Han Gaozu: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
MrBlueSky (overleg | bijdragen)
k Wijzigingen door Sergius (Overleg) hersteld tot de laatste versie door Guss
Sergius~nlwiki (overleg | bijdragen)
Regel 1:
'''Han Gaozu''' was een keizer van [[China]] van [[202 v.Chr.]] tot [[195 v.Chr.]] en de stichter van de [[Han-dynastie]]. Zijn persoonlijke naam was Liu Bang. Hij werd geboren in 256 v.Chr en hij stierf in 195 v.Chr. Hij kreeg acht zonen, (waaronder [[Han Wendi]] en [[Han Huidi]]), en een dochter.
 
Hij werd geboren in een lagere klas boeren-familie en hij slaagde er in om zich op te werken in de politiek waarna hij deel nam aan de opstand tegen de [[Qin-dynastie]]. Hierna versloeg hij alle andere rebellenleiders, waaronder [[Xiang Yu]], in een vierjarige burgeroorlog, van 205 tot 202 en maakte hij zich meester van heel China. Zijn bewind legde de basis voor de glorierijke [[Han-dynastie]] die vierhonderd jaar over China zou regeren en hij staat bekend als een groots Chinees keizer. In China wordt hij vereerd als een held en de etnische meerderheid van de Chinese bevolking, de Han Chinezen is naar hem vernoemd.
 
== Jeugd en carrière ==
Liu Bang werd geboren in een lagere klas boeren-familie in Pei. Hij steunde op zijn broers familie voor eten. Ook al was er meer dan genoeg voedsel om iedereen te eten te geven, ging zijn schoonzus naar de keuken om de potten leeg te schrapen, waardoor al zijn vrienden weg gingen omdat ze dachten dat de familie te arm was om hen te eten te geven. Zijn schoonzus gebruik van grove manieren zette Liu Bang er toe aan om te studeren en zijn land te dienen.
 
Nadat hij opgegroeid was werd Liu Bang een patrouille officier voor een gevangenis. Een keer was hij verantwoordelijk voor de transportatie van een aantal gevangenen naar berg Li in de huidige provincie Shaanxi. Tijdens de tocht vluchtten veel gevangen. Bang dat hij zwaar gestraft zou worden voor de ontsnapping, bood Liu Bang de rest van de gevangen hun vrijheid aan, als ze in ruil voor hem zouden vechten. Volgens een legende zouden de vrijgelaten gevangenen gevlucht zijn, een cobra zijn tegen gekomen, en daarna weer terug gevlucht zijn naar Liu Bang. Na het verhaal gehoord te hebben ging Liu Bang zelf naar de cobra toe en doodde hem. De cobra was vermoedelijk groter dan een volgroeide boom, en zijn adem was giftig, waardoor velen gevangenen stierven. Liu Bang was dapper genoeg de slang te doden en vanaf dat moment accepteerden de gevangenen hem als hun leider. Zo werd Liu Bang de leider van een bende bandieten, bestaand uit militairen en gevangenen. Op een van zijn overvallen ontmoette hij een gevangenis magistraat, die zo erg onder de indruk raakte van zijn leiders-capaciteiten dat hij hem zijn dochter, Lu Zhi, de latere [[Keizerin Lou]], te huwelijk schonk.
 
== Val van Qin en burgeroorlog ==
De [[Qin-dynastie]] verkeerde sinds de afzetting van [[Fusu]], de opvolger van [[Qin Shi Huangdi]], in chaos. Paleis-intriges en moord hadden de Qin-dynastie verzwakt, en er braken massaal opstanden uit. De Qin troepen werden uit velen gebieden verdreven en de leider van de opstandelingen werd [[Xiang Yu]]. Liu Bang creëerde een eigen machtsbasis in de staat [[Han]] en sloot zich aan bij de rebellen. Xiang Yu maakte grotendeels een einde aan de macht van de [[Qin-dynastie]]. Hij herstelde de oude koninklijke familie van de staat [[Chu]], nadat hij deze had bevrijd. Maar Liu Bang ondernam de expeditie tegen het hart van de macht van de Qin-dynastie. Hij versloeg het keizerlijke leger in de Wei-vallei en daarna veroverde hij de hoofdstad [[Xianyang]], en dwong de laatste keizer tot aftreden. [[Xiang Yu]] was echter jaloers dat hij de Qin-dynastie niet zelf ten val had kunnen brengen, en hij werd een felle vijand van Liu Bang. Hij verdreef Liu Bang uit de hoofdstad, verwoeste deze, hij doodde de laatste Qin-keizer [[Ziying]] en hij moordde de keizerlijke familie uit.
 
