Spoorwegen in India: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting
k Linkfix ivm sjabloonnaamgeving + standaardtabelopmaak
Regel 1:
{{zieartikelZie artikel|Dit artikel gaat over de '''spoorwegen in India''' in brede zin, waaronder de technische kant. Zie het artikel '''[[Indian Railways]]''' voor het overheidsbedrijf dat zorgt draagt voor het treinverkeer in India.}}
[[AfbeeldingBestand:India railway schematic map.svg|300px|right|thumb|Schematische kaart van het spoorwegennet in India]]
De [[trein]] is het meest gebruikte transportmiddel voor de lange afstand in [[India]]. Het treinverkeer wordt door het hele land verzorgd door het overheidsbedrijf de [[Indian Railways]]. Het spoorwegennet doorsnijdt het hele land en heeft een totale lengte van 63.140 km (2002<ref name=features>[http://www.indianrail.gov.in/abir.html Salient Features of Indian Railways]</ref>). Het is een van de grootste en drukste spoorwegennetten ter wereld met dagelijks zo'n veertien miljoen passagiers en meer dan een miljoen ton vracht (2002<ref name=features />). Het netwerk ligt verspreid over 28 staten en drie unieterritoria, en staat tevens in verbinding met de buurlanden [[Nepal]], [[Bangladesh]] en [[Pakistan]]. De spoorwegen vormen een belangrijk onderdeel van de Indiase cultuur.
 
==Geschiedenis==
[[AfbeeldingBestand:India-rail-1870.png|300px|right|thumb| Omvang van de ''Great Indian Peninsular Railway'' in 1870. De GIPR was op dat moment een van de grootste spoorwegmaatschappijen.]]
Het plan om een spoorwegennet in [[Brits-Indië]] aan te leggen kwam voor het eerst in [[1832]] op tafel, maar voor meer dan tien jaar werden het plan niet uitgevoerd. In [[1844]] stond de toenmalige Gouverneur-Generaal van India [[Henry Hardinge|Lord Hardinge]] het private ondernemingen toe om een spoorwegennet aan te leggen. Er werden twee nieuwe spoorwegondernemingen opgericht en de [[Britse Oost-Indische Compagnie]] werd gevraagd om deze ondernemingen hierin te assisteren. Interesse van meerdere Britse investeerders leidde tot de snelle aanleg van spoorlijnen in de daar op volgende jaren.
 
De eerste trein in India werd op [[22 december]] [[1851]] operationeel en werd gebruikt om constructiemateriaal te verslepen in [[Roorkee]]. Op [[16 april]] [[1853]] reed de eerste passagierstrein in India van het station ''[[Chhatrapati Shivaji Terminus|Bori Bunder]]'' (tussen [[1897]] en [[1996]] ''Victoria Terminus'', sindsdien ''Chhatrapati Shivaji Terminus'') in [[Bombay]] naar [[Thane (stad)|Thane]], over een lengte van 34 km<ref>[http://www.indianrailways.gov.in/evolution/history.htm Indian Railways: "16th April, 1853...............The Beginning"]</ref>.
 
De Britse overheid moedigde het opzetten van spoorwegmaatschappijen door private investeerders aan, met behulp van een plan waarmee de investeerders tijdens de beginjaren van de onderneming gegarandeerd een jaarlijkse teruggave van vijf procent kregen. Wanneer de investering dan was terugbetaald zal de spoorwegmaatschappij onder de hoede van de overheid komen, maar de oorspronkelijke maatschappij bleef verantwoordelijk voor de dagelijkse gang van zaken.
 
Het spoorwegnet had in [[1880]] een totale lengte van zo'n 14.500, vooral bestaande uit zich uitwaaiende lijnen vanaf de drie havensteden; [[Bombay]], [[Madras]] en [[Calcutta]], richting het binnenland. In [[1895]] was India begonnen om haar eigen [[Locomotief (spoorwegmaterieel)|locomotieven]] te bouwen en in [[1896]] werden er ingenieurs en locomotieven naar [[Oeganda]] gestuurd om mee te helpen met de bouw van de Oegandese spoorwegen.
 
