Tristan und Isolde (opera): verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Citaat toegevoegd. Smekend lijkt me te sterk uitgedrukt, hoewel Chamberlain "Flehend" schrijft.
Advance (overleg | bijdragen)
k sp met AWB
Regel 27:
In [[1849]] zag Wagner zich gedwongen zijn positie als dirigent aan de [[Semperoper|Sächsische Staatsoper]] op te geven, omdat hij werd gezocht door de autoriteiten vanwege zijn deelname aan de onsuccesvolle [[Mei-Revolutie]] in Dresden. Hij liet zijn vrouw, [[Minna Planer|Minna]], achter in Dresden, en vluchtte naar [[Zürich (stad)|Zürich]]. Daar, in [[1852]], ontmoette hij de welvarende zijdehandelaar [[Otto Wesendonck]]. Wesendonck werd een aanhanger en [[mecenas]] van Wagner, terwijl zijn vrouw, [[Mathilde Wesendonck|Mathilde]], Wagners muze werd. Hoewel Wagner werkte aan ''[[Der Ring des Nibelungen]]'', raakte hij gefascineerd door de [[legende]] van [[Tristan en Isolde]].
 
Volgens zijn autobiografie, ''Mein Leben'', besloot Wagner de Tristanlegende op muziek te zetten omdat zijn vriend, Karl Ritter, bezig was met een dramatische versie van datzelfde werk. Naar Wagners mening had Ritter te weinig nadruk gelegd op de "diepe tragiek" en te veel op de avontuurlijke aspecten van het verhaal. Daarnaast<blockquote>"kwam het voor een deel door de ernstige stemming waarin [[Arthur Schopenhauer|Schopenhauer]] mij deed verkeren, die mij ertoe dreef een geëxalteerde uitdrukking van het wezen daarvan te vinden. Daartoe besloot ik mij te gaan bezighouden met de ''Tristan en Isolde''".<ref>Wagner, Richard: [http://www.zeno.org/Literatur/M/Wagner,+Richard/Autobiographisches/Mein+Leben/Dritter+Teil%3A+1850-1861 ''Mein Leben. Dritter Teil: 1850-1861''].</ref></blockquote>
 
In een brief aan [[Franz Liszt]], [[16 december]] [[1854]], maakte Wagner melding van zijn voornemen de ''Tristan'' te gaan schrijven: <blockquote>"Omdat ik in mijn leven nooit echt het geluk van de liefde ervaren heb, wil ik een gedenkteken oprichten voor deze mooiste aller dromen, een werk waarin deze liefde volledig tot uitdrukking komen kan: ik heb in mijn hoofd een ''Tristan en Isolde'' ontworpen, een eenvoudige, maar volbloedige muzikale weergave; met de 'zwarte vlag' die op het einde waait, zal ik mij dan toedekken om — te sterven. —".<ref>[http://ia301512.us.archive.org/1/items/briefwechselzwis02wagn/briefwechselzwis02wagn.pdf ''Briefwechsel zwischen Wagner und Liszt, vom Jahre 1854 bis 1861'' (deel II), p. 45-46]</ref></blockquote> In dezelfde brief refereerde hij ook aan Schopenhauer, wiens hoofdgedachte volgens Wagner "de uiteindelijke ontkenning van de wil tot leven" is.
 
Tegen het einde van 1854 had Wagner een ontwerp klaar van een opera in drie aktes met als thema het ''Tristan''-verhaal, gebaseerd op [[Gottfried von Strassburg]]s vertelling, maar het was pas in augustus [[1857]], dat Wagner zijn werk aan de [[Siegfried (opera)|Siegfried]] terzijde legde en hij zich met volle aandacht aan de ''Tristan'' ging wijden. Op 20 augustus begon hij met het schrijven van het [[libretto]]; het kwam gereed op 18 september.<ref>''Richard Wagner. Leben - Werk - Wirkung'', Hermes Handlexikon, Econ Taschenbuch Verlag, 1983</ref> Wagner en zijn vrouw Minna woonden in de directe nabijheid van de villa van Wesendonck, die ze onderdak had verleend. Hier, tijdens zijn werk aan de ''Tristan und Isolde'', was Mathilde Wesendonck Wagners muze. Of de relatie meer dan alleen [[Platonische liefde|platonisch]] was is onbekend. Op een avond in september van dat jaar las Wagner zijn gereedgekomen libretto voor aan een publiek, waaronder zijn vrouw Minna, Mathilde Wesendonck, en zijn toekomstige minnares en vrouw [[Cosima Wagner|Cosima von Bülow]].
Regel 42:
 
==Uitvoeringen==
De volgende ''Tristan''-produktieproductie was in [[Weimar]] in [[1874]], en Wagner zelf begeleidde een andere produktieproductie, in [[Berlijn]], in maart [[1876]]. Het werk werd pas in Wagners [[Bayreuther Festspiele|eigen theater]] opgevoerd in [[1886]], toen de componist al overleden was. Deze uitvoering, een productie van Cosima Wagner, zijn weduwe, ontving veel bijval. Bij de herhalingen in de jaren 1889 en 1892 was de zaal geheel gevuld, en in de jaren waarin de ''Tristan'' niet werd opgevoerd ontving de theaterleiding brieven waarin men dringend om opname van juist dit werk in het programma vroeg.<ref>Chamberlain, H. S.: ''1876—1896. Die ersten zwanzig Jahre der Bayreuther Bühnenfestspiele'', Lorenz Ellwanger, Bayreuth 1896, p. 34.</ref> De eerste uitvoering buiten Duitsland was in het [[Theatre Royal, Drury Lane]] in [[1882]], gedirigeerd door [[Hans Richter (dirigent)|Hans Richter]], die ook de eerste produktieproductie in [[Royal Opera House|Covent Garden]] dirigeerde, twee jaar later. De eerste opvoering in Amerika was bij de [[Metropolitan Opera]] in december [[1886]] onder leiding van [[Anton Seidl]].
 
==Zie ook==