Misdienaar: verschil tussen versies

Een '''misdienaar''' is een [[leek (rooms-katholieke Kerk)|leek]] die tijdens [[mis|H. Missen]] van de [[Rooms-katholieke Kerk]] de [[priester]] behulpzaam is. Er wordt soms een onderscheid gemaakt tussen ''misdienaar'' (tot 12 jaar), ''serviënt'' (van 12 tot 16 jaar) en ''[[acoliet]]'' (16 jaar en ouder); soms ontbreekt de "fase" van serviënt.

De taken van een misdienaar zijn divers. Misdienaars zijn verantwoordelijk voor het gereedmaken van de [[Altaar (religie)|altaartafel]]. De [[ciborie (vaatwerk)|ciborie]] of schaal met nog niet-geconsacreerde [[hostie]]s en [[miskelk|kelk]] worden door hen met zorg aan de priester gegeven. Ook zorgen zij voor water en wijn, zodat deze gemengd kunnen worden voorafgaand aan de [[consecratie]] en voor de handwassing. Daarnaast wordt een bel geluid bij binnenkomst en wordt er [[Altaarschel|gebeld]] tijdens de consecratie. Ook de [[wierook]] en het [[wierookvat]] en het [[wijwatervat]] met daarin de [[wijwaterkwast]] vallen onder de taken van de misdienaar. De misdienaar houdt soms ook bij de [[communie]] van de gelovigen een [[pateen|communiepateen]] onder de kin van de communicanten; de [[priester]] legt dan ondertussen de heilige [[hostie]] op de tong van de gelovigen. Ook het plechtig binnendragen van het [[evangelie]], [[kaars]]en (waaronder de forse [[Paaskaars]] en [[Adventskaars]]) of het [[processiekruis]] kunnen tot de taken behoren. De taken kunnen - tegenwoordig - per [[parochie (kerk)|parochie]] wel sterk verschillen. In sommige kerken delen de misdienaars ook tekeningen uit aan de kinderen.

Tot ver in de 20e eeuw mochten in veel kerken meisjes en vrouwen geen misdienaar of andere functie (zoals [[lector_(liturgie)| lector]]) vervullen, omdat zij niet bevoegd waren het [[Priesterkoor|priesterkoor]] te betreden. In veel kerken hebben - onder invloed van de vernieuwingen binnen de Kerk - sindsdien meisjes-misdienaren hun intrede gedaan indien de [[bisschop]] van het diocees dit toestaat, overigens tot ongenoegen van bepaalde gelovigen. Het kerkelijk recht en de encyclieken en decreten van de [[Heilige Stoel]] staan dienaren van het vrouwelijke geslacht aan het [[Altaar (religie)|altaar]] niet toe.

Een [[acoliet]] is een (jong) volwassene. Deze begeleidt de jongere misdienaars. De benaming acoliet betekent plaatsvervanger: het acolythaat behoorde vanouds tot de [[Lagere en hogere wijdingen|lagere wijdingen]]. Acolieten mogen met toestemming van de bisschop ook de communie uitreiken in geval van een noodsituatie of een priester met een handicap.

Misdienaars en [[acoliet]]enacolieten dragen een [[toga (kledingstuk)|toogtoga]] met daarover de [[superplie]]. NaSinds het [[Vaticanum II|Vaticaans concilie]] dragen sommige misdienaars ook wel eens een [[albe (onderkleed)|albe]]. Overigens bestaat inIn [[Frankrijk]] er ookbestaat een lange traditie vandat misdienaars die een albe en [[cingel (koord)|cingel]] dragen. Vanaf eind jaren 1970 ziet men ook meer en meer vrouwelijke misdienaars, waarvoorin een albe geschikter lijkt dan een toog met superplie.

In de Anglicaanse Kerk draagt de acolythacoliet die het kruis voortdraagt (Croceferarius) in processie een tuniek, het traditionele kleed van de subdiaken.