Spoedig begonnen diverse onafhankelijke vorstendommen hun eigen spoorwegen aan te leggen en het totale spoorwegnet verspreide zich zo ook over de huidige staten [[Assam]], [[Rajasthan]] en [[Andhra Pradesh]]. Een spoorwegraad werd in [[1905]] operationeel<ref name=irastimes>[http://www.irastimes.org/Financecodevol1/Default.asp Indian Railway Finance Code Volume I]</ref>, maar de macht was formeel nog in handen van de [[Onderkoning van India|onderkoning]] [[George Curzon|Curzon]]<ref>[http://web.archive.org/web/20080108111033/http://www.irastimes.org/Financecodevol1/Default.asp The Indian Railways Fan Club: IR History: Part - III (1900 - 1947)] (via archive.org)</ref>. De spoorwegraad opereerde onder de bescherming van het Ministerie van Handel en Industrie<ref name=irastimes /> en had drie leden; een overheidsfunctionaris als voorzitter, een manager van de spoorwegen uit [[Engeland]] en een tussenpersoon van een van de spoorwegmaatschappijen. Voor het eerst in de geschiedenis begonnen de spoorwegen een klein beetje winst te maken. In [[1907]] waren vrijwel alle spoorwegmaatschappijen door de overheid overgenomen.
 
Het jaar daarop werd de eerste [[elektrische locomotief]] in gebruik genomen. In de [[Eerste Wereldoorlog]] werden de spoorwegen gebruikt voor de Britten buiten India. Aan het einde van de Eerste Wereldoorlog hadden de spoorwegen zo geleden dat ze in een slechte staat verkeerden. De overheid nam het beheer van de spoorwegen over en verwijderden in [[1920]] de koppeling tussen de financiën van de spoorwegen en andere overheidsinkomsten.
Regel 20:
 
==Sporen==
[[AfbeeldingBestand:Irbgtrack.jpg|300px|right|thumb|De exprestrein tussen [[Madras]] en [[Kanyakumari (plaats)|Kanyakumari]] op breedspoor.]]
De totale spoorlengte dat door de Indian Railways wordt gebruikt is 108.805 km en het totaal aantal kilometers van het spoorwegnet bedraagt 63.140 km (2002<ref name=features />. 40% van de spoorlengte en 28% van het spoorwegnet is geëlektrificeerd. De spoorsecties zijn geclassificeerd voor snelheden tussen de 75 en 160 km/u. De spoorwegen in India gebruiken drie soorten [[spoorwijdte]]; [[breedspoor]], [[meterspoor]] en [[smalspoor]].
 
Regel 30:
Onderstaande tabel geeft een overzicht van de klassen die nog worden gebruikt<ref>[http://www.irfca.org/faq/faq-travel.html The Indian Railways Fan Club: "General Information on travelling by IR"]</ref>
 
{| class="wikitable"
{| {{prettytable}}
! <span style="cursor:help;" title="Afkorting">Afk.</span> !! Naam !! Omschrijving
|- valign=top
| 1A || The First Class AC ''(eerste klas met klimaatregeling)'' || Dit is de duurste klas met prijzen die in overeenstemming zijn met die voor vliegreizen. Deze wagon met klimaatregeling is alleen aanwezig op de populaire trajecten tussen de verschillende metropolen en kan achttien passagiers vervoeren. De wagons hebben vloerbedekking, slaapaccommodatie, inclusief bedgoed, en de mogelijkheid voor privé-coupés.
|- valign=top
| 2A || AC-Two tier ''(twee verticale rijen met klimaatregeling)'' || Wagons met klimaatregeling en slaaphutten, voldoende beenruimte, gordijnen en persoonlijke leeslampen. Met gordijnen voor de privacy als afscheiding en het bedgoed zit in de prijs inbegrepen. Een wagon op een breedspoor kan 48 passagiers vervoeren.
Regel 41:
| 3A || AC Three tier ''(drie verticale rijen met klimaatregeling)'' ||Wagons met klimaatregeling en slaaphutten. Minder goed uitgerust dan 2A, met meestal geen leeslicht en gordijnen voor de privacy. Een wagon op een breedspoor kan 64 passagiers vervoeren.
|- valign=top
| CC || AC Chair Car ''(zitwagon met klimaatregeling)'' || Een wagon met klimaatregeling en totaal vijf stoelen op een rij. Wordt gebruikt voor dagreizen tussen de steden.
|- valign=top
| EC || Executive Class Chair Car ''(luxueuze zitwagon met klimaatregeling)'' || Een wagon met klimaatregeling en totaal vier stoelen op een rij. Wordt gebruikt voor dagreizen tussen de steden.
Regel 54:
Aan het einde van de trein bevindt zich een speciaal compartiment voor de [[conducteur]] . Een standaard passagierstrein heeft in het algemeen vier compartimenten voor ''klasse G'', twee aan de voorkant en twee aan de achterkant, waarvan er een alleen voor vrouwen. Het exacte aantal is afhankelijk van de behoeften op een traject. Een bagagecompartiment wordt ook aan de voorkant of achterkant toegevoegd. In sommige treinen zijn er ook postcompartimenten aanwezig. Op langere treintrajecten bevindt er zich in het midden van de trein meestal ook een voorraadwagon.
 
{{commonscatCommonscat|Railways in India}}
{{appendixAppendix|bron|
{{referencesReferences}}
}}