Pools-Russische Oorlog (1605-1618): verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
{{Navigatie Pools-Russische oorlogen}}
k Linkfix ivm sjabloonnaamgeving + standaardtabelopmaak
Regel 1:
{{Infobox Militairmilitair Conflictconflict
| conflict=Pools-Moskovitische Oorlog
| partof=
| image=[[Bestand:Juliusz Kossak Odsiecz Smolenska.jpeg|260px]]
| caption=Ontzet van Smolensk door Poolse troepen
| date=[[1605]]-[[1618]]
| place='''[[Europa (werelddeel)|Europa]]:''' [[Europees Rusland]]
| casus=
| territory=
| result=[[Vrede van Deoelino]]
| combatant1=[[Bestand:Flaga Rzeczpospolitej Obojga Narodow.svg|border|25px]] [[Pools-Litouwse Gemenebest|Polen]]
| combatant2=[[Bestand:Flag of Russia.svg|border|25px]] [[Tsaardom Rusland|Rusland]]
| combatant3=[[Bestand:Flag of Sweden.svg|border|25px]] [[Zweden]]
| commander1=
| commander2=
| commander3=
| strength1=
| strength2=
| strength3=
| casualties1=
| casualties2=
| casualties3=
| notes=
}}
De '''Pools-Moskovitische Oorlog''' duurde van 1605 tot 1618 en was de verzamelnaam van een reeks conflicten tussen het Pools-Litouwse Rijk en Rusland (toen [[Moskovië]]) naar aanleiding van de in [[Rusland]] uitgebroken opvolgingsstrijd na de dood van [[Ivan IV van Rusland|Ivan de Verschrikkelijke]], die ook wel de [[Tijd der Troebelen]] wordt genoemd.
Regel 32:
== Oorlog (1605-1611) ==
===Poolse overwinningen===
 
Omdat de Zweden hulp verleenden aan de Tsaar, voelde de Poolse koning [[Sigismund III]] zich bedreigd en viel Rusland aan. In september 1609 voerde hij het beleg over [[Smolensk]]. Omdat hij de sterke stad niet alleen kon innemen, deed hij een beroep op de Poolse soldaten die samen met Dimitri in Toesjini vochten. De samozvanets vluchtte uit vrees voor een uitlevering aan [[Polen]] naar [[Kaloega]].
De Polen onderwierpen zich aan hun vorst en de Russische bondgenoten van Dimitri onderwierpen zich aan Sigismund. Ze waren bereid om 's konings zoon Vladislav als [[tsaar]] te aanvaarden op voorwaarde dat de Russen Orthodox konden blijven. Het hof van de samozvanets viel uiteen, de meesten gingen in 1610 terug naar Moskou.
 
===Voorlopige Vrede===
 
Ondertussen stierf de ontzetter van Moskou in 1610 en werd het ontzettingsleger voor Smolensk vernietigend verslagen. Vanaf twee kanten werd de Tsaar nu bedreigd. De Polen marcheerden uit het westen en de samozvanets kwam uit het zuiden. De Tsaar kon niet anders dan aftreden en werd verbannen naar een klooster. Zeven [[bojaren]] namen de macht over. De gewone man wilde Dimitri op de troon, maar de bojaren hadden liever Vladislav. Zo gezegd, zo gedaan en in augustus 1610 werd de ondertussen orthodoxe Vladislav verkozen tot tsaar. In het [[Kremlin]] werd een Pools garnizoen gelegerd. Het bleek dat Sigismund zelf koning wilde worden. De Russen stuurden een delegatie, maar die werd in 1611 gevangengenomen. Ondertussen bleef Smolensk belegerd en in juni werd hij ingenomen door de Polen.
 
== Oorlog (1611-1618) ==
===Nationalistische gevoelens===
 
Toen de patriarch dat hoorde, riep hij de onderdanen op om een opstand te beginnen tegen de Polen. Deze oproep had succes en in 1611 kwam een nationaal leger op de been. Dit leger slaagde erin om het Poolse garnizoen samen te drijven in het Kremlin. De vraag was wie er dan tsaar moest worden. De ene helft wilde een ver familielid van Ivan IV, de andere helft een Zweedse koningszoon. Hierover ontstond onenigheid die de Polen toeliet om het garnizoen te bevoorraden.
 
Regel 48 ⟶ 45:
 
===Russische overwinningen===
 
In het noorden van Rusland bracht men een kozakkenleger op de been. In 1612 marcheerde het naar Moskou en verenigde zich daar met het gesplitte nationale leger. Hiertegen konden de Polen zich niet meer verdedigen en in oktober capituleerden ze na de vernietiging van een ontzettingsleger. Opnieuw rees de vraag wie er tsaar moest worden. De meeste bojaren wilden een Zweed, anderen verwierpen iedere buitenlander. Tenslotte werden ze het eens over [[Michaël I van Rusland|Michail Romanov]]. In 1613 werd hij tot tsaar gekroond. Enkele jaren later werden degenen die een familielid van Ivan IV tsaar hadden willen zien worden, uitgeleverd en ter dood veroordeeld. Het was moeilijker om de Zweden en Polen kwijt te geraken. Met de Zweden sloot men in 1617 een verdrag dat Rusland weliswaar afsloot van de Oostzee, maar de stad Novgorod teruggaf. De Polen ondernamen nog een poging om Moskou in te nemen, maar die faalde en in december 1618 werd er in het dorpje [[Deoelino]] een wapenstilstand gesloten voor veertieneneenhalf jaar. De Polen kregen Smolensk en een omvangrijk gebied ten oosten van de [[Dnjepr|Dnepr]]. Ze bleven echter de aanspraak van Vladislav op de troon handhaven. Hiermee eindigde voorlopig de Pools-Moskovitische Oorlog.
 
== Bron ==
 
*Een geschiedenis van Rusland, ''J.W. Bezemer''
*http://en.wikipedia.org/wiki/Polish-Muscovite_War_%281605%E2%80%931618%29