Liu Bang bleef de vorst van Han en hij begon met het sterk verbeteren van de landbouw en zijn leger. Hij zorgde voor goede bevoorrading en een sterke politieke organisatie. Xiang Yu had het grondgebied van Qin onderverdeeld onder drie voormalige Qin generaals. Toen Liu Bang zijn staat machtig genoeg had gemaakt, heroverde hij de staat Qin, en begon hij een oorlog tegen Xiang Yu. De kracht van zijn staat en zijn kwaliteiten als militair brachten hem veel succes. Hij slaagde er in zijn macht sterk uit te breiden, maar Xiang Yu versloeg hem meerdere malen door zijn meerderheid. Ook al won Xiang Yu telkens van Liu Bang, de politieke en diplomatieke vaardigheden van Liu Bang, en zijn grofheid, zette telkens meer mensen ertoe aan om Liu Bang te steunen en hem te verraden. Zo werd hij met elke veldslag die hij won zwakker en Liu Bang sterker. Toen hij in [[203 v.Chr]] verslagen werd in de [[Slag bij Gaixia]], kon hij zich niet herstellen en pleegde zelfmoord. Hierop veroverde Liu Bang de rest van [[China]] en maakte een einde aan alle oppositie. Hij riep zich uit tot nieuwe keizer en hij vestigde de [[Han-dynastie]].
 
== Regering als keizer ==
Nadat hij aan de macht was gekomen probeerde Han Gaozu China te herstellen van de burgeroorlogen en chaos. Hij herstelde het sterke centralistische bewind van de Qin-dynastie, hij zette de door Xiang Yu aangestelde vazallen en leenheren af, en hij stelde zijn zonen, broers, andere familieleden, vrienden en capabele ambtenaren in hun plaats aan. Hij herstelde de invloed van de overheid over het hele land en hij liet zich bij staan door een aantal zeer vaardige ministers, die op hun beurt de ambtenaren weer controleerden. Op deze manier maakte hij van China weer een sterke eenheidsstaat en verbeterde hij het politieke functioneren.
 
Ook al werd het bestuurs-systeem van de [[Qin-dynastie]] hersteld, het strenge [[Legalisme (Chinese filosofie)|legalisme]] werd grotendeels vervangen door het Confucianisme. Het verbod op confuciaanse teksten werd afgeschaft, en confuciaanse geleerden werden niet langer veroordeeld en zelfs toegelaten in het bestuur. De strenge legalistische wetten werden grotendeels geschrapt en het strenge bestuur werd iets vrijer. Deze traditie werd de hierop volgende 400 jaar gehandhaafd.
 
Hij slaagde er ook in om China`s economie weer uit het slob te trekken. Hij verlaagde de hoge belastingen en corvee voor het volk drastisch, en er werd erg bezuinigd op militaire avonturen en grootse bouwprojecten. Hij voerde staatsmonopolies in op ijzer, zout en alcohol, en hij slaagde er in om de landbouw en ambachten weer zeer tot bloei te doen komen.
 
Militair gezien ging het ook voor de wind. Han Gaozudi herwon de controle over het zuiden en een hoop grensgebieden werden tot feodale staten gemaakt als bondgenoten. Maar de enige dreiging voor de [[Han-dynastie]] kwam van uit het noorden. De [[Xiong Nu]], een noordelijk barbaars volk dat door de [[Chinese Muur]] werd tegengehouden, zorgde voor problemen. Xiong Nu maakte massaal plundertochten en vielen de grensgebieden lastig. Han Gaozudi ondernam in [[200 v.Chr.]] een veldtocht tegen de Xiong Nu. De ruige steppen verrassingsaanvallen van Xiong Nu hadden tot gevolg dat de expeditie een beschamende nederlaag werd. Hierop besloot Han Gaozu vrede te sluiten met de Xiong Nu, door ze jaarlijks geld en geschenken te sturen en de Xiong Nu koning een Han-prinses ten huwelijk te schenken, door haar invloed bleef China een hele tijd gespaard van invallen.
 
== Dood en opvolging ==
Han Gaozudi stierf in [[195 v.Chr]], ten gevolge van een pijlwond opgelopen in de strijd aan de grens. Zijn oudste zoon bij de keizerin de vijftienjarige Liu Ying volgde hem op als [[Han Huidi]].
 
== Persoonlijke informatie ==
* vader: [[Liu Zhijia]]
* moeder:[[Wang Hanshi]]
* vrouw: [[Keizerin Lou]]
* kinderen:[[Han Huidi]] en [[Han Wendi]].
 
== Zie ook ==
* [[Slag bij Jingxing]]
* [[Slag bij de Wei rivier]]
* [[Slag bij Gaixia]]
* [[Chinese geschiedenis]]
 
[[Categorie:Keizer van China]]
 
[[bo:ལིའུ་པང་།]]
[[de:Han Gaozu]]
[[en:Emperor Gaozu of Han]]
[[eo:Liu Bang]]
[[es:Liu Bang]]
[[fr:Han Gaozu]]
[[id:Kaisar Gaozu dari Han]]
[[it:Gao Zu (imperatore Han)]]
[[ja:劉邦]]
[[ko:전한 고조]]
[[lt:Liu Bang]]
[[no:Han Gaozu]]
[[pl:Liu Bang]]
[[pt:Imperador Gaozu de Han]]
[[ru:Лю Бан]]
[[sh:Car Gaozu od Hana]]
[[simple:Emperor Gaozu of Han]]
[[sv:Liu Bang]]
[[th:จักรพรรดิฮั่นเกาจู]]
[[ug:لىيۇ باڭ]]
[[vi:Hán Cao Tổ]]
[[zh:刘邦]]
[[zh-classical:漢太祖高皇帝]]
[[zh-yue:劉邦]]