Slangenmuur: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
red
dateringen NL + verdwenen
Regel 9:
Een '''slangenmuur''' is een [[fruitmuur]], gebouwd met een slingerende lijn, die overal even dik is. Door de slingerende vorm wordt een stabiele muur verkregen zonder dat er [[steunbeer|steunberen]] gemetseld behoeven te worden. De bochten vormen beschutte plaatsen, waarin windgevoelige [[planten]] of [[struik]]en, bijvoorbeeld [[leiboom]]pjes, gepoot kunnen worden. Indien de slangenmuur op het zuiden is geplaatst is het mogelijk (sub)tropische struiken te planten zoals [[vijg (fruit)|vijgen]]. Uiteraard is hij dan ook zeer geschikt voor [[Druif (vrucht)|druiven]]. Een andere naam voor slangenmuur is abrikozenmuur.
 
Sommige slangenmuren hebben niet rondingen naar twee kanten zodat hij als het ware kronkelt, maar hebben pijlers waar geronde muren tussen zijn gemetseld. Deze zogeheten ''[[slingermuur|slingermuren]]'' worden soms slangenmuren genoemd, maar menigmaal wordt er onderscheid gemaakt tussen een slangenmuur en een slingermuur op basis van het verschil in vorm. De ''retranchementenmuurretranchement(en)muur'' wordt als een zeldzame variant van de slangenmuur gezien. Bij deze muur ontbreekt een golvend verloop en heeft in plaats daarvan terugspringende rechte muurvlakken die onderling verbonden zijn met een schuine hoek.<ref name="RCE414860">Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed,
[http://www.kich.nl/kich2010/rapport.jsp?id_qualifier=ODB:Rijksmonumentnr&id=414860 Rijksmonumentnr: 414860]</ref>
 
==Nederland==
Slangen-, slinger- en retranchementenmuren werden in Nederland met name in de 18e eeuw op [[buitenplaats]]en, [[landgoed]]eren en bij kastelen aangelegd. Op de volgende plaatsen zijn ze aanwezig:
* [[Beeckestijn|Landgoed Beeckestijn]] te [[Velsen]] (eind 18e eeuwse slangenmuur)
* [[Huis Berbice]] te [[Voorschoten]] (retranchementenmuur uit circa 1700)<ref name="RCE414860"/>
* [[Landgoed Clingendael]] te [[Wassenaar (plaats)|Wassenaar]] (slingermuur uit 1730)
* [[Cromvliet]] te [[Rijswijk (Zuid-Holland)|Rijswijk ZH]]
* [[Hilverbeek]] te [['s-Graveland (Noord-Holland)|'s-Graveland NH]] (slangenmuur (vermoedelijk rond 1730 gebouwd)<ref>Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, [http://www.kich.nl/kich2010/rapport.jsp?id_qualifier=ODB:Rijksmonumentnr&id=523707 Rijksmonumentnr: 523707]</ref>
* [[Hinderstein]] te Langbroek (slangenmuur)
* [[Huis te Manpad]] te [[Heemstede (Noord-Holland)|Heemstede NH]] heeft de langste slangenmuur van West-Europa (209 meter), die al voorkomt op een kaart uit 1730.
* [[Het Huys ten Donck]] te [[Ridderkerk]] (slingermuur)
* [[Marlot (landgoed)|Marlot]] te [[Den Haag]] (retranchementenmuur uit 1725)
* 't Oude Hof te [[Bergen (Noord-Holland)|Bergen NH]] (slangenmuur)<ref>Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, [http://www.kich.nl/kich2010/rapport.jsp?id_qualifier=ODB:Rijksmonumentnr&id=512276 Rijksmonumentnr: 512276]</ref>
* [[Rhijngeest]] te [[Oegstgeest]]
* [[Schaep en Burgh|Landgoed Schaep en Burgh]] te [['s-Graveland (Noord-Holland)|'s-Graveland]] (slangenmuur uit circa 1730)
* [[Slot Zuylen]] te [[Oud-Zuilen]] heeft ook een bekende slangenmuur (120 meter). Hij is in 1742 gebouwd door [[Diederik van Tuyll van Serooskerken]], heer van Zuilen en vader van [[Belle van Zuylen]].
* [[Spaarnberg]] te [[Santpoort]] (vroeg 19e eeuwse muur)
* [[Sparrendaal (Driebergen)|Sparrendaal]] te [[Driebergen]] (slangenmuur uit 1758)
* [[Het Stroot]] te [[Twekkelo]]<ref>Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed,
[http://www.kich.nl/kich2010/rapport.jsp?id_qualifier=ODB:Rijksmonumentnr&id=510590 Rijksmonumentnr: 510590]</ref>
* ? te [[Linschoten]] (18e eeuwse slingermuur)<ref>Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, [http://www.kich.nl/kich2010/rapport.jsp?id_qualifier=ODB:Rijksmonumentnr&id=25990 Rijksmonumentnr: 25990]</ref>
* ?<!--KICH: Oorspronkelijk gebouwd als tuinmuur om de tuin behorende bij het pand Nieuwegracht 64, in het tweede kwart van de 18e eeuw. Behoort deze misschien bij[[Leeuwenbergh Gasthuis]]???--> te [[Utrecht (stad)|Utrecht]] ter hoogte van de Schalkwijkstraat 41 (slingermuur uit circa 1735)<ref>Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, [http://www.kich.nl/kich2010/rapport.jsp?id_qualifier=ODB:Rijksmonumentnr&id=450498 Rijksmonumentnr: 450498]</ref>
 
Op [[Vechtoever]] te [[Maarssen]], [[Huis te Vogelenzang]] in [[Bloemendaal (Noord-Holland)|Bloemendaal NH]] en [[Villa Anna Maria]] in [[Dussen]] bevonden zich in vroegere tijden ook dit soort muren.
 
==Noten==