Tropisch jaar: verschil tussen versies

Er bestaan twee definities voor het begrip tropisch jaar: een historische en een hedendaagse. Het bestaan van twee definities leidt wel tot verwarring, omdat auteurs soms nalaten te vermelden om welke definitie het gaat. Soms wordt in eenzelfde artikel de term "tropisch jaar" zelfs nu eens in de ene, dan weer in een andere betekenis gebruikt.

 

In de oude of historische definitie is een tropisch jaar de gemiddelde tijdsduur tussen 2 opeenvolgende doorgangen van de [[Zon]] door het [[lentepunt]].

 

Door de [[precessie]] (het tollen van de aardas) schuift het lentepunt langzaam op in een richting tegengesteld aan de richting van de Zon in haar jaarlijkse loop om de [[Aarde (planeet)|Aarde]] (geocentrisch standpunt) of tegengesteld aan de richting van de Aarde in haar omloop rond de Zon (heliocentrisch gezien). Per jaar schuift het lentepunt ongeveer 50 [[boogseconde]]n "achterwaarts" op.

 

In een steeds terugkerende cyclus van meer dan 20.000 jaar "doorloopt" het lentepunt de volledige ecliptica en is dus achtereenvolgens te "zien" in alle sterrenbeelden van de zodiac of [[dierenriem]]. (In feite is het lentepunt geen punt maar wel een richting). De duur van een volledige omloop van het lentepunt op de ecliptica wordt soms een ''[[platonisch jaar]]'' genoemd - strikt genomen echter is een platonisch jaar de duur van een volledige schommeling van de aardas. In ons tijdperk staat de richting van het lentepunt in [[Vissen (sterrenbeeld)|Vissen]], een paar duizend jaar geleden was dat nog [[Ram (sterrenbeeld)|Ram]] en binnen afzienbare tijd wordt dat [[Waterman (astrologie)|Waterman]] ("The age of Aquarius is coming"). Het ontbrekende stukje van 50 boogseconden kan zich dus in de loop der [[Millennium|millennia]] op verschillende plekken langs de ecliptica bevinden.

 

Uit de [[ellips (wiskunde)|ellipticiteit]] van de aardbaan en de tweede [[wetten van Kepler|wet van Kepler]] volgt dat de Aarde in haar jaarlijkse loop om de Zon een steeds wisselende snelheid heeft. Als ze zich dicht bij het [[perihelium]] bevindt (begin januari) gaat ze bijvoorbeeld sneller dan wanneer ze zich rond het [[aphelium]] bevindt (eind juni).

 

In ons tijdperk, AD 2000, duurt een tropisch jaar (oude definitie) 365,242347 dagen of 365 dagen 5 uur 49 minuten 1,114 seconde. (Het gaat hier wel degelijk over dagen van 24 x 60 x 60 SI seconden.) Ter vergelijking: 2000 jaar geleden duurde het tropisch jaar ongeveer 20 seconden korter (het Lentepunt stond toen iets verder af van het perihelium).

 

De hedendaagse definitie van "tropisch jaar" luidt: een tropisch jaar is het tijdsinterval nodig om de middelbare [[zonnelengte]] met 360° te laten toenemen ten opzichte van de bewegende middelbare [[equinox]] van de dag. In meer begrijpelijke termen: het is het tijdsinterval tussen twee opeenvolgende doorgangen van de middelbare Zon door het lentepunt. Bij de oude definitie ging het om de ware Zon, hier gaat het om de "middelbare" Zon.

 

Er bestaat een betrekking tussen de middelbare zonnelengte (L) en de tijd (T) verlopen sinds J2000.0 en uitgedrukt in juliaanse eeuwen van elk 36525 dagen (zie: Jean Meeus, Astronomical Algorithms, Second Edition, Chapter 25, Solar coordinates):

Voor T=0 of voor 1,5 Jan 2000 [[Terrestrische tijd]] (TT) is de toename van L per dag dan gelijk aan 36000,76983°/36525 = 0,985647360164°. Dus zijn er 360/0,985647360164° of 365,2421896 dagen in het tropisch jaar AD 2000, wat overeenkomt met 365 dagen 5 uur 48 minuten en 45,18 seconden.

 

 

[[bg:Тропическа година]]

[[ca:Any tròpic]]