Systema naturae: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Kryp (overleg | bijdragen)
k Systema naturæ title page of 1758 edition inserted
opfrissing
Regel 1:
[[Bestand:Linnaeus1758-title-page.jpg|thumb|right|Titelblad van de tiende editie van Linnaeus's ''Systema Naturae'' (1758).<ref name="Linn1758" />]]
'''Systema Naturae''' is onderéén zoölogenvan hetde bekendste werken meest invloedrijke werken van de [[Zweden|Zweedse]] plantkundige, zoöloogdierkundige en arts [[Carolus Linnaeus|Carl Linnaeus]]. De volledige titel van het boek luidt ''Systema naturae per regna tria naturae, secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis,'' te vertalen als "Systeem van de natuur door middel vanvolgens de drie rijken van deder natuur, volgensnaar de [[Klasse (biologie)|klassen]], [[orde (biologie)|ordes]], [[Geslacht (biologie) |generageslachten]] en soorten, met [generieke] kenmerken, [specifieke] verschillen, synoniemen, plaatsen.".
 
DeDeel 1 van de tiende editie van het boek, de dierkunde, gepubliceerd in 1758 (deel 2, isplantkunde, vastgelegdvolgde in 1759), geldt, bij afspraak onder zoölogen, als eenhet startpunt van de [[zoölogische nomenclatuur]].<ref name="Linn1758">{{cite book|last=Linnaeus |first=Carolus |authorlink=Carolus Linnaeus |title=Systema naturae per regna tria naturae : secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis. |edition=10th edition | year=1758 |publisher=Laurentius Salvius |location=Holmiae (Laurentii SalviiStockholm) |yearlanguage=1758la |url=http://www.biodiversitylibrary.org/bibliography/542 |accessdate=2008-09-22 |language=Latin |edition=10th edition}}</ref>
 
== Overzicht ==
Linnaeus publiceerde de eerste editie van de ''Systema Naturae'' in 1735, gedurende zijn verblijf in [[Nederland]]. Zoals gebruikelijk voor literairewetenschappelijke werken uit die tijd werd dithet gepubliceerd in het [[Latijn]]. In het boek omschreef hij het idee voor een classificatie van de natuurlijke wereld. Hij verdeelde deze hierbij in het [[dierenrijk]] (''Regnum animale''), het [[Plantenplanten]]rijk (''Regnum vegetabile'') en het "[[mineraal|mineralenrijk]]" (''Regnum lapideum'').
 
De classificatie van het plantenrijk in het boek was geen natuurlijke indeling, maar eenéén volgens Linnaeus' nieuwe, erg kunstmatige, systeem waarbij soorten met hetzelfde aantal [[meeldraden]] werden behandeld als een groep.klasse, Linnaeusen geloofdedaarbinnen datsoorten hijmet het zelfde aantal [[GodStijl (christendomplant)|Godstijlen]]’s creatiesals classificeerde,een en niet probeerde [[evolutie|evolutionaire]] relaties tussen de soorten aan te duidenorde. Zijn classificatie voor het dierenrijk was weleen meer innatuurlijke dedan natuurlijkedie van het richtingplantenrijk. Zo was hij de eerste die de mensen niet als aparte groep zagbehandelde, maar bij de [[primaten]] indeelde (als Anthropomorpha). In Linnaeus' opvatting was het werk een systematische catalogus van [[God (christendom)|God’s]] schepping; hij groepeerde organismen die op elkaar leken omdat ze op die manier eenvoudig in het werk te vinden waren. Hij was er daarbij niet op uit om ([[Evolutie|evolutionaire]])verwantschapsrelaties tussen de soorten aan te duiden.
 
In de jaren na de eerste publicatie kwam Linnaeus regelmatig met uitgebreidereherziene en herzieneuitgebreidere versies van zijn werk. De eerste versieeditie, uitvan 1735, telde elf pagina’s, maar de laatste editie uitdie nog van zijn hand was, die van 1767, al ongeveer 3000 pagina’s. Hij kwamherzag een aantal keer terug opkeren zijn eerdere verdelingenindelingen. Zo classificeerdedeelde hij de [[walvissen]] bijvoorbeeld aanvankelijk alsbij de [[vissen (dieren)|vissen]] in, maar vanaf de 10e editie alsbij de [[zoogdieren]]. Ook introduceerde hij vanafVanaf de 10e editie droegen '''alle''' soorten (dus ook die uit monotypische geslachten) consequent een[[Binomen|dubbele namennaam]]. voorDit laatste is er de diersoortenreden van dat het boek later is aangewezen als beginpunt van de zoölogische nomenclatuur. Het beginpunt van de botaniche nomenclatuur ligt een paar jaar eerder omdat Linnaeus in de ''[[Species Plantarum]]'' van 1753, een werk dat alleen over planten gaat, de binominale nomenclatuur al consequent voor planten had ingevoerd.
 
== Externe links ==