Kaarlo Juho Ståhlberg: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k genitief
DennisPeeters (overleg | bijdragen)
k typo(s) met AWB
Regel 8:
Van 1908 tot 1918 was Ståhlberg hoogleraar [[bestuursrecht]] aan de [[Universiteit van Helsinki]]. In 1917 werd hij, na de [[Februarirevolutie (1917)|Februarirevolutie]], voorzitter van het Grondwetgevende Comité en stelde hij samen met de andere leden van het Comité een [[republiek|republikeinse]] en [[democratie|democratische]] [[grondwet]] op. In [[november]] [[1917]] werd [[Finland]] een [[onafhankelijkheid (staatkunde)|onafhankelijke]] staat. In [[1918]] landde er een [[Duitsland|Duitse]] expeditiemacht in [[Finland]] om samen met het [[Witte Leger]] het revolutionaire [[Rode Leger (Sovjet-Unie)|Rode Leger]] van de [[Socialistische Radenrepubliek Finland]] ([[februari]]-[[april]] [[1918]]) te verslaan. Premier [[Pehr Evind Svinhufvud]] steunde daarna de kandidatuur van de Duitse prins [[Väinö I van Finland|Frederik Karel van Hessen]] (familie van keizer [[Wilhelm II van Duitsland]]). Ståhlbergs republikeinse grondwet verdween tijdelijk in de ijskast.
 
In [[november]] [[1918]] viel het Duitse keizerrijkKeizerrijk en prins Frederik (inmiddels bekend onder de naam koning [[Väinö I van Finland]]) trok zich als kandidaat voor de troon terug. Op [[17 juli]] [[1919]] werd de [[Finland|Republiek Finland]] uitgeroepen. Er werd een [[presidentieel systeem]] ingevoerd. Ståhlberg bepleitte de invoer van directe presidentsverkiezingen, maar uiteindelijk koos de [[Senaat (Groothertogdom Finland)|Senaat]] voor het stelsel met de [[Kiesman (Finland)|kiesmannen]] (indirecte verkiezing). Als belangrijkste presidentskandidaten golden Ståhlberg en [[Carl Gustaf Mannerheim|Baron Carl Gustaf Mannerheim]]. Mannerheim werd gesteund door de centrum-rechtse partijen en Ståhlberg door de [[liberalisme|liberale]] partijen (w.o. zijn eigen [[Nationale Progressieve Partij (Finland)|Nationale Progressieve Partij]]), de [[Agrarische Partij (Finland)|Agrarische Partij]] en de [[Sociaaldemocratische Partij van Finland|Sociaaldemocratische Partij]]. Ståhlberg won de verkiezingen en op [[27 juli]] [[1919]] werd hij de eerste president van [[Finland]].
 
Als president voerde Ståhlberg een democratisch bewind. Zijn buitenlandpolitiek was gericht op [[Polen]], [[Groot-Brittannië]] en [[Frankrijk]]. Zijn pogingen om de betrekkingen met de [[Entente]]-mogendheden (Verenigd Koninkrijk, Frankrijk) te verbeteren waren echter niet altijd succesvol. Minder toenadering zocht hij tot [[Duitsland]] en [[Zweden]], hoewel de verstandhoudingen met die landen goed bleven. In zijn binnenlandse politiek moest hij steeds nieuwe regeringen benoemen, omdat in de jonge staat er steeds regeringswisselingen waren. Tijdens zijn presidentschap (1919-1925) waren er maar liefst 9 regeringen.