Opwarming van de Aarde: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Wikididact (overleg | bijdragen)
Wikididact (overleg | bijdragen)
Regel 26:
{{zieook|Zie [[Klimaatverandering]] voor meer informatie over klimaatsveranderingen in het verleden.}}
{{zieook|Zie [[Broeikaseffect]] voor meer informatie over de fysische oorzaken van de opwarming van de Aarde.}}
Het IPCC concludeert in zijn rapport van 2007 dat de opwarming sinds de [[industriële revolutie]] vooral het gevolg is van de uitstoot van [[broeikasgas]]sen als [[kooldioxide]] (CO<sub>2</sub>) en [[methaan]] (CH<sub>4</sub>). Zie ook de figuren 'Verandering van de stralingsforcering' en 'Bijdrage van verschillende factoren aan de opwarming van de Aarde'. Tot nu toe is er geen alternatieve verklaring geopperd in een gereviewd tijdschrift voor de gemeten temperatuurstijging sinds 1900. De grootste onzekerheden komen van [[fijn stof]] en de invloed van wolken (zie nevenstaande figuur). De concentraties van broeikasgassen in de atmosfeer zijn momenteel de hoogste in minstens 650.000 jaar. De toename is grotendeels het gevolg van menselijk handelen; vooral verbranding van fossiele brandstoffen (inclusief de onbedoelde kolenbranden in China), productie van [[cement]] en [[glas]], maar ook door [[landbouw]], [[veeteelt]] en verandering van landgebruik, vooral ontbossing. Recentelijk is gebleken dat de veelteeltveeteelt het grootste aandeel heeft in de uitstoot van broekasgassen.<ref>Steinfeld H., ''et al'' (2006) [http://www.fao.org/docrep/010/a0701e/a0701e00.HTM Livestock’s Long Shadow], FAO</ref><ref> Robert Goodland, Jeff Anhang (2009) [http://www.worldwatch.org/node/6294 Livestock and Climate Change](WorldWatch Institute)</ref> Er zijn ook andere bijdragen aan de opwarming, zoals [[Klimaatverandering|geologische cycli]] en vulkanisme, maar deze zijn relatief (zeer) klein.<ref name="ipcc"/> De emissies van CO<sub>2</sub> door vulkanen zijn veel lager dan antropogene emissies.<ref name="tar" >[http://www.grida.no/climate/ipcc_tar/wg1/pdf/TAR-03.PDF IPCC Third Assessment Report "Climate Change 2001: The Scientific Basis" p. 189]</ref>
 
Verschillende wetenschappelijke publicaties laten zien dat ook de zon invloed heeft op het klimaat. De zon vertoont sinds het midden van de twintigste eeuw een verhoogde staat van activiteit.<ref name="planck"/><ref>Khilyuk en Chilingar (2005). ''On global forces of nature driving the Earth’s climate. Are humans involved?'', University of Southern California</ref> De Deen [[Henrik Svensmark]] betoogde dat er een duidelijke samenhang is tussen de zonnewind en de kosmische straling die de Aarde ontvangt en de variabiliteit in het klimaat.<ref>[http://prola.aps.org/abstract/PRL/v85/i23/p5004_1 Marsh, N. D., and H. Svensmark, Low cloud properties influenced by cosmic rays, Phys. Rev. Lett., 85, pp. 5004-5007, 2000.]</ref><ref>[http://www.agu.org/pubs/crossref/2003/2001JD001264.shtml Marsh, N. D., and H. Svensmark, Galactic cosmic ray and El Niño – Southern Oscillation trends in International Satellite Cloud Climatology Project D2 Low Cloud Properties, J. Geophys. Res., 108, D6, 4195, doi:10.1029/2001JD001264, 2003.]</ref> Er bestaan meer recente, en conflicterende, onderzoeken over deze correlatie.<ref>[http://www.agu.org/pubs/crossref/2004/2003JD004479.shtml Sun, B., and R.S. Bradley (2004). Reply to comment by N.D. Marsh and H. Svensmark on “solar influences on cosmic rays and cloud formation: a reassessment”, ''J. Geophys. Res.'', 109, D14206, doi:10.1029/2003JD004479.]</ref><ref>[http://www.spacecenter.dk/research/sun-climate/Projects/WP_103.pdf ''Influence of Solar Activity Cycles on Earth’s Climate.'' Marsh, Svensmark en Christianses, 2005]</ref><ref>[http://rspa.royalsocietypublishing.org/content/463/2086/2447.full {{Aut|Lockwood, M. and C. Frohlich}} (2007). Recent oppositely directed trends in solar climate forcings and the global mean surface air temperature, ''Proc. R. Soc. A.'', doi:10.1098/rspa.2007.1880.]</ref> Het ''aantal'' [[zonnevlek]]ken correleert sinds 1950 redelijk met temperatuurfluctuaties, maar in de eerste helft van de 20ste eeuw is juist sprake van een anticorrelatie.<ref name="kosm">[http://www.klimaatportaal.nl/pro1/general/start.asp?i=0&j=0&k=0&p=0&itemid=400 De rol van kosmische straling op Klimaatportaal.nl]</ref><ref name=" solar">{{cite web | title=No solar hiding place for greenhouse sceptics | publisher=Nature | url=http://www.nature.com/nature/journal/v448/n7149/index.html | date=2007-07-09 | accessdate=2007-07-09}}</ref> Een kritische beschouwing van deze en andere artikelen leert dat de bijdragen van de zon waarschijnlijk te klein zijn om de gemeten temperatuurstijging sinds 1900 te verklaren.<ref>[http://www.klimaatportaal.nl/pro1/general/show_document_general.asp?documentid=163&GUID=%7BAEDE0A94%2D78D0%2D48FC%2DB999%2DDD55DA2A6D13%7D {{Aut|C. de Jager, G.J.M. Versteegh en R. van Dorland}} (2006). ''Zongedreven klimaatveranderingen: een wetenschappelijke verkenning (WAB)'', KNMI, NIOZ.]</ref><ref name="kosm"/><ref name="solar"/><ref>M.J. Stevens en G.R. North (2006). Detection of the Climate Response to the Solar Cycle, ''Journal of the Atmospheric Sciences'' 53:18.</ref>