens de daar in de [[12e eeuw]] heersende dynastie der Fatimiden waren interne ruzies meer regel dan uitzondering. De macht lag niet bij de [[kalief]], die niet meer dan een pion was, maar bij zijn [[grootvizier]], de belangrijkste ambtenaar. De instabiele situatie in Egypte maakte het rijp voor inname door een machtiger partij; zowel de kruisvaarders als de Syriërs onder [[Zengi]] hadden hun oog erop laten vallen.

Shawar, de afgezette vizier van Egypte, riep de hulp van Nur ad-Din in om hem in zijn oude positie te herstellen. Deze stuurde zijn generaal [[Shirkuh|Asad ad-Din Shirkuh]] met een leger, in de hoop dat een verbond tussen Syrië en Egypte ook de ondergang van het koninkrijk Jeruzalem zou inluiden. In mei [[1164]] werd Shawar opnieuw geïnstalleerd als vizier van Egypte. Hij was echter vooral vizier in naam, omdat Nur ad-Din Shirkuh tot heerser van Egypte had benoemd. Shawar kon daarmee niet instemmen en wendde zich tot aartsvijand [[Amalrik I van Jeruzalem]].

Terwijl het gezamenlijke kruisvaarders- en Fatimidenleger zich samentrok bij [[Caïro (stad)|Caïro]], deed Shirkuh een onverwachte zet en trok met zijn leger vanaf de [[Egyptische piramide|piramide]]n van [[Gizeh]] zuidwaarts. Het gecombineerde leger achtervolgde het Zengidenleger en in de [[Slag bij al-Babein]] kwam het tot een bloedig treffen, maar de slag bleef onbeslist. Vervolgens achtervolgden de gecombineerde strijdkrachten de Syriërs noordwaarts, omdat Shirkuh daar van plan was om [[Alexandrië]] te belegeren. Maar nadat hij een kruisvaardersvloot voor anker zag liggen, wist hij dat zijn kansen beperkt waren. Uiteindelijk kwam het tot onderhandelingen, en Shirkuh beloofde dat hij zich zou terugtrekken als de kruisvaarders dat ook deden. Amalrik bedong een schatting van de Egyptenaren en trok zich vervolgens terug, een hem gunstig gezinde vizier Shawar op de troon achterlatend.

Voordat de vierde campagne startte zou Amalrik er goed aan gedaan hebben om de grenzen met Syrië te versterken, maar hij liet zich door de [[Hospitaalridders]] verleiden om Egypte opnieuw binnen te vallen en het definitief te veroveren. Daarbij zou hij steun ontvangen van het Byzantijnse Rijk. Het idee ontstond in [[1166]] toen Amalrik om hulp verlegen zat tijdens de Slag bij al-Babein; [[Manuel I Komnenos]] was dit niet vergeten en stuurde hulp. Amalrik voerde opnieuw een aanval op Bilbeis uit in [[1168]], waarna de gehele bevolking werd afgeslacht. Daardoor verspeelde hij de steun van de [[Kopten|Koptische christenen]], die tot dan toe de kruisvaarders als bevrijders hadden gezien.

Shawar zocht nu zelf hulp in Damascus, vanwaar opnieuw zijn oude vijand generaal Shirkuh gestuurd werd. Deze wist Amalrik uit Egypte te verdrijven, hij veroverde Caïro, liet de onbetrouwbare vizier Shawar vermoorden en werd zelf grootvizier. Hij overleed echter nog geen twee maanden later aan de gevolgen van een [[peritonsillair abces]], waarna zijn neef [[Saladin]] hem opvolgde als regent.

{{bronBron|bronvermelding=

* Alfred Duggan, The Story of the Crusades 1097-1291 (1963)

* Antony Bridge, The Crusades (1980), Cambridge university, 1995. 228 s. ISBN 80-200-0512-9.