|
#REDIRECT [[LESS-chirurgie]]
'''LESS-techniek''' ('''L'''aparo '''E'''ndoscopic '''S'''ingle '''S'''ite- techniek), ook wel '''S'''ingle '''P'''ort '''A'''ccess ('''SPA''') of '''S'''ingle '''I'''nsicion '''L'''aparoscopic '''S'''urgery ('''SILS''') genoemd, is een [[laparoscopie|laparoscopische]] [[chirurgie|chirurgische techniek]] ([[kijkoperatie]] of knoopsgatchirurgie). Bij de LESS-operatietechniek wordt door 1 kleine [[incisie]] (snee/opening) geopereerd in plaats van meerdere incisies zoals gebruikelijk bij standaard laparoscopische operaties. De opening van 2 cm wordt gebruikelijk gemaakt ter hoogte van de [[navel]]. Hierbij blijft na verloop van tijd meestal geen enkel litteken over omdat het enige [[Litteken (huid)|litteken]] wegvalt in de navel. De techniek is in principe toe te passen bij alle operaties die via de gewone laparoscopie uitgevoerd kunnen worden.
In [[Nederland]] en [[België]] wordt deze techniek sinds 2009 op enkele plaatsen toegepast voor met name galblaasverwijderingen ([[cholecystectomie]]). Daarnaast zijn enkele baarmoederverwijderingen ([[hysterectomie]]) en nieroperaties via deze techniek uitgevoerd.
==Verschil tussen LESS-chirurgie en standaard kijkoperatie==
De standaard kijkoperatie (laparoscopie) vereist verschillende (3-5) kleine incisies (sneetjes) van maximaal 1 cm verspreid over de buik. Met de LESS-techniek ([[LESS-chirurgie]]), kan de chirurg, gynaecoloog of uroloog, de volledige operatie door één enkele incisie uitvoeren. Als de insnijding in de [[navel]] wordt gemaakt, is het litteken verborgen en gewoonlijk bijna onzichtbaar. Bij een standaard kijkoperaties zijn altijd meerdere littekens na afloop zichtbaar.
Naast dit cosmetisch verschil zou de LESS techniek ook theoretisch mogelijk de pijn verminderen en het herstel na de operatie bevorderen omdat minder beschadigingen gemaakt worden aan de complete buikwand (huid, bloedvaten, spierweefsel, perintoneum ([[buikvlies]])). Dit is echter nog niet bewezen in vergelijkende studies (2010).
Een mogelijk nadeel van de LESS-techniek zou zijn dat de kans op een navelbreuk ([[Hernia umbilicalis]]) groter is omdat de incisie in de navel bij een LESS-procedure groter is dan bij een standaard kijkoperatie. Ook dit is nog niet bewezen in vergelijkende studies (2010).
Voor de LESS techniek is een speciale “poort” (trocar) nodig via welke alle instrumenten, de camera en de toevoerslang voor koolzuurgas (CO2) voor insufflatie, door een en dezelfde opening het lichaam ingebracht kunnen worden. De speciale trocar wordt ingebracht door een kleine insnijding van ongeveer 1 tot 2.5 cm lang.
Met name bij operaties in de buikholte zoals bijvoorbeeld galblaasverwijdering ([[cholecystectomie]]), blindedarm operaties ([[appendectomie]]), operaties aan de eileiders, eierstokken of baarmoeder ([[hysterectomie]]), wordt de insnijding gemaakt in de [[navel]] zodat het overblijvende litteken zal wegvallen in de navel en een vrijwel littekenvrij resultaat wordt bereikt. Bij LESS-chirurgie aan de nieren wordt ook wel de incisie gemaakt in de flank van de patiënt ter hoogte van de nier.
==Overeenkomsten tussen LESS-chirurgie en standaard kijkoperatie==
Terwijl de toegang tot de buik via de LESS chirurgie techniek anders is dan bij een standaard kijkoperatie, is de daadwerkelijke chirurgische procedure die binnen het lichaam plaatsvindt, hetzelfde als de standaard laparoscopie.
==Ervaring in Nederland en België==
Momenteel (2010) is in Nederland en België nog maar beperkt ervaring met deze nieuwe techniek. De LESS techniek wordt slechts in enkele klinieken uitgevoerd . De meeste ervaring is opgebouwd met galblaasverwijderingen (Jeroen Bosch Ziekenhuis te 's-Hertogenbosch, VU Medisch Centrum te Amsterdam, Ziekenhuis Gelderse vallei te Ede, Isala Klinieken te Zwolle), blindedarmverwijderingen, baarmoederverwijderingen (Catharinaziekenhuis te Eindhoven) en nieroperaties (Jeroen Bosch Ziekenhuis te 's-Hertogenbosch, Universitair Ziekenuis te Gent).
==Operaties geschikt voor LESS-chirurgie==
In principe zijn alle standaard laparoscopische operaties geschikt op via LESS-chirurgie uit te voeren:
Algemene chirurgie
*Galblaasverwijdering ([[Cholecystectomie]])
*Verwijdering van blinde darm ([[Appendectomie]])
*Navelbreukoperatie ([[Hernia umbilicalis]])
*Liesbreukoperatie ([[Hernia inguinalis]])
Gynaecologie
*Baarmoederverwijdering ([[Hysterectomie]])
*Endometriose operaties
*Eierstok en eileider operaties
Urologie
*Operaties aan nieren
*Prostaatverwijdering ([[Prostatectomie]])
*Operaties aan de bijnier
== zie ook==
*[[laparoscopie]]
*[[minimaal invasieve chirurgie]]
== Externe links ==
*[http://www.wge.nl/endoscopie/innovaties/ standpunt NVEC]
*[http://www.less-surgery.eu/ Informatiesite over LESS-techniek]
[[Categorie:Geneeskundig onderzoek]]
[[en:Single port access surgery]]
[[ko:단일공법]]
| 