Elektronenoptica: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting |
Geen bewerkingssamenvatting |
||
Regel 5:
== Principes ==
[[Elektrisch veld|Elektrische]] en [[Magnetisch veld|magnetische velden]] oefenen krachten uit op elektrisch geladen deeltjes. Een elektronenbundel blijkt zich in dergelijke velden te gedragen op een manier die veel overeenkomst heeft met het gedrag van lichtbundels in [[Optica#Geometrische optica|optische]] systemen. Dit werd reeds in 1926 door [[Hans Busch]] beschreven en doorgerekend. Hij wordt dan ook gezien als de grondlegger van de elektronenoptica.<ref>[http://poj.peeters-leuven.be/content.php?url=article&id=2045203&journal_code=TVG http://poj.peeters-leuven.be/content.php?url=article&id=2045203&journal_code=TVG]</ref>
Elektrische velden oefenen op de elektronen een aantrekkende of afstotende kracht uit, doordat de elektronen negatief geladen zijn. Magnetische velden daarentegen oefenen en ''zijwaartse'' kracht uit, de [[Lorentzkracht]], die altijd loodrecht op de bewegingsrichting van de deeltjes staat. Magnetische velden kunnen daarom alleen de richting van een bewegend elektron veranderen, niet de (grootte van de) snelheid (en dus evenmin de kinetische energie).
Regel 11:
[[Rotatiesymmetrie|Rotatiesymmetrische]] velden – elektrische zowel als magnetische – gedragen zich t.o.v. de elektronenbundel als lenzensystemen t.o.v. lichtstralen. Evenwijdig geplaatste elektrisch geladen platen komen overeen met [[Prisma (optica)|prisma’s]]. En met fijne geladen netten met daarachter een geladen plaat kunnen spiegels worden gerealiseerd. De lichtstralen zijn te vergelijken met de [[Asymptoot|asymptoten]] van de elektronenbanen.
Veel beginselen uit de [[Optica#Geometrische optica|lichtoptica]] zijn ook toepasbaar in de elektronenoptica. Zo kan de [[brekingsindex]] afgeleid worden uit het [[principe van Fermat]]. Ook de berekening van de diverse [[Aberratie (optica)|afbeeldingsfouten]] kunnen in de elektronenoptica worden toegepast. Zo gelden de afbeeldingswetten van [[Rotatiesymmetrie|rotatiesymmetrische]] velden voor „[[Paraxiale benadering|paraxiale]]” bundels (d.i. bundels die dicht bij de symmetrieas blijven). De kleur in de optica komt overeen met de snelheid van de elektronen. Zo worden snelle elektronen minder afgebogen dan langzame, hetgeen leidt tot het elektronenoptische equivalent van [[chromatische aberratie]]. De brekingsindex komt overeen met de wortel uit de elektrische potentiaal.
== Toepassingen ==
| |||