Spectroscopie: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
HHahn (overleg | bijdragen)
k links
Regel 1:
[[Bestand:Light dispersion conceptual waves.gif|thumb|right|300px|Artistieke animatie van de [[Dispersie (natuurkunde)|kleurschifting]] door een [[Prisma (optica)|prisma]] waarbij een spectrum van kleuren zichtbaar wordt. In het echt golft het licht niet, maar volgt het rechte lijnen. Wel wordt blauw licht sterker gebroken dan rood.]]
'''Spectroscopie''' is een verzamelnaam voor wetenschappelijke technieken om stoffen te onderzoeken aan de hand van hun [[spectrum]], hun wisselwerking met straling van verschillende energie. Spectroscopische technieken worden toegepast in de [[natuurkunde]], [[analytische scheikunde]] en [[fysische chemie]] om de eigenschappen van samengestelde [[molecuul|moleculaire]], [[atoom|atomair]]e of [[subatomair deeltje|subatomair]]e systemen te achterhalen of omgekeerd de samenstelling van een monster te bepalen.
 
Oorspronkelijk werd de term spectroscopie alleen gebruikt voor onderzoek naar atomen en moleculen, waarbij alleen [[straling]] van verschillende golflengten van het [[elektromagnetisch spectrum]] ([[infrarood]][[straling]], [[licht]], [[ultraviolet]][[straling]] of [[röntgenstraling]] een rol speelt (bijvoorbeeld [[ramanspectroscopie]]). Voor de beschrijving en analyse van atomen spreekt men van [[atoomspectroscopie]], dito voor moleculen van [[molecuulspectroscopie]].
 
Spectroscopie kijkt naar de toestanden van [[Microscopie|microscopisch]]e systemen. Deze zijn veelal [[Discrete wiskunde|discreet]], met een [[energie]]niveau, een [[Halveringstijd|levensduur]], [[spin (kwantummechanica)|spin]], [[pariteit]], een [[spectrum]] van eigenschappen dat kan worden beschreven in de [[kwantummechanica]]. Een instrument waarmee het [[spectrum]] van straling bestudeerd wordt heet een [[spectroscoop]].
 
In het algemeen wordt binnen de spectroscopie van een systeem de inwendige structuur beschreven met het [[spectrum]] van [[metastabielEvenwicht|metastabiele]]e (soms slechts extreem kortdurende) toestanden ([[excitatie (kwantummechanica)|excitatie]]s), die kunnen worden gevormd door [[absorptie]] van straling en die kunnen vervallen door [[emissie (natuurkunde)|emissie]] (uitzenden) van straling. Door het bestaan van [[behoudswettenbehoudswet]]ten kan het spectrum van het te bestuderen systeem worden bepaald door waarneming van geabsorbeerde of geëmitteerde straling.
Hierbij kan straling naast electromagnetisch ook van een andere aard zijn, zoals [[elektron]]en ([[betastralingbètastraling]]), heliumkernen ([[alfastraling]]) of nog andere deeltjes (bijv. [[proton (deeltje)|proton]]en, [[neutron]]en).
 
Hetzelfde geldt voor subatomaire materie, zo spreekt men bij de studie van [[atoomkern]]en van kernspectroscopie, waarbij hoogenergetische electromagnetische straling ([[gammastraling]]) een hoofdrol speelt. Ook bij de studie van tal van gebonden systemen van [[Elementair deeltje|elementaire deeltjes]] gebruikt men de term spectroscopie, zo kent men bijvoorbeld [[positronium]]spectroscopie, [[hadron]]spectroscopie, [[meson]]spectroscopie, en dergelijke.
 
== In de astronomie ==