Pools-Russische Oorlog (1919-1921): verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k Categorie:Oorlog van Rusland verwijderd (HotCat.js) |
k sp, replaced: noord-oosten → noordoosten met AWB |
||
Regel 19:
De grenzen tussen Polen en Sovjet-Rusland waren in de [[Vrede van Versailles (1919)|Vrede van Versailles]] niet vastgelegd, en gebeurtenissen na de oorlog zorgden voor een dynamiek: de [[Russische Revolutie (1917)|Russische Revolutie]] van [[1917]], het ineenstorten van het [[Russische Rijk]], het [[Duitse Rijk]] en [[Oostenrijk-Hongarije]], de [[Russische Burgeroorlog]], de terugtrekking van de [[centrale mogendheden]] uit het oostfront van de Eerste Wereldoorlog; en de pogingen van Oekraïne en Wit-Rusland om onafhankelijk te worden. Het Poolse staatshoofd [[Józef Piłsudski]] zag daarom de tijd rijp de Poolse grenzen zo ver als mogelijk naar het oosten op te schuiven, gevolgd door het stichten van een door Polen geleide federatie ([[Międzymorze]]) van een aantal landen in het oosten van Midden-Europa, als een bastion tegen de wederopkomst van zowel Russisch als Duits imperialisme. Lenin daarentegen zag Polen als een brug, waarlangs het [[Rode Leger (Sovjet-Unie)|Rode Leger]] andere communistische bewegingen in Europa kon bijstaan, en zo andere revoluties kon bewerkstelligen met name in Duitsland en Italië. Het was Lenins bedoeling over land contact te maken met deze landen om de destijds (vlak na de 1e Wereldoorlog) sterke Communistische bewegingen in deze landen van wapens en andere hulp te voorzien ten behoeve van de wereldrevolutie<ref>Adam Zamoyski, ''De slag om Warschau'' Lenins mislukte aanval op Europa, Hoofdstuk 1, Uitg. Balans Amsterdam (2009), ISBN 978-94-600-3000-8</ref>. De Duitse haven- en spoorarbeiders blokkeerden gedurende deze oorlog op verzoek van Lenin alle uitvoer en doorvoer van goederen naar Polen.
In 1919 had het Poolse leger het grootste deel van het westen van Oekraïne onder controle, na een overwinning in de [[Pools-Oekraïense Oorlog]]. De [[West-Oekraïense Volksrepubliek]] probeerde tevergeefs een staat op te richten in een gebied dat door zowel Polen als Oekraïne geclaimd werd. Ter zelver tijd kregen de [[bolsjevieken]] de overhand in de Russische burgeroorlog. Zij trokken naar het westen, in de richting van de betwiste gebieden. Aan het eind van 1919 had zich een frontlijn gevormd. Schermutselingen aan de grens mondden uit in een open oorlog, na het [[Kievoffensief (1920)|Kievoffensief]] van Piłsudski in april [[1920]], waarin Polen verder Oekraïne in was getrokken. Het Rode Leger lanceerde een tegenaanval, die aanvankelijk veel succes had. De Sovjet-troepen wisten het Poolse leger terug te drijven tot [[Warschau]] en ten noorden ervan nog verder westelijk. Dit leidde echter tot een vrees in de rest van Europa dat het Rode Leger weldra de grens met Duitsland zou bereiken, wat de belangstelling van de westerse mogendheden voor de oorlog vergrootte. Halverwege de zomer leek de val van Warschau onvermijdelijk, maar in augustus was het tij gekeerd, en boekten de Poolse strijdkrachten een onverwachte en beslissende overwinning in de [[Slag van Warschau (1920)|Slag bij Warschau]]. Piłsudski vormde een reserveleger ten zuiden van Warschau en rukte daarmee in een vijftal colonnes naar het
== Voetnoten ==
| |||