Geschiedenis van Noord-Brabant: verschil tussen versies

==Hertogdom Brabant==

[[Bestand:Brabant1477.png|thumb|left|250px|Brabant in 1477]]

'''Brabant''' was oorspronkelijk de naam van een [[Karolingen|Karolingisch]] [[gouw (Germaans)|gouwgraafschap]] ([[pagus Bracbatensis]]) dat zich uitstrekte tussen de [[Schelde (rivier)|Schelde]] en de [[Dijle]]. Vanaf de [[13e eeuw]] is het de naam van een [[hertogdom]] in het westen van het [[Heilige Roomse Rijk]].

 

[[Bestand:Blaeu 1645 - Tertia pars Brabantiæ qua continetur Marchionat SRI horum urbs primaria Antverpia.jpg|thumb|275px|Kaart van gedeelte Brabant in [[1645]] gemaakt door [[Joan Blaeu|Blaeu]]]]

[[Bestand:Blaeu 1645 - Quarta pars Brabantiæ cujus caput Sylvaducis.jpg|thumb|275px|Kaart van gedeelte Brabant in [[1645]] gemaakt door [[Joan Blaeu|Blaeu]]]]

=== Brabant start de algemene opstand ===

Bij Karels opvolger, [[Filips II van Spanje]] liep het echter mis. De [[Tachtigjarige Oorlog]] brak uit omwille van diens eigenzinnige kerkhervormingen. In het begin hield Brabant zich afzijdig, maar na de massale muiterijen onder de Spaanse troepen en uiteindelijk de plundering van [[Antwerpen (stad)]] (de ''[[Spaanse Furie (Antwerpen)|Spaanse Furie]]'') in november [[1576]], riepen de Staten van Brabant op eigen voorstel de [[Staten-Generaal van de Nederlanden]] bijeen, waaruit de [[Pacificatie van Gent]] voortkwam. Even later verenigden alle gewesten (behalve [[Hertogdom Luxemburg|Luxemburg]]) zich in de [[Unie van Brussel]] tegen de aanwezigheid van de Spaanse troepen. Op deze manier wist Brabant in samenwerking met [[Willem van Oranje]] de gematigde en radicale opstandelingen te verenigen. De nieuwe landvoogd, [[Don Juan van Oostenrijk]], moest zwichten voor deze massale opstand en liet zijn troepen terugtrekken naar het Spaansgezinde Luxemburg na de ondertekening van het [[Eeuwig Edict (1577)|Eeuwig Edict]].<br />

 

=== Parma's offensief ===

De opvolger van Don Juan, de Spaanse generaal [[Alexander Farnese]], heroverde in de jaren [[1579]]-[[1585]] geheel Brabant.<br />

Op [[1 juli]] 1579 vond het [[Schermersoproer]] plaats; toen raakten de calvinisten en katholieken van [['s-Hertogenbosch]] met elkaar slaags en na een bloedig gevecht overwonnen de katholieken, die de stad uitleverden aan de Spanjaarden. Om te voorkomen dat het katholieke [[Heerlijkheid Mechelen|Mechelen]] hetzelfde zou doen, nam de staatse burgemeester van [[Brussel (stad)|Brussel]], [[Olivier van den Tympel]] de stad uit voorzorg in ([[Engelse furie]]). Bovendien sloten alle Brabantse steden (natuurlijk op de Spaanse steden 's-Hertogenbosch en Leuven na) zich dat jaar aan bij de [[Unie van Utrecht (1579)|Unie van Utrecht]]. In 1581 verklaarden de bij deze Unie aangesloten gewesten zich onafhankelijk met het [[Plakkaat van Verlatinghe]]. Ondertussen veroverden de Spanjaarden [[Breda]] ([[Furie van Houtepen]]). Het volgende jaar valt [[Lier (stad)|Lier]] door verraad in Spaanse handen.

 

=== Maurits' offensief ===

Met de vernietiging van de [[Spaanse Armada]] in [[1588]] keerde het tij van de oorlog; [[Maurits van Oranje|Maurits van Oranje-Nassau]] en [[Willem Lodewijk]] begonnen een grote [[veldtocht]] om Brabant te heroveren voor de [[Republiek der Verenigde Nederlanden]]. Als eerste werd Breda heroverd met het [[Turfschip van Breda|Turfschip]].<br />

Later versloeg [[Frederik Hendrik]] de Spanjaarden in het [[Beleg van 's-Hertogenbosch]].

 

== Franse tijd ==

In [[1795]] werd de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden omvergeworpen en de [[Bataafse Republiek]] gesticht, die de katholieken als gelijkwaardige burgers erkende. De grenzen verschoven vele malen in de Franse tijd. Het [[generaliteitslanden|Generaliteitsland]] Staats-Brabant werd in 1795 een provincie, met de naam: ''[[Bataafs-Brabant]]'', maar al in 1798 werd die opgesplitst nieuwe departementen door de [[Frankrijk|Franse]] overheersers.