Derbent (stad): verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k typo(s), replaced: v. Chr. → v.Chr. (5) met AWB |
k typo |
||
Regel 52:
=== Middeleeuwen ===
De bloei van de stad trok ook machtige buren aan. In 522 deden de Chazaren een poging om de stad te veroveren, waarbij de Lezgiense (Albanese) [[Armeens-apostolische Kerk|Armeens-apostolische]] patriarch van de stad besloot te vluchten naar [[Barda (Azerbeidzjan)|Partaw]]. In 627 werd de stad geplunderd door de [[West-Turks Kaganaat|West-Turkse]] horden van [[Tong Yabghu]] tijdens de [[Derde Turks-Perzische Oorlog]].
In 642 deden de [[Arabieren]] een eerste poging om de stad in te nemen, maar de Chazaarse verdedigers wisten de aanval af te slaan. Een tweede poging lukte wel, maar de [[Chazaars-Arabische Oorlogen]] over deze belangrijke noordpost van de [[zijderoute]] duurden nog lang voort alvorens de Arabieren rond 733/734 onder de Arabische veldheer [[Maslama]] werkelijk de stad stevig in handen kregen, die zij '''Bâb al-Abwâb''' ("Hoofd-(Grote)poort" of "Poort der Poorten") doopten, vaak kortweg '''al-Bâb''' genoemd. Deze naam verwijst naar de rol van de stad, als vroeg-middeleeuws geopolitiek centrum op het strategische kruispunt van de handelsroutes tussen Azië en Europa. Deze naam werd nog lang na de Arabische periode aangetroffen in Arabische, Turkse en Iraanse literatuur. De bevolking werd daarop actief [[islamisering|geïslamiseerd]] en Derbent ontwikkelde zich tot een belangrijk Kaukasisch islamitisch centrum. De Arabieren maakten Derbent tot hun machtscentrum in de Kaukasus en versterkten de stad daarom verder, herstelden beschadigde gebouwen en bouwden nieuwe, zoals [[moskee]]ën en [[madrassa]]'s, waaronder de [[Juma-moskee]], nu een van de oudste ter wereld. Met name onder kalief [[Haroen al-Rashid]] kwamen de handel en kunst tot bloei in de stad. De handwerken omvatten onder andere pottenbakken, glasbewerking, metaalbewerking, juwelenmakerijen, opslag en bouw, weverijen, tapijtweverijen (bekend van de [[Derbent (tapijt)|Derbent]]-tapijten), productie van papier, zijdewerk en zeep. De landbouw rond de stad richtte zich op akkerbouw en tuinbouw, waarbij onder andere [[saffraan]], [[meekrap]], [[katoen]] en [[vlas]] werden verbouwd. Derbent onderhield destijds nauwe verbindingen via de [[Handelsroute over de Wolga]] met veel nabijgelegen gebieden en steden in het [[Nabije Oosten|Nabije]] en Midden-Oosten en [[Oost-Europa]], zoals blijkt uit middeleeuwse beschrijvingen en uit vele archeologische opgravingen. Handelskaravanen en schepen uit onder andere [[Chazarië]], het [[Kanaat van Roes]], [[Wolga-Bulgarije]], [[Abaskun]], [[Tabaristan]], [[Bandar Deylam|Deylam]], [[Khorasan|Chorasan]], [[Chorasmië]] en [[India]] deden de stad aan. Volgens Arabische historici telde de stad in de 9e eeuw meer dan 50.000 inwoners, waarmee ze de grootste van de Kaukasus zou zijn geweest, groter dan bijvoorbeeld [[Tbilisi]] en [[Ardebil (stad)|Ardebil]].
Regel 61:
=== Perzen, Ottomanen en Russen ===
In de 16e eeuw viel het gebied ten prooi aan de strijd tussen de Perzische [[Safawiden|Safawidische]] dynastie en het [[Ottomaanse Rijk]]. Na de [[Slag van de Toortsen]] in 1583 vestigde de laatste haar macht over de stad, hetgeen werd vastgelegd in het Verdrag van Ferhad Pasja of [[Verdrag van Constantinopel (1590)]]. De Perzen wisten echter in 1606 onder [[Abbas I]] hun macht over de stad te hervestigen, maar kwamen nu in aanvaring met de Russen, die onder [[Peter de Grote]] de stad tijdens de [[Russisch-Perzische Oorlog (1722-1723)]] bezetten en haar tot 1735 bezet hielden. Derbent werd in die tijd geleid door een lokale [[naib]] en de moslimgeestelijkheid. Het gevolg van
Daarop werd in 1743 het [[Kanaat Derbent]] in het leven geroepen, een staat onder het Perzisch bestuur van [[Nadir Sjah (Perzië)|Nadir Sjah]]. Vanaf 1758 regeerde kan [[Fətəli van Quba|Fətəli]] van [[Kanaat Quba|Quba]] de stad.
| |||